Dutor haqida ma’lumot

DUTOR HAQIDA MA’LUMOT

O’zbek xalqining musiqiy merosi boy va qadimiy an’analarga ega. Bu amanalarning rang-barangligi folklor va klassikjanrlardao‘z aksini topgan. Cholg'uijrochilik an‘analari azal-azaldan xalq musiqa san‘atida muhim ahamiyat kasb etib kelgan hamda xalq tomonidan bu jarayonga munosib e‘tibor berilgan. Buni biz cholg‘u sozlarimizning turfa xilligi, rang-barangligi, mukammalligi va jozibadorligida ko‘ramiz.

Tanbur, dutor, g‘ijjak, nay, chang, qonun, ud, surnay, rubob, doira-vu nog oralar xalq ma‘naviyatining eng go‘zal namunalari deyishga haqlimiz. O’zbek musiqa ijrochiligidagi boy, turli-tuman yodlar tobora rivojlanib, mukammallashib bormoqda. Milliy cholg‘ularimiz orasida qadimiy amanalarni o‘zida mujassam etib, xalq orasida keng ommalashgan va o‘zining sehrli sadolari bilan insonlarni maftun etgan sozlardan bin - dutordir.
Dutor Markaziy Osiyo xalqlarining aksariyatida milliy cholgu sifatida shakllangan. Bir-biridan shaklan, usluban va tarkiban bir oz farq qilishiga qaramasdan, o‘z xususiyatlari doirasida bir-biriga judamosvamutanosibdir. BungaO‘zbekistondagi vohalaminglokal(mahalliy) xususiyatli dutorlari yorqin misol boia oladi. Dutor ijrochiligi amaliyotida voha xususiyatlari muhim ahamiyat kasb etgan. XX asrga kelib, dutor shunchalik ommalashdiki, undagi ijrochilik professional darajaga kodarildi. Bunga mohir dutorchilarning shaxsiy ijro uslublari asos boddi. Natijada, o‘zbek musiqa merosining eng mukammal janrlaridan bodgan maqomlarni ijro etish imkoni yaratildi.
Ushbu qodlanma dutor cholg‘usi haqida tarixiy ma‘lumotlar, cholg‘uning tarkibiyjihatlari, ijro uslublari, ijroda qodlaniladigan milliy bezak va jilolar xususida madumotlar, xalq kuylari va bastakorlar asarlarini o‘zida mujassam etgan. Oldimizga qo'ygan maqsadimiz - dutor ijrochiligini kasb etishga qaror qilgan har bir istedodga amalda ko‘mak berish, akademik litsey, kollej va oliy tadim muassasalari o‘qituvchilarining pedagogik, o‘quv dasturlarini yangi asarlar namunasi bilan toddirish asosida an‘anaviy ijrochilik rivojiga kamtarona hissa qo‘shishdan iboratdir.