E k o L o g IV a va g ig iy e n a fan dasturi
Download 0,7 Mb. Pdf ko'rish
|
Экология ва гигиена
|
Internet saytlari
« /
1. w w w .zivonet.uz 2. w w w . nature.uz 3. w w w . catuzm u.uz
L 0 ‘q u v fa n in in g d o lz a rb lig i va oliy k a sb iy t a ’lim d ag i o ‘rn i T abiatning ekologik holati buzilishi - tuproq, havo va suvning tiriklik uchun zararli m oddalar bilan ifloslanishi, o 'sim lik va hayvonlam ing foydali turlarining kam ayib ketishi, tabiat bilan jam iy at o 'rtasid a g i m unosabatlarning buzilishi har xil o ‘ta zaharli m oddalarning dehqonchilikda ishlatilishi, daryo suvlaridan to ‘g ‘ri foydalanm aslik, m ineral o ‘g 4itlardan foydalanishning buzilishi, ко41 lam in g qurishi m intaqada ekologik m uvozanat buzilishi, etishtirilgan xom ashyo d o riv o r o 4sim liklar tarkibiga o 4tib dori m axsulotlarining sifetini buzm oqda. E kologiyada m avjud ekologik o m illam in g organizm larga ta ’sir etish qonunyatlarni bilish, va ularning ta ’sir qilishiga ongli m unosabatda b o 'lish i turli xil ekologik m uam m o lam in g oldini olish, hozirgi zam on ekologik m uam m olarini fan-texnika yutuqlari asosida hal qilish jaray o n id a ekologiya fani, uning y o 4nalishlari, ja m iy a t va tab iat o 4rtasidagi ekologik ziddiyatlarni hal etishning m ohiyatini tu sh u n ish d a talabalarni xorijiy m anbaalardan foydalangan holda zarur boMgan bilim lar bilan qurollantiradi. Y uqori sifatli dorilam i yaratishda ekologiya va gigiyerta fani m uhim o 'rin tutadi. R espublikam izda farm atsevtika sohasida aholini sifatli dorivor v ositalar bilan ta ’m inlash va sifatli dorilam i ishlab chiqarish zam on talabidir. A yniqsa G M P talablariga ja v o b beradigan dorilam i ishlab ch iqarishga katta e ’tib o r berilm oqda. G ig iy en a fanini o 4qitishning asosiy m aqsadi inson salom atligini m uhofaza qilishda ishlab chiqarish jo y larid a asosiy ta ’sir etuvchi o m illam in g ta ’siri xususida m a’lum ot berish xam da bu zararlam in g ta ’sirini b artaraf etish d a zarur cho ralar q o ‘llashni o ‘rgatishdan iborat. Q o bllaniladigan g igiyenik him oya ch o ra-tad b irlam in g sam arali boMishida tashqi m uhit om illari va m ehnatning o rganizm ga ta ’sirini e’tiborga olgan holda kom pleks o ‘rgatishga qaratilgan. Ishlab chiqarish jo y la rid a zararli o m illarga gigiyenik m e ’yorlar o ‘m atilishi zarurligi v a u doim o nazorat qilinishi lozim ligi e ’tib o rg a olinadi. G igiyena k asalliklam ing oldini oluvchi ilm iy nazariyani 0 ‘rganuvchi fandir. E kologiya v a g ig iyena fan dasturida inson salom atligini m uhofaza qilishda tashqi m uhit om illari - havo, suv, tuproq, oziq-ovqat v a boshqalarni organizm ga ta ’sirini o ‘rganish k o ‘zda tutilgan. D orixona, kim yo farm atsevtika korxonalariga uchraydigan asosiy zararlar, ishchilarda bu zararlar ta ’sirida yu zag a keladigan kasb k asalliklari, ularning oldini olish va ishchi xodim larga q o ‘yiladigan gigienik talablar, farm atsevtik m aqsadda ishlatiladigan suvning olin ish ig a q o ‘yiladigan talab larig a alo h id a e ’tibor beriladi Shu m unosabati bilan ushbu dastur 2 ta fanni qam rab oladi
