Дождливый день
Download 0.91 Mb.
|
1 2
Bog'liqKo‘mdoston.8-Mt
- Bu sahifa navigatsiya:
- Guruh
- Annotatsiya.
- Kalit sozlar.
OZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TALIM VAZIRLIGI NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI TABIIY FANLAR FAKULTETI KIMYO VA UNI OQITISH METODIKASI KAFEDRASI MUSTAQIL ISH Talim yonalishi : Kimyo Guruh : 301-guruh Talabaning F.I.Sh : Abdullayev Doston Mavzu:“Elektrolitik dissotsilanish” mavzusini o’qitishda tajriba va yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish. Fan nomi: Kimyo oqitish metodikasi Mavzu: “Elektrolitik dissotsilanish” mavzusini o’qitishda tajriba va yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish. Annotatsiya. Elektrolitik dissotsilanish nazaryasini oqitishda yangi pedago- gik texnologiyalardan foydalanish, oquvchilarning mavzuni yanada chuqurroq ozlashtirishlari uchun katta yordam beradi. Bu esa oqituvchilar oldiga, oz ustida yanada koproq ishlash, yangi pedagogik texnologiyalarni ishlab chiqish, va bu texnologiyalar asosida dars samaradorligini oshirish, oquvchilarning dars jarayoni vaqtida faol ishtirok etishini oshirish kabi bir qator vazifalarni yuklatdi. Kalit sozlar. Eritmalar, erigan modda, erituvchi, eritma konsentratsiyasi, molyar konsentratsiya, malyal konsentratsiya, normal konsentratsiya, eritma titri, chin eritma, . Hozirgi kunda talim jarayonida zamonaviy texnologoyalar, interfaol usliblardan foydalanib, talim sifatini yanada oshirishga eribor qaratilmoqda. Talimning qaysi yonalishiga qaramang yangi innavatsion goyalar, yangi pedagogic trxnologiyalar, dars otishning yangi metodlari, noananaviy dars otish usullari tadbiq etilmoqda. Bu esa otilayotgan darslar sifatini oshirib, berilayotgan bilimlar salmogini yanada oshiradi. Yangi pedagogik texnologiyalardan va noananaviy dars uslublaridan foydalanib otilgan dars natijasida oqituvchilar oquvchilarga bilimlarni toliq shaklda bermasdan, aksincha oquvchilarning ozlari izlanib mustaqil tarzda bilimlarni organib, tahlil qilishlariga va shu bilimlar asosida xulosalar chiqarishlariga erishiladi. Oquvchilarning mustaqil oqib organish konikmalari oshadi, ular ozlariga berilgan vazifalarni bajarishda ozlari uchun oson, tushunarli va koproq samarali bolgan yollarni topadilar. Bu jarayonda oqituvchi bajaradigan asosiy vazifa- oquvchilarning talim olish jarayonida yonaltiruvchi kuch bolishi, boshqaruvchilik qilishi, tarbiyaviy jihatdan ularni nazoratda tutib turishi hisoblanadi. Bugungi kunda oqituvchilardan nafaqat yangi talim shakillarini yaxshi bilishilari, shu bilan birgalikda hozirgi zamon bolalarining psixologiyasini, ularning yoshga doir hususiyatlarini ham yaxshi bilish, shunga kora dars jarayonini tashkil qilish talab etilmoqda. Quyida Elektrolitik dissitsilanish nazaryasining asosoiy qonuniyatlari mavzusi uchun tayyorlangan dars ishlanmasini havola qilamiz. Elektr otkazuvchi hamma moddalar ikki xil boladi yani, elektr toki elektronlar harakati orqali otuvchi otkazuvchilar va elektr toki ionlar harakatiorqali otuvchi otkazuvchilar. Erigan yoki suyuqlangan moddalar ikki turga, elektrolitlar va noelektrolitlarga