Dunyoqarash va uning mohiyati

Pedagogika fanining boshqa fanlar bilan aloqadorligi.

Pedagogika fani yakka holda mukammallikka erisha olmaydi. U ham boshqa fanlar singari ijtimoiy  fan  yutuqlaridan  foydalanadi  va  mazmunan  boyib  boradi.  
Hozirgi  kunimizda umumbashariyat tomonidan yaratilgan bilimlar va kelajak 
haqida ma‘lumot beruvchi nazariyalar muayyan darajada pedagogika fani uchun 
manba bo’ladi. Boshqa fanlar kabi pedagogika har bir insonning ijtimoiy kamolotiga xizmat qiladi.  Ta‘limtarbiya tarixi, pedagogika tarixi fanidan xabardor bo’lmay turib pedagogik faoliyat bilan shug’ullanish mumkin emas.. 

Tarbiyaning mohiyatini ilmiy asosda tushunish uchun aniq tarixiy sharoitda uning 

taraqqiy etish  qonuniyatlarini  bilish  zarur.  Shuning  uchun  pedagogika  ijtimoiy  fanlardan  biri  sifatida ijtimoiy  fanlar  bilan  yaqin  aloqada  rivojlanib  boradi.  Tarbiya  maqsad  va  vazifalarini  inson shaxsining  har  tomonlama  rivojlanish  qonuniyatlarini  ishlab  chiqarish  jarayonida  tarix,  falsafa, iqtisod,  sosiologiya,  etik,  estetika,  umumiy  psixologiya,  yosh  psixologiyasi,  pedagogika, psixologiya,  
kasb  psixologiyasi,  oila  psixologiyasi,  ijtimoiy  psixologiya,  odam  
psixologiyasi, harbiy psixologiya va fiziologiyasi bolalar gigienasi, pediatriya, medisina, kibernetika va boshqa fanlar  bilan  aloqa  qiladi.  Psixologiya  fani  bilan  
aloqasini  tahlil  qilamiz.  Pedagog  o'quvchilarga ta'lim tarbiya  berishda  ularni  
sezgisi,  idroki,  tasavvur,  diqqat,  tafakkur  va  xotirasi  kabi  psixik jarayonlarni 
bilish darkor. Shuning uchun pedagogika fani psixologiya fani bilan alohida ish 
olib boradi.  Har  bir  fan  o'z  rivojlanishida  o'z  nazariyalarini  boyitishda  
o'zining  ichki  ilmiy yo'nalishlariga  tayanib,  takomillashib  boradi.  Hozirgi  
davrda  umuminsoniyat  tomonidan yaratilgan bilimlar va kelajak haqida axborot, ma'lumot beruvchi  turli fanlar muayyan darajada pedagogika fani uchun manba 
bo'ladi. Boshqa fanlar kabi pedagogika har bir insonning umumiy kamolatiga 
xizmat qiladi.  

O’qituvchitarbiyachi  yoshlarga  bilim  berish,  ma‘lumotli  qilish,  tarbiyalash  

maqsadida unga  tizimli  ta‘sir  ko’rsatadi.  Bunda  psixologiya  va  ijtimoiy  
omillarga  asoslanadi.  Ya‘ni, ko’rsatilayotgan ta‘sirning samarasini bilish uchun o’quvchining sezgi,idroki, tasavvur, diqqat va tafakkur- fikrlash jarayonining qanday kechayotganini bilishga asoslanib ta‘sir 
ko’rsatish rejasini belgilaydi.  Demak,  pedagogika  fani  psixologiya  va  
sotsiolagiya  kabi  fanlar  bilan  uzviy bog’langandir. Falsafa  fani  esa  pedagogika  fani  uchun  metodologik  asos  bo’lib  xizmat  qiladi.  Chunki, hozirgi ta‘lim-tarbiya nazariyasi yutuqlari falsafiy fikrlar kurashi va taraqqiyotining mahsulidir. 
Falsafa  pedagogikani  ilmiy  usullar  bilan  qurollantiradi,  ta‘lim  va  tarbiyaning  ob‘ektiv  qonunqoidalarini  ishlab  chiqishga  manba  bo’ladi.  Pedagogikaning  
aniq  masalalarini  ishlab  chiqishda sosiologiya, etika, estetika kabi fanlar katta ahamiyatga egadir. 

Etika falsafaning ahloqiy va tarbiya masalalari bilan bevosita bog'liqdir. Ularni xal etishda pedagogika ahloqning umuminsoniy qadriyatlariga suyanadi. 

Estetika  (nafosat  tarbiyasi)  insonning  estetik  ideallarini  shakllantirish,  madaniyatga  va voqelikka  estetik  munosabatlari  umumiy  qonuniyatlarini  o'rganadi  va  estetik  tarbiyani  ilmiy jihatdan  asoslash  uchun  xizmat  qiladi.  Bu  asoslarni  pedagogika  fani  ishlab  chiqadi,  yoshlarni go'zallikni xis qila olish, tushunishga o'rganish vositalari va yo'llari belgilab beradi.  Jamiyatimiz  rivojlanishining  hozirgi  bosqichida  pedagogikaning