«Dorivor o’simliklarni yetishtirish texnologiyasi» fanidan kurs ishi mavzu: Qush toron (Гореи птичий) Polygonum aviculare L

II BOB QUSH TORONNING KIYOVIY TARKIBI VA XALQ TABOBATIDA ISHLATILISHI
2.1 Kimyoviy tarkibi
Ariloksialkanokarboksilik kislotalar, karbamatlar, sulfoniluriya, glifosatlar va boshqa moddalar guruhining gerbitsidlari bilan davolash.
Kimyoviy pestitsidlar:
O'sish davrida püskürtme:
Crossbow, SE;
Betanium 22, EC;
Gran-pri, VDG;
Monolit, VDG;
Rapier, KE;
Garnizon, VR.
Ushbu o’simlik tarkibida askorbin kislotasi, K vitamini, glikozid avikulyarin, kversetin, giperozid, karotin va oshlovchi kimyoviy moddalar mavjud.Glikozid avikulyarin Qushtoron (qiziltasma) o’simligi dorivor xususiyatga ega bo’lib, o’simlikning yer ustki qismi gullash davrida o’rib olinadi

2. 
   1-rasm
   

2.2 Qush toronning xalq tabobatida ishlatilishi
Qushtoron o’simligi xalq tabobatida quyidagi ko’plab kasalliklarni oldini olishda va davolashda qo’llaniladi: Tana a’zolarining turli qismlarida tuz to’planishi ko’plab insonlarda uchraydi, ayniqsa, markaziy qon tomirlar, yurak, miya, aorta va buyraklarda to’planishi hayot uchun xavflidir. Bo’gim kasalliklarini va tanadagi tuzlarni bartaraf etishda aynan, qushtoron (qiziltasma) o’tidan foydalanish yaxshi samara beradi. Buning uchun qushtoron o’tidan 300gr olib, uning ustiga 5 litr qaynoq suv quyiladi va 2 soat damlab qo’yiladi.
So’ngra suzib olinib, oyoq-qo’llar vanna qilinadi.

2.2-rasm
Jigar kasalliklari va jigar sirrozini davolashda qushtoron o’tidan 500gr olib, 4 litr suvda 15 daqiqa mil-mil qaynatiladi, 10 kun 3 mahaldan parhez bilan ichilsa, jigar buyrak va qovuq kasalliklarida yaxshi samara beradi. Inson organizmida ovqatdan, turli dori-darmonlardan va har xil kimyoviy moddalardan zaharlanish holatlari ko’plab uchrab turadi. Bunday holatlarda qushtoron o’tidan foydalanib ijobiy natijaga erishish mumkin. Buning uchun qushtoron(qiziltasma) o’tidan 3 osh qoshiq olib, sirli idishga solinadi va ustiga 3 stakan suv quyiladi, past olovda yarim soat og’zi yopiq holda qaynatiladi, qaynab bo’lgach yana yarim soat davomida damlab qo’yiladi. Ushbu damlama ovqatdan zaharlanish holatlarida qo’llaniladi. Zotiljam va opka
yallig’lanishlarida qushtoron o’tidan 1 osh qoshiq olib, 10 daqiqa suv bug’ida qaynatiladi va 2 soat damlab qo’yiladi. Ushbu damlama suzib olinib, kuniga 3-4 qoshiqdan o’tkir yo’talda, sil, bronxit va zotiljamda kasalliklarida yaxshi samara beradiQushtoronning 500gr ini 4 litr suvda 15 daqida past olovda qaynatib, 15 kun 3 mahal 3 osh qoshiqdan och holda parhez bilan ichilsa, ich ketishi, ichak kasalliklarini va yaralarinini davolashda foyda qiladi hamda ushbu damlamani 10 kun 3 mahal 50 gr dan ichilishi tanaga quvvat berib, issiqni tushuradi, siydikni haydaydi, gijjalarni osonlikcha tushurib, qon oqishini to’xtatadi. Damlamani 15 kun davomida 3 mahal 2 osh qoshiqdan ichishlik natijasida esa qon bosimini bartaraf etadi.