Fan o ‘quv rejaning 1 - blokka taaluqli b o 'lib , 1-2 kurslarda o ‘qitilishi m aqsadga m uvofiq, fan oraliq va yakuniy nazorat turlari bilan yakunlanadi. M azkur fan boshqa tabiiy fanlam ing nazariy va uslubiiy asosini tashkil qilib, o ‘z rivojida aniq y o ‘nalishdagi tabiiy fanlar uchun zam in boMib xizm at qiladi. II. 0 ‘q u v fa n in in g m a q s a d i va v azifasi E kologiya va gigieyna fanni o ‘qitishdan m a q sa d - “ Ekologiya va g igiyena” fanini o ‘qitishdan m aqsad - talabalarga tashqi m uhit o m illam in g tirik organizm larga ta ’siri, ularning tashqi m uhit bilan o ‘zaro m unosabatlam ing um um iy qonuniyatlari to 4g ‘risida, eko sistem alar hayotini belgilovchi qonuniyatlar va prinsiplari tOfg‘rtsida, boMajak provizorlarda gigiena asoslarini ilm sifatida shakllantirish, respublikam iz aholisini sifatli dori preparatlari bilan ta ’m inlashdagi m uam m oli m asalalam i hal etishda bevosita aloqador ekanligini va asosiy o ‘rin egallashini tushuntirishdan iborat. G igiyenaning asosiy tushunchalari, qonunlar va m eyorlari haqida bilim ham da ularni am aliyotda tadbiq eftsh k o ‘nikm asini hosil qilishdan iborat. U shbu m aq sad g a erishush uchun talab alam i nazariy bilim lar, am aliy k o ‘nikm alar, biologik hodisa va ja ray o n larg a uslubiy y o ndashuv ham da ilmiy dunyoqarashni shakllantirish vazifalarini bajaradi. F a n n in g v a z ifasi: - tashqi m uhit bilan inson organizm i o ’rtasidagi b o g ’lanishlam i o ’rgatish; - inson o rganizm ida yuzaga chiqadigan kasalliklarga tashqi m uhit ho latining ta ’sirini o ’rgatish; ' - tab iatd a energiya va m oddalar alm ashinuvini o ’rgatish; - g enetik axborotni saqlash, uzatish m exanizm lari va aham iyatini o ’rgatish; - b iosferaning um um iy tuzilm asi va u n d a m oddalar aylanishini o ’rgatish; - zam onaviy ekologik m uam m oiar v a ularning yechim i y o ’llarini o ’rgatish; - tashqi m uhit holatini nazorat qilish, uning m onitoringi v a ekspertizasini o 'tk a z ish n i o ’rgatish; - o q ilo n a ovqatlanish haqida tu sh u n ch a berish; - ozuqali m oddalarning inson org an izm id a tu tg an o ’rnini o ’gatish; - ishlab chiqarish jaray o n id ag i Fizikaviy, kim yoviy, biologic v a radiologik om illam i ishchi-hodim lar o rganizm iga salbiy ta ’sirini o 'rg atish ; - ichim lik suvini sifatini yahshilash v a zararsizlantirish usullarini o ’rgatish; - farm atsevtik m aqsadda q o ’llaniladigan su v g a q o ’yiladigan gigiyenik talablam i o ’rgatish; - boMajak farm atsevtlarga sifatli dori preparatlarini tayyorlash v a ularni saqlash, d o rix o n a m uassasalari va
k im y o -farm atsev tik a ishlab chiqarish k o rx o n alarid a ish faoliyatlarida zarur boMgan gigiyenik m e ’y o r v a qoidalam i va shular aso sid a profilaktik chora-tadbirlam i ishlab chiqishni o^rgatish;
УО. O qava suvlar va suv xavzalarini sanitariya jih atid an m uhofaza qilish. 11. B olalarning jism o n iy rivojlanishini baholovchi k o ’rsatkichlar, ularning kun tartibiga q o ‘yi!adigan gigiyenik talablar. 12.
Y oshlarning shaxsiy
gigiyenasi. SogMom
tu n n u sh tarzini
shakllantirishning m uam m olari M ustaqil o ‘zlashtiriladigan m avzular b o 4yicha talab alar tom onidan referatlar ham da prezentatsiyalar tayyorlanadi va uni taqdim ot qilish tashkil etiladi.
- grafik organayzerlash ishlab chiqish va to ‘ldirish; - krossvordlar tuzish va echish; - prezentatsiya va videoroliklar tayyorlash ham da m ustakil ish jaray o n id a keng qoMlash va h.k. - fanni faol o ‘zlashtirishda talabalam i olim piada, tanlovlar, k o ‘rgazm a, anjum anlar va boshqa tadbirlarda ishtrok etish. Laboratoriya ish lari ni tashkil etish boyicha ко
Fan b o 4yicha laboratoriya ishlari nam unaviy o ‘quv rejada k o ‘zda tutilm agan.
Fan b o ‘yicha kurs ishi nam unaviy o 4quv rejasida k o ‘zda tutilm agan. Download 0,7 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|