Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti raqamli iqtisodiyot kafedrasi

II-BOB: O’ZBEKISTON IQTISODIYOTINI RIVOJLANTIRISHDA XORIJIY INVESTITSIYALARNING AHAMIYATI VA UNING HOZIRGI HOLATINING TAHLILI.
2.1 O’zbekiston Respublikasi makroiqtisodiy investitsion faoliyati tahlili.
Bu rejada men asosan 2012-2013 yillarda mamlakatimizda olib borilgan
investitsiya faoliyati va uning tahlillarini, shuningdek, istiqboldagi yirik investitsiya loyihalariga to‘xtalib o‘tmoqchiman. Garchand rejada yaqin yillardagi investitsiya faoliyati haqida so‘z yuritisada, e‘tiboringizni, avvalambor, mamlakatimizning oz yillik tarixi davomidaga asosiy kapitalga kiritilga investitlar dinamikasiga qaratmoqchi edim:
Asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalar
1-diagramma

Manba: “Bozor, Pul va Kredit” jurnali 2013-yil 11-son
18 yil ichida 310 martaga ortish, albatta, bu tempdagi o‘sish o‘z-o‘zidan amalga oshayotgani yo‘q, bunda mamlaktimiz tanlagan erkin bozor iqtisodiyoti va uni qurishga qaratilgan keng ko‘lamdagi ichki va tashqi siyosati sababchi. Buning uchun mamlakatimizda ko‘plab islohotlar, investorlar uchun qulay muhit, xususan, soliq imtiyozlari, valyuta almashunivi, bojxona to‘lovlari bo‘yicha bir qator imtiyozlar berilda(I bobda bu haqida to‘xtalib o‘tgandik). Bu o‘zgarishlar faqat miqdorlarda emas balki tarkiban ham o‘zgargan.
Solishtirish uchun e‘tiboringizga quyida keltirilgan asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalarning yo‘nalishi o‘zgarishini keltirishimiz mumkin.
Asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalarning yo’nalishi o’zgarishi
2-diagramma

Manba: www.stat.uz
Bu shundan dalolat beradiki, mustaqillikning dastlabki yillarida mamlakatimiz investitsiyalarni katta qismini SSSR tarqab ketgandan so‘ng o‘z ishlab chiqarish faoliyatini to‘xtatgan, buning natijasida mavjud bino-inshoat, asbob uskunalar ham ma‘nan ham jismonan eskirgan korxonalarni rekonstrutsiya qilishga sarflagan.
Hozirda esa deyarli hamma korxonalar rekonstruktsiya qilinib bo‘lingan, ammo, haligacha modernizatsiya qilish jarayoni jadal davom etmoqda va asosiy etibor yangi ishlab chiqarish korxonalari qurishga qaratilayapti.
O‗zbekistonda 2013-yilning o‗zida kapital investitsiyalar hajmi dollar hisobida qariyb 14 milliardni yoki yalpi ichki mahsulotga nisbatan 23 foizni tashkil etadi. ―O‗zbekiston 2013‖ almanaxi ma‘lumotlariga ko‗ra, ushbu investitsiya resurslari asosan sanoat (34,5%), uy-joy qurilishi (21,9%) va transport (15,5%) sohasiga yo‗naltirildi.