E berdimuratov, Q. Allanazarov, G. Patullaeva qaraqalpaq tili


BASLAWÍSH KLASLARDA ÓTILGEN TEMALARDÍ TÁKIRARLAW


Download 1.19 Mb.
bet3/135
Sana18.12.2022
Hajmi1.19 Mb.
#1029293
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   135
Bog'liq
mKLEDgKB59aM8YRH617

BASLAWÍSH KLASLARDA ÓTILGEN TEMALARDÍ TÁKIRARLAW


  1. Ses degen ne?

  2. Qaraqalpaq tilinde qanday dawıslı sesler bar?

  3. Úlke, ustaz, kitap, ana sózlerindegi dawıssızlardı anıqlań.

  4. Buwın degenimiz ne?




  1. shınıǵıw. Qosıqtı oqıń. Hárbir sózde neshe dawıslı ses barın aytıń.

Jazaǵoysam eger men,
Baxıtlılar qosıǵın, Dárriw jazǵım keledi, Xalıqlardıń doslıǵın.

Qazaq, ózbek hám basqa,
Tolıp atırǵan milletler, Qushaqlaydı meni tez, Deydi maǵan: Qoldı ber!
(X.T.)




    1. shınıǵıw. Sózlerdi dápterińizge kóshirip jazıń hám olardaǵı ayırmashılıqlardı anıqlań.

Márt — mart, dala — tala, sáne — dáne, tamaq



    • qamaq, tas — qas, mort — tort, sálem — qálem, qara — tara, kópshik — kepshik, quman — qutan, bult — qulp, tart — sart.




    1. shınıǵıw. Kóshirip jazıń. Dawıslı seslerdiń astın bir, dawıssız seslerdiń astın eki sızıń.

1. Gúz baslandı. 2. Paxtalar ashıldı. 3. Paxta- keshler paxta terip júr. 4. Bizler járdemge bardıq.



  1. Tergen paxtalarımızdı tapsırdıq. 6. Arbalarǵa júkledik. 7. Olardı qırmanǵa jóneltti. 8. Fermer alǵıs ayttı.



Tapsırma. Berilgen sızıqlı krossvordqa dawıslı hám dawıssız seslerden quralǵan jumbaqlı sózlerdi durıs tawıp qoyıń.



qıs belgisi

reń

háreket

ses































reń

bas kiyim




    1. shınıǵıw. Tekstti oqıń. Mazmunı boyınsha pikirlesiń. Ózlerińiz «Watan shańaraqtan baslanadı» degen temada dóretiwshilik bayan jazıń. Sózlerdiń buwınǵa bóliniwine itibar beriń.

Biz Watanımızdı azat hám ǵárezsiz, gózzal hám biytákirar, ata-babalardan miyras topıraq dep táriyipleymiz. Bul táriyiplerdiń hárbiri elimiz haq- qında kópshilik tárepinen aytılǵan haqıyqatlıqlardı sáwlelendiredi, lekin olardıń bárin ózimiz erkin jú- rekten seziwimiz, shın júrekten ańlawımız lazım. Sonda ǵana biz ata jurtımızdıń qanshama azat, ǵá- rezsiz, gózzal hám biybaha ekenligin sezemiz. Bul tuyǵı bizdi Watanımızdı barlıǵımız benen súyiwge talpındıradı, bizge quwat, mádet beredi. Sebebi, Ámir Temur, Maman biy, Aydos baba, Ernazar batır sıyaqlı babalarımızǵa kúsh-qúdiret bergen tuyǵı da elge muhabbat, jurtqa opadarlıq edi.
Óz eliniń tariyxı, ájayıp tábiyatı, onıń bawırın- da jasap atırǵan xalıqtıń pazıyletleri, úrp-ádet hám qádiriyatların sanalı túrde biletuǵın, olardıń mánisin túsine alatuǵın adam ǵana Watannıń qádirine jete- di, onıń qúdireti hám abırayı ushın jan kúydiredi, onı qorǵaw ushın bárha tayar boladı.



    1. shınıǵıw. Berilgen sózlerdiń ishinen ótkermelewge bolatuǵın sózlerdi bir bólek, ótkermelewge bolmaytuǵın sózlerdi bir bólek kóshirip jazıń.

Jol, awıl, fabrika, zavod, mashina, bult, aspan, hawa, kepter, sharwashılıq, jaylawda, tabıs, miynet, sabaqta, úsh, Saparbay, kún, oraq, Abat, ata, Shomanay, súwret, dańq, Ámiw, jolawshı, otın, dárya, gramm, alma, jılqı, iyt, qasqır, tórt, az, bólme, klass, bayraq, oray, asxana, diywal, aǵash,


J. Aymurzaev, sport, sút, ana, fayl, Nókis, ádebiyat, tort, ant, fond, tut, jalt, ar, erk.

    1. shınıǵıw. Eger siz túsirilgen buwınlardı durıs qoyıp shıqsańız, qaraqalpaq xalıq naqıl-maqalı payda boladı.

...tan... ...dam - ba...sız búl... .

Download 1.19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   135




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling