Disspres sistemalar. Kolloid sistemalarning klassifikatsiyasi, tuzilishi, olinishi va tozalash usullari

Dispers muhitning agregat holati	Dispers fazaning agregat holati
Misollar
gaz	gaz	havo, gazlar aralashmasi
gaz	suyuq	havodagi namlik, havoga purkalgan suyuqliklar (aerozollar)
gaz	qattiq moddalar	tutun, chang
suyuq	gaz	gaz moddalaming suvdagi eritmalar (ko’pincha erigan gaz molekular holatda bo’lib ,chin eritmalar hosil qiladi, muhit yopishqoqligi katta bo’lganda gaz ko’pigi hosil bo’ladi)
suyuq	suyuq	sulfat kislotaning suvdagi eritmasi (chin eritmalar): sut esa emulsiya tunga mansub
suyuq	qattiq	osh tuzi. shakar qutbli molekulali moddalaming suvdagi chin eritmalari; loyqa suv — dag’al suspenziyalar (ikki fazali dispers sistemalar)
qattiq	gaz	aktivlangan ko‘mir g’ovaklarida gaz moddalarning adsorbsiyalanishi, penoplastlar, penobeton, pemza shlak, non, patir va boshqa xamirdan pishirilgan taomlar (ikki fazali sistemalar)

Kolloid eritmalar — bular ikki fazali yuqori dispers sistemalar bolib, dispersion muhit bilan dispers fazadan tarkib topgan; dispers faza zarrachalarining o'lchamlari 1 dan 100 nm gacha boiadi. Ko‘rinib turibdiki, kolloid eritmalar zarrachalarining oichamlari jihatidan chin eritmalar bilan suspenziya va emulsiyalar orasida turadi. Kolloid zarrachalar odatda ko‘p sonli molekula yoki ionlardan tarkib topadi.

Kolloid eritmalar boshqacha aytganda zollar ham deyiladi. Ular dispersion va kondensatsion usullar bilan olinadi. Dispersiyalash ko‘pincha maxsus «kolloid tegirmonlar» yordamida amalga oshiriladi. Kondensatsion usulda kolloid zarrachalar atom yoki molekulalarning agregatlarga birikishi hisobiga hosil boiadi. Masalan, agar suvda kumushdan yasalgan ikkita sim orasida yoy elektr razryadi vujudga keltirilsa, u holda metall buglari kolloid zarrachalar holida kondensatsiyalanadi. Ko'pchilik kimyoviy reaksiyalarning sodir bolishida ham kondensatlanish vujudga keladi va yuqori dispers sistemalar hosil boiadi (cho‘kma tushishi, gidrolizning borishi, oksidlanish -qaytarilish reaksiyalari va h.).

• Kolloid eritmalar boshqacha aytganda zollar ham deyiladi. Ular dispersion va kondensatsion usullar bilan olinadi. Dispersiyalash ko‘pincha maxsus «kolloid tegirmonlar» yordamida amalga oshiriladi. Kondensatsion usulda kolloid zarrachalar atom yoki molekulalarning agregatlarga birikishi hisobiga hosil boiadi. Masalan, agar suvda kumushdan yasalgan ikkita sim orasida yoy elektr razryadi vujudga keltirilsa, u holda metall buglari kolloid zarrachalar holida kondensatsiyalanadi. Ko'pchilik kimyoviy reaksiyalarning sodir bolishida ham kondensatlanish vujudga keladi va yuqori dispers sistemalar hosil boiadi (cho‘kma tushishi, gidrolizning borishi, oksidlanish -qaytarilish reaksiyalari va h.).