Davr oraliq’idagi tarixiy atamalarni o`z ichiga oladi. Tarixiy atamalarning ma`nosi yillar o`tishi bilan o`tmishning ma`lum davriga xos holda o`zgargani tez-tez kuzatib turilgan


Download 468.41 Kb.
Pdf ko'rish
bet59/66
Sana19.10.2023
Hajmi468.41 Kb.
#1709448
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   66
Bog'liq
13. Tarixiy atama maruza

G’arbiy kommunizm — sovet davlatining fuqarolar urushi sharoitidagi ijtimoiy—
iqtisodiy siyosatidir. Aholining boy qismi mol—mulkini olishni, yalpi mehnat majburiyati joriy 
etishni, yirik, o`rta va qisman kichik sanoatni tez sur`atlar bilan davlat ixtiyoriga o`tqazishni 
nazarda to`tardi. Tijorat ta`qiqlandi, qishloq xo`jalik maxsulotlarining ortiqcha qismini davlatga 
topshirish majburiyat qilib qo`yildi. 
Natsionalizatsiya (lot. Natio — millat, xalq) — er, sanoat, transport aloqa, banklarni va 
xokazolarni xususiy mulkdan davlat mulkiga o`tishi. Natsionalizatsiya xarakteri mamlakatda 
mavjud bo`lgan ijtimoiy tuzum bilan belgilanadi. Kapitalistik natsionalizatsiya — 
natsionalizatsiya qilingan korxona, tarmok va xokazo burjua davlati mulkiga aylanadi. 
Kapitalizmning moxiyati buning natijasida o`zgarmaydi, chunki ekspluatatsiya kola beradi
burjua davlati esa, kapitalistlar majmui sifatida chiqaveradi Kapitalistik natsionalizatsiya 
monopolistik kapital manfaatlari yo`lida amalga oshiriladi, ko`pincha u monopolistik foydalarni 
ko`paytirish, iqtisodni militarizatsiyalash vositasiga aylanadi va hokazolar. Kapitalizm sharoitida 
odatda etarli darajada daromadli bo`lmagan yoki hatto zarar keltiradigan korxonalar, ishlab 
chiqarish tarmoklari natsionalizatsiya qilinadi. Korxona egalariga, odatda, kompensatsiya 
to`lanadi. 
Integratsiya (lot. Integratio, integer dan — butun) — biror bir qism va elementlarni bir 
butunga birlashtirish, iqtisodda xo`jalik hayotini internatsionalizatsiyalashning oliy formasi 
bo`lib, bo`nga xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashtirish ob`ektiv ravishda sabab bo`ladi. U 
turli mamlakatlarning o`zaro yaqinlashuvida va ularning korxonalari, tarmoqlari va hatto milliy 
iqtisodning yagona xo`jalik organizmiga birlashuvida ifodalanadi, hamda bu protsessni tartibga 
solib turuvchi iqtisodiy siyosatdir. 
Reparatsiya (lot, Reparatio — tiklash) — agressiya qilgan davlat tomonidan xujumga 
uchragan davlatga agressiya natijasida etkazilgan zararini qoplash uchun to`planadigan tovon. 
Reparatsiya miqdori tinchlik axdi yoki boshqa huquqiy aktlar bilan belgilanadi.

Download 468.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling