E – barcha gaz molekulalari ilgarilanma harakat kinetik energiyasining yig‘indisidir. Gaz massasi m= Nm0 bo‘lgani uchun: 1 mol gaz uchun μ= m0na ga teng bo‘lsa: bu yerda Vm

Ichki ishqalanish

Qo‘shni qatlamlarning o‘zaro taʼsiri Nyutonning II qonuniga asosan, birlik vaqt ichida bir qatlam ikkinchisiga taʼsir qiluvchi kuch moduliga teng impuls uzatadi.

, ,

Bu yerda jp – x o‘qining musbat yo‘nalishida birlik vaqt oraligida ko‘chgan to‘la impulsga teng bo‘lgan impuls oqimi zichligidir, – tezlik gradiyenti. Minus ishora, impuls ko‘chishi tezlik kamayishi yo‘nalishida sodir bo‘lishini ko‘rsatadi,
h - ishqalanish koeffitsiyenti miqdor jihatidan quyidagiga tengdir:
Barcha ko‘chish hodisalari bir-biriga o‘xshash, ya’ni:

Erkinlik darajasi bo‘yicha energiya taqsimoti

Mexanik tizimning erkinlik darajasi soni tizim holatini belgilovchi, bir-biriga bog‘liq bo‘lmagan kattaliklar soni bilan aniqlanadi.

moddiy nuqtaning fazodagi holati uning uchta x, y, z koordinatalari qiymatlari bilan aniqlanadi

Shu sababli, moddiy nuqta uchta erkinlik darajasiga ega bo‘ladi.
Absolyut qattiq jismning holati inersiya markazining uchta x, y, z koordinatalari, jismning o‘qlari yo‘nalishlari bilan bog‘langan θ, ϕ va ψ burchaklari bilan aniqlanadi
Harakatning hech bir turi boshqa turidan muhim bo‘lmaganligi uchun, ularga o‘rtacha bir xil energiya to‘g‘ri keladi va energiyaning erkinlik darajalari holatini belgilaydi:

5.38. 1g suv bug‘ida qancha molekula bo‘ladi.

• 5.38. 1g suv bug‘ida qancha molekula bo‘ladi.
• 5.46. Havoni bir kilomolining massasi μ=29 kg/kilomolga teng bo‘lgan bir jinsli gaz deb hisoblab, 170C haroratda havo molekulalarining o‘rtacha kvadratik tezligi topilsin.
• 5.47. Bir xil haroratdagi geliy va azot molekulalari o‘rtacha kvadratik tezliklarning nisbati topilsin.
• 5.52. 200C haroratda vodorod molekulasining harakat miqdori topilsin. Molekulaning tezligini o‘rtacha kvadratik tezlikga teng deb hisoblansin.
• 5.53. 2 l hajmli idishda 680 mm sim. ust. bosimli 10 g kislorod bor: 1)gaz molekulalarning o‘rtacha kvadratik tezligi, 2) idishdagi molekulalarning soni, 3) gazning zichligi topilsin.
• 5.55. Biror gaz molekulalarning o‘rtacha kvadratik tezligi 450 m/sek ga teng gazning bosimi 5·104 N/m2ga teng. Bu sharoitda gazning zichligi topilsin.
• 5.56. 1) 750mm sim.ust. bosimda zichligi 8,2·10-5g/sm3 ga teng bo‘lgan gaz molekulalarning o‘rtacha kvadratik tezligi topilsin. 2) agar zichlikning bu qiymati 170C harorat uchun berilgan bo‘lsa gazning 1 kmol massasi nimaga teng.
• 5.60. 70C haroratda 1kg dagi azot molekulalarning aylanma harakatining kinetik energiyasi nimaga teng.
• 5.61. 1,5·105 N/m2 bosimda bo‘ldan 2 litr hajmli idishdagi ikki atomli gaz molekulalari issiqlik harakatining energiyasi nimaga teng.
• 5.62. 0,02 m3 hajmli balondagi azot molekulalari ilgarilama harakatining kinetik energiyasi 2·103 J ga o‘rtacha kvadratik tezligi esa 2·103 m/sek ga teng. 1) ballondagi azotning miqdori, 2) azot qanday bosimda bo‘lganligi topilsin.