Dissotsiatsiya qaytar jarayondir

136. Akkumulatorlar. Akkumulatorlar.  Galvanik  elementlar  unda  mavjud  bo‘lgan

kimyoviy energiya to‘la sarflanguncha (masalan, Leklanshe elementida

rux eriguncha) ishlashi mumkin. So‘ngra esa faoliyatini to‘xtatadi. Shu-

ning  uchun  ham  ba’zida  ularning  faoliyati  uchun  zarur  bo‘lgan

kimyoviy energiyani elektroliz natijasida tiklashi mumkin bo‘lgan gal-

vanik elementlardan foydalaniladi.

Bunday elementlarga akkumulatorlar, ularda elektroliz yordamida

energiyani to‘plash jarayoniga esa  akkumulatorlarni zaryadlash (ener-

giyani to‘plash) deyiladi.

Akkumulatorlarni zaryadlashda tashqi manbaning toki u beradi-

gan tokka qarama-qarshi yo‘nalishda o‘tkaziladi.

Òexnikada ikki xil: kislotali va ishqorli akkumulatorlardan foydalaniladi.

Kislotali akkumulatorlar sulfat kislota eritmasiga tushirilgan qo‘rg‘oshin

plastinkalardan tashkil topgan. Manfiy plastinka toza qo‘rg‘oshindan sirti

yumshoq qilib, musbat plastinka esa qo‘rg‘oshin ikki oksidi bilan qoplangan

bo‘ladi. Akkumulator  razryadlanganda har ikkala plastinka ham asta-

sekin oltingugurt kislotali qo‘rg‘oshin bilan qoplana boshlaydi. Akkumu-

lator zaryadlanganda esa musbat va  manfiy plastinkalar orasidagi farq

tiklanadi. Kislotali akkumulatorlarning EYK 2 V atrofida bo‘ladi.

Ishqorli akkumulatorlar cho‘ntakchalari bor nikelli temir plas-

tinkalardan tashkil topgan. Musbat plastinkaning cho‘ntagiga nikel

oksidi, manfiy plastinkaning cho‘ntagiga esa temir oksidi solinadi.Elektrolit vazifasini kaliy ishqori o‘taydi. Ishqorli akkumulatorning

EYK 1,4 V ni tashkil qiladi.  Ishqorli akkumulatorlar  kislotalilarnikiga

nisbatan qulay va yengil, zararli bug‘ va gazlar chiqarmaydi, qisqa

paytdagi qisqa tutashuvda buzilmaydi.