2.3-rasm
Qushtoronning preparatlari akusherlik va ginekologik amaliyotida qon to’xtatuvchi vosita sifatida foydalaniladi. Xulosa o’rnida aytish kerakki, ushbu dorivor xususiyatga ega bo’lgan qushtoron ( qiziltasma ) o’tidan turli poroshok va damlamalar tayyorlash natijasida yuqorida ko’rsatib o’tilgan bo’gim kasalliklari, turli kimyoviy moddalardan zaharlanish holatlarida va qon bosimi kabi nohush holatlarni davolashda va oldini olishda qo’llash orqali istalgan natijaga etishish mumkin. Qushtoron o’tidan damlamalar tayyorlashda va ularni iste’mol qilishda belgilangan meyorlarga amal qilish zarur.
Farmakologik xususiyatlar. O'simlik preparatlari biriktiruvchi xususiyatlarga ega, bachadon qisqarishini keltirib chiqaradi, qon ivish tezligini oshiradi, yallig'lanishga qarshi, mikroblarga qarshi, antiseptik va siydik haydovchi xususiyatlarga ega, shilliq qavatlarning qon ketishini kamaytiradi, qon bosimini o'rtacha darajada kamaytiradi, yara bitishini tezlashtiradi, immunitetni oshiradi, chiqarilishini oshiradi. natriy va xlorni tanadan olib tashlash, siydik yo'llarida mineral tuzlarning kristallanishini kamaytiradi. O'pka tuberkulyozi bilan og'rigan bemorlarda tugunni davolashda tuyadi yaxshilanadi va tana vazni ortadi.
Ichkarida qo'llash:

• 
  siydik yo'llarining surunkali kasalliklari, ayniqsa mineral metabolizmning bir vaqtning o'zida buzilishi bilan,
  
• 
  oshqozon va ichak shilliq qavatining yallig'lanishi, oshqozon va o'n ikki barmoqli ichakning oshqozon yarasi bilan,
  

