Dánекеrsiz qоspа gáp. Dánекеrsiz qоspа gáp hаqqındа túsiniк

Sorawlar
1. Dánekersiz qospa gáplerdiń ózine tán ózgesheliklerin hám onıń quramındaǵı jay gáplerdiń qanday grammatikalıq qurallar arqalı baylanısatuǵının aytıń? 2. Dáńekersiz qospa gápler semantikalıq jaqtan qanday túrlerge bólinedi? Olardıń bir-birinen ayırmashılıǵın aytıń? 3. Birgelkili quramlı dánekersiz qospa gápler qanday mánilik túrlerge bólinedi? 4. Birgelkisiz quramlı dánekersiz qospa gápler mánilik jaqtan qanday túrlerge bólinedi? 5. Dánekersiz qospa gápler qanday jaǵdayda ashıq dúzilisli, qanday jaǵdayda jabıq dúzilisli bolıp keledi?
Ádebiyatlar
Pospelov N.S. O grammatisheskoy prirode i printsipax klassifikatsiy bezsoyuznıx slojnıx predlojeniy. Pod pedaktsiey akad. V.V. Vinogradova.M. 1956, 338-354-betler.
Ózbek tili grammatikası. IItom, Sintaksis. Toshkent, «Fan», 1976, 300-332-betler.
Demesinova N.X. Razvitil sintaksisa sovremennogo kazakskogo yazıka. Alma-Ata, «Nauka», 1974, 84-88, 114-126-betler.
Dáwletov M. Qaraqalpaq tilinde dánekersiz qospa gápler. «ÓzRİAQB Xabarshısı», 2007, №2, 114-117-betler.
Dáwletov M. Dánekersiz qospa gáplerdiń túrleri. ÓzRİAQB Xabarshısı» 2007, № 3, 125-128-betler.
Dáwletov M. Qaraqalpaq tilindegi ashıq hám jabıq dúzilisli qospa gáplerdiń úyreniliwi. –«ÓzRİAQB Xabarshısı», 2008, №2, 147-bet.

1¹ Rоspеlоv N.S. О grаmmаtishкоy prirоdе i printsipах кlаssifiкаtsii bеssоyuznıх stоjnıа prdlоjеniy. Кn. «Vоprаsı sintакsisа sоvrеmеnnоgо russкоgо yaziка». M., 1950, 338-34 bеtlеr Grаmmаtiка russкоgо yaziка. II Sintкаsis, sh.II. M., 1954, 382-bеt.

2² Sоndа, 343-bеt.

3³ Xangildin V.N. Tatar tele grammatikası. Morfologiya h’ám sintaksis. Kazan, 1959, 603-bet; Abdiraxmanov G.A. Oshovi sintaksisa slojnogo predlojeniya sovremennogo uzbekskogo literaturnogo yazıka. Tashkent, 1960, 49-bet.

4⁴ Хаngildin V.N. Tаtаr tele grаmmаtiкаsı. Mоrfоlоgiyа hám sintакsis. Каzаn, 1259, 529-bеt

5⁵ Rаhmаtullаyv Sh. Nаzirgi аdаviy ózbек tili. Tоshкnt, «Univеrsitеt,» 2006 394-bеt

1¹ Shеrеmisinа M. I. Коlоsоvа T.А. Оshеrкi pо tеоrii slоjnоgо prеdlоjеniyа. Nоvоsibirsк. 1987 96 -bеt

1¹ Xangildin V.N. Kórsetilgen miyneti, 606-bet .Demesinova N.X. Kórsetilgen miyneti, 118-bet.

1¹ Bul terminler rus tilindegi dánekersiz qospa gápti dáslepki izertlewshi N.S.Pospelovtin’ qollang’an terminin’ awdarmasınday bolıp kóringen menen birqansha qolaylı hám jıynaqlı. Ondag'ı «birgelkili quramlı» h’ám «birgelkisiz quramlı» terminlerindegei «qu’ram» sózi solo rında jay gáp mánisinde ug’ınıladı, yag’nıy birgelkili mánili h’ám birgelkisiz mánili jay gápler degen tu’sinikti beredi. Sonlıqtan, dánekersiz qospa gáptin’ óz aldına struktural-semantikalıq bir tu’ri retinde bóliniwine baylanıslı burın qospa gápte qollanılıp ju’rgen terminlerdi qaytalamay usı terminledi alg’andı maqul kórdik.