E k o L o g IV a va g ig iy e n a fan dasturi

III.  Asosiy  nazariy  qism  (m a ’ruza  m a sh g 4uIotlari) 

Ekologiya

1-mavzu.  Ekologiyaga  kirish,Auteko!ogiya  va  ekologik  omillar.

E kologiya  fani  haqida  qisqacha tushuncha.  M aqsadi  vazifalari.  Ekologiya 

fani  boMimi.  E kologiya  faninning qisqacha tarixi,  fanining vazifalari,  boMimlari. 

A utekologiya.  O rganizm lar  va  m uhit  orasidagi  bogM anishlar  to ‘g ‘risidagi  fan 

ekanligi. 

O rganizm  lam in g  

yashash 

m u h itig a 

m oslashuvi. 

ekologik 

O rg an izm larn in g   fizik-kim yoviy  yashash  m uhiti  t o ‘g ‘risida:  suv,  tu proq,  havo 

m u hitining  xususiyatlari.  A biotik  va  biotik  om illar.  A sosiy  abiotik  o m illam ing 

(issiqlik,  y o ru g ‘lik,  nam lik,  sh o ‘rlanish,  biogen  elem entlar  konsentratsiyasi 

kab ilam ing)  ekologik  aham iyati.  A biotik  o m illam in g   habar  berish  aham iyati. 

K unlik  va  m avsum iy  sikllar.  C heklovchi  om illar.  Libix  qoidasi.  Tolerantlik. 

E kologik  o m illam in g   o ‘zaro  ta ’siri.  E kologik  valentlik.  X ar  xil  turlarning 

tolerantlik  chegarasi.  Evribiont  v a  stenobiont  turlari.  T u rlarning  ekologik 

individualligi. 

A yrim  

turlarning 

grad ien t 

sh aro it 

b o ‘y ic h a  

tarqalishi. 

O rg an izm larn in g   indikatsion  aham iyati.  E kologik  om illar,  ularning  organizm ga 

ta ’sir  etish  qonuniyatlari.  Ekologik  nisha.  T ashqi  m uhit,  ekologik  om illar. 

E kologik  o m illam in g   ta ’sir  etish  kuch  bilan  o rganizm da  so d ir  b o ‘ladigan

---

lO .O vqatdan  zaxarlanishlarni  aniqlab  bilish  va  ularni  oldini  olishga  qaratilgan 

davolash  -  profilaktik  chora -  tadbirlarni  q o ’llab  bilish;.

1  l.X o n a la r havosidagi  changni  aniqlash  va baholash;

12.Ichim lik  va  farm atsevtik  m aqsadda  q o ’llaniladigan  suvning  sifatiga 

gigiyenik  baho  berish;

13.Farm atsevtik  korxonalar  va  dorixona  xonalari  m ikroiqlim ini  o ’rganib  unga 

baho  berish;

14.  K im yo  -   farm atsevtika  korxonalari  yoritilganlik  param etrlarini  gigiyenik 

baxolashni  bilish;

15.  A ntropom etrik  k o ’rsatgichlam i  aniqlab  m e’yor  bilan  taqqoslash  va  unga 

gigiyenik  baho  berish.

A m aliy  m ashg‘u lotlarda  talabalar  asosiy  m a’ruza  m avzulari  b o 4yicha  olgan 

bilim   va  k o 'n ik m alarin i  am aliy  m asalalar,  keyslar  orqali  y an ad a  boyitadilar. 

Shuningdek,  darslik  va  o ‘quv  q o ila n m a la r  asosida  talabalar  bilim larini 

m ustahkam lashga  erishish,  tarqatm a  m ateriallardan  foydalanish  orqali  talabalar 

bilim ini  oshirish,  m avzular b o 4yicha taqdim otlar v a  boshqalar tavsiya etiladi.

A m aliy  m ash g ‘ulotlarda  o ‘tk azishda  quyidagi  didaktik  tam o y illarg a  amal 

qilinadi  :

- 

am aliy  m ash g ‘ulotlarning m aqsadini  aniq belgilab olish  ;

- 

o 'q itu v ch in in g   m novatsion  pedogogik  faoliyati  b o ‘yicha  bilim larni 

chuqurlashtirish  im koniyatlariga talabalarda qiziqish  u y g 'o tish   ;

-  talab ad a 

natijani 

m ustaqil 

ravishda 

qoMga 

kiritish 

im koniyatini 

ta ’m inlash;

-  talabani  nazariy-m etodik jix atd an  tayyorlash  ;

-  am aliy  m ash g 'u lo tlari  nafaqat  aniq  m avzu  b o ‘y ich a  bilim larni  yakunlash, 

balki  talabalam i  tarbiyalash  m anbai  ham dir.