-urolitiyozning dastlabki davrida, shuningdek toshlarni olib tashlashdan keyin,
Tashqi tomondan turli xil teri kasalliklari uchun, shuningdek, yaralar, yaralar va ko'karishlarni davolash uchun. bo'sh. Dorivor xom ashyo o'tli alpinist qushdir (lotincha Herba Polygoni avicularis). U deyarli butun yoz davomida gullash davrida quruq ob-havoda yig'ib olinadi, uzunligi 40 sm gacha kesiladi.O'simlik juda ifloslangan joylarda va yaylovlarda yig'ilmasligi kerak. O't aralashmalardan ajratiladi va qoplarga solinadi. Shamollatilgan xonada, yaxshi shamollatiladigan chodirda, ochiq havoda, soyada yoki quritgichda +50 ... +60 ° C haroratda quriting, ikki yoki uch marta aylantiring. Poyalari mo'rtlashganda xom ashyo quruq hisoblanadi. Uch yil davomida mato yoki qog'oz qoplarda saqlanadi.
Foydalanish. Highlander qushi boshqa o'simliklar bilan aralashtirilgan turli xil dorivor kollektsiyalarda keng qo'llaniladi. Yaralar bo'lsa, yangi tugunli o'simlikning bug'idan olingan losonlar qo'llaniladi (og'riqni tinchitadi va granulyatsiya rivojlanishiga yordam beradi).
Xulosa
Qush taron — bir yillik bahorgi begona oʻt boʻlib, balandligi 60 sm ga etadi.Ildiz ildizi. Poyasi shoxlangan, egilgan, oʻsmagan. Barglar navbatmanavbat joylashtirilgan. Shakli chiziqli-nayzasimon, ellipssimon, cho'zinchoqoval-cho'zinchoq yoki til shaklida. Silliq membranali qo'ng'iroqlar bilan barglari. Gullari yolg‘iz yoki barg qo‘ltig‘ida 2—5 ta. Perianthlar oq yoki pushti chegara bilan yashil rangga ega. Mevalar uchburchak yong'oqlar, to'q jigarrang yoki deyarli qora. Iyun-oktyabr oylarida gullaydi. Iyul-noyabr oylarida mevalar. Diapazon deyarli butun shimoliy yarim sharni qamrab oladi.
Gullar yakka-yakka yoki 2-5 tadan to‘da bo‘lib barglarning qo‘ltig‘ida joylashgan bo‘lib, shoxlarning uchiga to‘g‘ri kelmaydi. Besh gulbargdan iborat periant, yarmigacha kesilgan. Pastki qismi kubik yoki qiya-konussimon. Loblar yashil rangga ega, oq yoki pushti chegara bilan xiralashgan. Gullar yakka-yakka yoki 2-5 tadan to‘da bo‘lib barglarning qo‘ltig‘ida joylashgan bo‘lib, shoxlarning uchiga to‘g‘ri kelmaydi. Besh gulbargdan iborat periant, yarmigacha kesilgan. Pastki qismi kubik yoki qiya-konussimon. Loblar yashil rangga ega, oq yoki pushti chegara bilan xiralashgan Meva berishda periantlar yong'oqni to'liq qoplaydigan uchburchak-oval shaklga ega bo'lib, pushti tusli kulrang-yashil yoki kulrang-jigarrang rangga ega bo'ladi. Mevaning yuqori qismida barglar ajralib chiqadi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.Mirziyoyevning 2020-yil 26noyabrdagi PQ-4901-son qarori :
   

Dorivor o’simliklarni yetishtirish va qayta ishlash,ularning urug’chiligini yo’lga qo’yishni rivojlantirish bo’yicha ilmiy tadqiqotlar ko’lamini kengaytirishga iod chora tadbirlar to’g’risida

2. 
   PQ-4670 sonli 10.04.2020.Yovvoyi holda o’suvchi dorivor o’simliklarni muhofaza qilish to’g’risidagi qarori
   
3. 
   Dorivor va ozuqabop o’simliklar plantatsiyalarini tashkil etish va xomashyosini tayyorlash yo’riqnomasi. B.Yo.To’xtaev, T.X.Makkamov,
   

A.A.To’laganov Toshkent-2015yil.(90-91 betlar)
4.Farmagnoziya. H.X.Xolmatov, O’.A. Ahmedov. Abu Ali ibn Sino nomidagi tibbiyot nashriyoti. Toshkent 1997-yil.

4. 
   Dorivor o’simliklar yetishtirish texnologiyasi va ekologiya.
   

O’.A.Ahmedov,A.Ergashev. Tafakkur-bo’stoni nashriyoti Toshkent-2018 yil.

4. 
   Tarkibida alkoloidlari bo’lgan dorivor o’simliklar va mahsulotlar. M.SH. Muxammedova, M.A. Xodjayeva, X.M.Komilov,Toshkent-2009-yil.
   
5. 
   O’rmon dorivor o’simliklari. E.T.Berdiev, M.X. Xakimova,
   

G.B.Maxmudova. Toshkent-2016 yi
8. Internet materiallari:
1.https://lex.uz., https://MingDavo.uz, .https://fingernail.ru
2022-2023 o’quv yilida Dorivor o’simliklarni yetishtirish va qayta ishlash texnologiyasi yo’nalishi bo’yicha 4-B kurs talabasi Sadullayeva Sarvinozning " Dorivor o’simliklar yetishtirish texnologiyasi " fani bo’yicha yozgan kurs ishiga
FIKR
Kurs ishining mazmuni va unga qo’yilgan talablarning bajarilishi:
___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________