De Frizning mutatsiyaning evaluatsion nazaryasi

De Frizning mutatsiyaning evaluatsion nazaryasi.

Hugo Mari de Vries ( gollandcha talaffuzi: [ˈɦyɣoː də ˈvris] ) (1848-yil 16-fevral – 1935-yil 21-may) gollandiyalik botanik va birinchi genetik olimlardan biri edi. U asosan genlar kontseptsiyasini ilgari surgani, 1890-yillarda Gregor Mendelning ishidan bexabar bo'lgan irsiyat qonunlarini qayta kashf etgani, " mutatsiya " atamasini kiritgani va evolyutsiyaning mutatsiya nazariyasini ishlab chiqqani bilan mashhur.

1889 yilda de Vries o'zining Hujayra ichidagi pangenez kitobini nashr etdi, unda Charlz Darvinning 1868 yildagi Pangenez nazariyasining o'zgartirilgan versiyasiga asoslanib, u turli belgilar turli xil irsiy tashuvchilarga ega ekanligini taxmin qildi. U organizmlardagi o'ziga xos belgilarning merosi zarrachalarda sodir bo'lishini alohida ta'kidladi. U bu birliklarni pangenes deb atadi, 20 yildan so'ng bu atama Vilgelm Yoxannsen tomonidan genlarga qisqartiriladi.

1889 yilda de Vries o'zining Hujayra ichidagi pangenez kitobini nashr etdi, unda Charlz Darvinning 1868 yildagi Pangenez nazariyasining o'zgartirilgan versiyasiga asoslanib, u turli belgilar turli xil irsiy tashuvchilarga ega ekanligini taxmin qildi. U organizmlardagi o'ziga xos belgilarning merosi zarrachalarda sodir bo'lishini alohida ta'kidladi. U bu birliklarni pangenes deb atadi, 20 yildan so'ng bu atama Vilgelm Yoxannsen tomonidan genlarga qisqartiriladi.

O'z vaqtida de Vries mutatsiya nazariyasi bilan mashhur edi . 1886 yilda u yaqin atrofdagi bog'dan qochib, Hilversum yaqinidagi tashlandiq kartoshka dalasida yovvoyi tabiatda o'sadigan oqshom primrozi turi bo'lgan Oenothera lamarckiana guruhi orasida yangi shakllarni topdi. Ulardan urug'larni olib, u o'zining tajriba bog'larida ko'plab yangi navlarni hosil qilganligini aniqladi; u to'satdan paydo bo'lgan bu o'zgarishlar uchun mutatsiyalar atamasini kiritdi . 

O'zining ikki jildlik "Mutatsiya nazariyasi" (1900-1903) nashrida u evolyutsiya, ayniqsa turlarning kelib chiqishi Darvin gradualizmidan ko'ra, bunday keng ko'lamli o'zgarishlar bilan tez-tez sodir bo'lishi mumkinligini ta'kidladi, bu asosan tuzatuvchilik shaklini taklif qiladi. De Vries nazariyasi evolyutsiya qanday ishlashini tushuntirish uchun asosiy da'vogarlardan biri bo'lib, masalan, Tomas Xant Morganni meva chivinlaridagi mutatsiyalarni o'rganishga olib keldi

• O'zining ikki jildlik "Mutatsiya nazariyasi" (1900-1903) nashrida u evolyutsiya, ayniqsa turlarning kelib chiqishi Darvin gradualizmidan ko'ra, bunday keng ko'lamli o'zgarishlar bilan tez-tez sodir bo'lishi mumkinligini ta'kidladi, bu asosan tuzatuvchilik shaklini taklif qiladi. De Vries nazariyasi evolyutsiya qanday ishlashini tushuntirish uchun asosiy da'vogarlardan biri bo'lib, masalan, Tomas Xant Morganni meva chivinlaridagi mutatsiyalarni o'rganishga olib keldi

1930-yillarda zamonaviy evolyutsion sintez dominant modelga aylandi. Yigirmanchi asrning dastlabki o'n yilliklarida de Vries nazariyasi juda katta ta'sir ko'rsatdi va ilmiy hamjamiyat uning ko'p qismidan voz kechganidan keyin ham (tabiiy o'zgaruvchanlikning hal qiluvchi manbai sifatida mutatsiyalar g'oyasini saqlab qolgan holda) biolog bo'lmaganlarni hayratda qoldirishda davom etdi). Keng miqyosli primroz o'zgarishlari turli xil xromosoma anomaliyalari, jumladan halqa xromosomalari, muvozanatli o'lim va xromosoma ko'payishlari natijasi bo'lgan.), mutatsiya atamasi endi odatda DNK ketma-ketligidagi diskret o'zgarishlar bilan cheklangan.