Edra: Topar

3-másele. 200g fosfat kiislota alıw ushın zárúr bolǵan fosfor massasın esaplań. Ónim shıǵıw ónimi 0,9.
Berilgen: m(H₃PO₄) = 200g 𝜂 (H₃PO₄) = 0,9 m (P) - ?
Sheshiw: m(H₃PO₄) = 98 g/mol m(P) = 31 g/mol. Reakciya teńlemelerin jazamız :
_1. 4P + 5O₂ = 2P₂O<sub>5

2.</sub> P₂O₅ + 3H₂O = 2H₃PO₄

eki reakciyanı ulıwma kóriniste

3. 4P + 5O₂ + 6H₂O = 4H₃PO₄ jazamız. Bunı taǵı, 4. P → H₃PO₄ kóriniste jazıw múmkin.
m(H₃PO₄)_teoriyalıq = 200g : 0,9 = 222,2𝑔 , sebebi m_n= m_a / 𝜂;


𝑥
4-ózgeriwden paydalanıp : ₃₁ = ^222,2 ; bundan x = 70,3𝑔 Juwap : 70,3𝑔 Fosfor kerek eken.

4-másele. Marganets (IV) oksid 0,2mol ammiak penen reaksiyaǵa aralasıp (80% ónim menen) neshe gramm N₂ payda etedi?
Sheshiw: Reaksiya teńlemesin dúzemiz:

2mol 28gr

6MnO₂ + 2NH₃ = N₂ + 3Mn₂O₃ + 3H₂O 0,2mol xgr

₂ mol NH₃ – 28g N₂ 0,2 mol NH₃ – xg N₂

x = 2,8g (N₂) 2,8g N₂ – 100% x g N₂ – 80%
x = 2,24g Juwap : 2,24g.

5-másele. 43,5g marganes (IV) oksid xlorid kislota menen tásirlesgende 8,96l (n.j.) gaz ajralsa , reaksiya ónimin (%) anıqlań.
Sheshiw :

MnO₂ + 4HCl → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O (MnO₂) = ^43,5 = 0,5mol
(MnO₂) = (Cl₂) = 0,5mol

V(Cl₂) = V_m = 0,5 ∙ 22,4 = 11,2l Reaksiya ónimini tabamız : 11,2l Cl₂ ------ 100%
8,96l Cl₂ -------- x% x = 80%.
Juwap : 80%.

6 - másele. 6,4g ammoniy nitrattıń bólekleniwinen hosl bolǵan azot gazınıń (n.j.) daǵı kólemin ónim ónimı 89% bolǵan jaǵday ushın esaplań.

NH₄NO₃ → N₂O + H₂O 6,4g ------- x x = 3,52g 3,52g ----------- 100%
80g --------- 44g x g ----------- 89% x = 3,13g Juwap: 3,13g