Destruktiv xulq atvor tushunchasi Destruktiv xulq turlari va yondoshuvlar

Biz shaxs og`ishgan xulqining turli ko`rinishlari ikkita – o`ziga yoki boshqalarga qarama-qarshi yo`nalishli “destruktiv axloq”ning yagona o`qida joylashganini ko`ramiz.
Destruktiv ifodalanganlikning yo`nalishi va darajasi bo`yicha og`ishgan xulqning quyidagi shkala bo`yicha taqdim etish mumkin: antiijtimoiy (faoldestruktiv) – proijtimoiy (antiijtimoiy guruhlar me’yoriga moslashgan, nisbatan destruktiv) – asotsial (passiv-destruktiv) – o`z-o`zini parchalovchi (passivautodestruktiv) – o`z-o`zini o`ldiruvchi (faol-autodestruktiv).
Axloqiy buzilishlarning tibbiy tasnifi.

1. 
   bemor o`z yoshi uchun g’ayrioddiy tarzda jahlning tez-tez yoki og’ir ko`tarilishini namoyon qiladi;
   
2. 
   kattalar bilan tez-tez bahslashadi;
   
3. 
   tez-tez kattalarning talablarini bajarishdan faol bosh tortadi yoki ularning qoidalarini buzadi;
   
4. 
   ko`pincha ataylab shunday ishlarni qiladiki, boshqa odamlarning
   

xo`rligini keltiradi;

5. 
   o`z xatolari yoki axloqida ko`pincha boshqalarni ayblaydi;
   
6. 
   ko`pinchi xafa bo`ladi yoki uni osongina o`ksitadilar;
   
7. 
   ko`pincha g’azablanadi yoki achchiqlanadi;
   
8. 
   ko`pincha g’azabnok yoki qasoskor;
   
9. 
   ko`pincha foyda olish yoki majburiyatdan qochish maqsadida aldaydi yoki va'dasini buzadi;
   
10. 
    ko`pincha mushtlashuv chiqaradi (bunga sibslar – aka-ukalar va opasingillar bilan mushtlashish kirmaydi);
    
11. 
    boshqa odamlarga jiddiy jismoniy zarar yetkazishga qodir bo`lgan qurollardan foydalanadi (masalan, chavgan, g’isht, singan butilka, pichoq, o`qotar qurollar);
    
12. 
    ota-onasining ma'n etishiga qaramay kech qoronqigacha ko`chada qoladi
    

(agar og’ishning boshlanishi bo`lsa – 13 yoshgacha);

13. 
    boshqa odamlarga nisbatan jismoniy shafqatsizlikni namoyon etadi (masalan, qurbonni bog’laydi, uni kesadi, kuydiradi);
    
14. 
    hayvonlarga nisbatan jismoniy shafqatsizlikni namoyish etadi;
    
15. 
    begonalar mulkini g’araz bilan buzadi;
    
16. 
    qasddan xatar yoki jiddiy zarar yetkazish maqsadida olov yoqadi;
    
17. 
    uydan yoki boshqa joydan qimmatbaho buyumlarni o`g’irlaydi;
    
18. 
    tez-tez dars qoldiradi;
    
19. 
    uydan kamida ikki marta yoki bir marta qochgan, biroq bir kechaga (zo`ravonlikdan qochish holatidan tashqari);
    
20. 
    jabrlanuvchining ko`z o`ngida jinoyat sodir etadi (hamyonni yulib olish, sumkani qirqishni kiritgan holda);
    
21. 
    boshqa birovni jinsiy faoliyatga majburlaydi;
    
22. 
    tegajoq axloqni tez-tez namoyish etadi (qasddan og’riq, kamsitish, qiynov yetkazish);
    
23. 
    begona uy va avtomobillar ichiga kiradi.