Dirijyorlikda о‘ng va chap qо‘lning alohida va umumiy vazifalari

---

DIRIJYORLIKDA О‘NG VA CHAP QО‘LNING ALOHIDA VA UMUMIY 
VAZIFALARI 
 
Gulchira Xodjametova 
O’zbekiston davlat san’at va madaniyat instituti Nukus filiali 
 
Annotatsiya: Dirijyorning mahorati ijroni ifodalay bilishi, unga munosib 
harakat bilan silliq о‘tadigan va aniq auftakt bera olishi bilan bog‘liq. Cholg‘ularning 
alohida guruhlari yoki butun orkestrga ijro ifodasini kо‘rsatishdek muhim yana bir 
jihat musiqiy qurilmalar - epizod, jumla, turli melodik chiziqlarning boshlanishini 
kо‘rsatishdir. Ijroni anglatuvchi qо‘l harakati uchun oldin bо‘ladigan auftakt kabi 
tabiatni juda aniq, faol, yorqin kо‘rimli bо‘lishi kerak. 
Kalit so’zlar: San’at, dirijyor, orkestr, ansambl, battuta, general-bas, 
xeyronomiya, avtor, manual, analiz, garmoniya, general repetitsiya, janr, 
cholg‘ulashtirish, partirura, ritm, transpozitsiya, fermata, liga, fraza, kompozitor. 
 
SEPARATE AND GENERAL RESPONSIBILITIES OF THE RIGHT AND 
LEFT HANDS IN CONDUCTION 
 
Gulchira Khodzhametova 
Nukus branch of Uzbekistan State Institute of Arts and culture 
 
Abstract: The skill of the conductor is to be able to express the performance, to 
give it a smooth and precise auftakt with the appropriate movement. Another 
important aspect, such as showing the performance of individual groups of 
instruments or the whole orchestra, is to show the beginning of a musical device - an 
episode, a sentence, a variety of melodic lines. For a hand gesture to be performed, it 
must have a very clear, active, vivid vision of nature, like the previous auftakt. 
Keywords: Art, conductor, orchestra, ensemble, battuta, general-bass, 
heironomy, author, manual, analysis, harmony, general rehearsal, genre, 
instrumentation, parturura, rhythm, transposition, fermata, league, phrase, composer. 
 
Ba’zan koncertlarda ikkala qо‘li bilan takt belgilab, musiqaning sur’at va 
metrini faqat mexanik tarzda kо‘rsatuvchi dirijyorlarni kо‘rish mumkin. Ularning har 
ikkala qо‘li takt berish bilan band bо‘ladi. Shu bois, ularda boshqa vazifalarni 
bajarishga imkoniyat yо‘q. Asarning badiiy jihatlarini kо‘rsatishda chap qо‘ldan 
samarali foydalanish о‘rniga u bilan о‘ng qо‘l harakatlarini qaytarar ekan, dirijyor о‘z 
texnikasini qashshoqlanishiga yо‘l qо‘yadi.
"Oriental Art and Culture" Scientific-Methodical Journal - Volume 2 Issue 4 / December 2021
ISSN 2181-063X
388
http://oac.dsmi-qf.uz/

---

Parallel ravishda chap qо‘lni ham takt berishga ishlatgach, ijro qilinayotgan 
musiqaning badiiy sifatlarini kо‘rsatishga imkoni qolmaydi. Aftidan, ba’zi dirijyorlar 
bunday ahvolning be’maniligini anglab, gohida faqat о‘ng qо‘llarini takt kо‘rsatish 
uchun ishlatadilar. Biroq, bu ahvolda chap qо‘l nima ish bajaradi? Avvaliga u