bolinadi. Elektrolitlar deb suvdagi eritmalari yoki suyuqlanma- lari ionlarga ajraladigan shuning uchun elektr tokini otkazadigan moddalarga aytiladi. Noelektrolitlar deb eritmalari yoki suyuqlanmalari elekrt tokini otkaz- maydigan moddalarga aytiladi. Elektrolitlarga kislotalar, asoslar va tuzlar kiradi. Noelektralitlarga kopchilik organic birikmalar (shaker, glukoza, mochevina kabi moddalarning suvdagi eritmalari) kiradi. Elektrolitlarning suvda eriganda ionlarga ajralishi elektroitik dissotsilanish deyiladi. Elektrolitik dissotsilanish nazaryasini 1887-yilda shved olimi S.Arrenius yaratgan bolib u uch qismdan tashkil topgan. Elektrolitlar suvda eriganda musbat va manfiy zaryadli ionlarga ajraladi. Eritmada ionlar turli yonalishlarda tartibsiz harakat qiladi. Elektr toki tasirida musbat zaryadli ionlar katodga, manfiy zaryadli ionlar anodga tomon tortiladi. Shu sababli ular mos ravishta kationlar va anionlar deb ataladi. Dissotsiatsiya qaytar jarayondir Arrenius nazaryasining kamchiligi bolin bu kamchilik, u erituvchi va erigan modda mole- kulalarining ozaro tasirlashuvini inobatga olmahanligidir. Eritmada ionlar erkinholda emas, balki gidratlangan holda boladi. KA + nH2O K+(H2O)x + A-(H2O)n-x Qutubli kavalent boglanishli moddalar molekulalaridagi atomlar orasidagi bog qutubli suv molekulalari tasirida boshashadi va dissotsatsiya yuz beradi. Osh tuzining suvda erish jarayoni Elektrolitlar suvdagi eritmalarida malum miqdorda ionlarga ajraladi. Bunda molekulalarning tola ionlarga ajralmasligining sababi, eritmada molekulalar ionlarga ajralishi bilan bir qatorda, hosil bolgan ionlar birikib yana molekulalarga aylanadi. Bu jarayanlar tezliklari tenglashib, molekulalar va ionlar orasidagi muvo- zanat qaror topgan vaqtda eritmadagi ion va molekulalar soni ozgarmas boladi. Bu jarayon dissotsilanish darajasi bilan ifodalanadi va quydagicha tarif beriladi: Ionlarga ajralgan molekulalar sonining eritilgan modda molekulalar soni N ga nisbati elektrolitning dissitsilanish darajasi deb ataladi va α harfi bilan belgilanadi: α=n/N Masalan, NaCl suvda eritilganda uning har 100 ta molekulasidan 90 tasi dissitsi- lansa, α=90/100 =0,9 bo’ladi. Agar uni foizda ifodalasak, bu son 100 ga ko’payt- tiriladi va dissotsilanish darajasi 90% deyiladi. Dissotsilanish darajasi elektrolitning konsentratsiyasi va temperaturasiga bogliq. Dissotsilanish darajasini oshirish uchun elektrolit kosenrtatsiyasini kamaytirish yani, eritmaga suv qoshish kerak. Elektrolit konsentratsiyasining ortishi dissotsi- lanish darajasining kamayishiga olib keladi. Kopchilik elektrolitlarning dissotsila- nish jarayini issiqlik yutilishi bilan boradi. Shu sababdan temperatura kotarilishi dissotsilanish darajasini oshiradi. Kuchli elektrolitlar eritmasida α ning qiymati 30% dan yuqori bo’adi. Kuchki elekrtolitlarga: Kuchli kislotalar HCl, HBr, HJ, HNO3, H2SO4, HClO4, HMnO4, H2CrO4, HMnO4, H2CrO4, HClO3, H2Cr2O7 kabilar kiradi. Kuchli asoslarga I va II guruh metallarining gidroksidlarini olish mumkin (Be(OH)2 va Mg(OH)2 dan tashqari). Suvda yaxshi eruvchan barcha tuzlar Download 0.91 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling