Ekish va o’tqazish mashinalarining asosiy qismlari, turlari va ishlashi

E_maxK _min ,
bu yerda, E_max — chigitlarning maksimal eni, mm;

K _min — chigitlarning minimal qalinligi, mm.
Galtakning burchak tezligini tayinlashda kuyidagi ikki talab bajarilishi kerak: birinchisi, belgilangan miqdordagi urug’ni ajratish; ikkinchisi, ajratgan urug’larini Galtak urug’ o’tkaz gichga to’liq tashlab berishi kerak.

Bunda: birinchi talabga javob berish uchun Galtakning burchak tezligi

bu yerda, v — kator oralarining kengligi, m;


Q_m — har bir gektarga ekiladigan urug’lar me`yori, kg/ga;
V_s — ekish mashinasining tezligi, m/s;
— seyalka Kildiragining (miqdorlagichga harakat uzatuvchi)
sirpanish koeffitsienti, = 0,15...30;


q — Galtak bir marta aylanganda kutidan olib chikila-

digan chigitlar massasi, kg, amalda q = 5…6 g.
Ikkinchi talabni koniktirish uchun aylanayotgan Galtak bilan kutidan chikkan chigit uning gorizontal diametriga yetmasdan (73- v rasmdagi burchagi ichida) tishlar oraligidan chikib ulgurishi kerak, aks hol da galtakdan ajralgan chigitni urug’ orqasida kelayotgan tish urib, urug’ o’tkaz gichdan chetga chiqarib yuborishi mumkin.
Tishlar oralig’idan chiqayotgan chigitga uning ogirlik kuchi G, mar­kazdan kochma kuch F_MK, tishning normal reaktsiyasi N va ishkalan ish kuchi F_I ta`sir kiladi:


G = mg; F_mk = mr²; F_i = fN
bu yerda, m — chigitlarning o’rtacha massasi, g;

r — chigit markazidan Galtak ukigacha bo’lgan masofa (aylanish radiusi), mm;
—Galtakning burchak tezligi,rad/s;


N — tish yon tekisligiga chigitdan tushayotgan bosimga qarshi reak­tsiya kuchi, N;

f — ishkalan ish koeffitsienti.
Chigit tishlar oraligidan siljib chikishi uchun unga ta`sir etuvchi kuchlarning yig’indi si galtak chetiga yunalgan bo’lishi kerak. Chigit galtakdan ajraladigan joyni ko’rsatadigan burchakni kuyidagi ifoda bilan aniqlash mumkin:


bu yerda, — ishkalan ish burchagi;

— chigitdan utadigan diametr bilan N normal reaktsiya kuchi

oraligidagi burchak, = 45...53°.
Tadkikotlar 75° ekanligini ko’rsatadi. Shu sababli qabul qilingan , r ko’rsatkichlar uchun Galtakning burchak tezligi kuyidagicha bo’ladi:


Birinchi talabni kanoatlantirish uchun seyalka g’ildiraklaridan galtakka harakat beradigan yuritmaning uzatish nisbati:



bu yerda, D — g’ildirak diametri, m.
urug’larni ekish me`yorining joiz bo’lgan chegarasi Q_m min va Q_m max ga mos keladigan i_min va i_max aniqlanadi. Sung i_min va i_max oraligidagi i ni beradigan harakat uzatuvchi yulduzchalar seyalkaga o’rnatiladi.
Disksimon miqdorlagich o’lchamlari. Disk katakchasining katta­ligi shunday tanlanishi kerakki, uning ichiga bir dona eng katta urug’ sigsin, ammo ikkita eng mayda urug’ sigmasin. Dumalok katakchaga urug’ tik holatda tushadigan vaziyatda, katakchaning uzunligi

L < 2a_min yoki L = v_{max +} k₁ bo’lishi kerak. (78)
bu yerda, a_min — urug’ning minimal qalinligi, mm;

v_max — urug’ning maksimal eni, mm;

k₁ — katakcha devori bilan urug’ orasida koladigan tirkish, mm.
Diskning qalinligini aniqlashda katakchaga urug’ni eni bilan yotishi e`tiborga olinadi: