Ekologiya fani, uning predmeti va vazifalari Ekologiyaning boshqa fanlar bilan aloqasi Ekologiyaning bo`lim va tarmoqlari

Evolyutsion ekologiya ekologik muhit va unda yashovchi organizmlarning evolyutsion taraqqiyot davomida bir-biriga ta'siri asosida asta-sekin o`zgarib borishi va organizmlarning muhit o`zgarishlariga moslashaborishini o`rganuvchi fan.

Fan-texnika rivojlangan hozirgi zamonning

muhim ekologik vazifalari

Insoniyat o`z tarixi davomida yashash va hayotini yaxshilash uchun kurashib kelmoqda. Bu kurash uning xo`jalik yurgizishidan iborat bo`lib, bu jarayonda u tabiatdan foydalanib, unga ta'sir ko`rsatib kelayotganligidir. Ishlab chiqarishning benihoya yuksalishi shuni keltirib chiqardiki, jamiyatning ilmiy-texnik va ekologik rivojlanishida ziddiyatlar paydo bo`ldi. Bir tomondan u fan-texnikani yuksaltirsa, ikkinchi tomondan esa atrof muhitni ifloslab ekologik muammolarni keltirib chiqardi.

Bunday muammolarni bartaraf qilish insoniyat oldidagi muhim vazifaga aylandi. Ba'zi mutaxassislar muammolarni bartaraf qilish uchun Yer yuzida aholi sonining o`sishni to`xtatish, sanoat ishlab chiqarish hajmini ko`paytirmaslik, atrof muhit muhofazasiga ko`proq mablag`ni yo`naltirish va shu singari g`oyalarni ilgari surdilar. Ammo bu g`oyalarning barchasi ham haqiqatga kelavermaydi.
Fan-texnika rivojlangan hozirgi kunda ekologik vaziyatni sog`lom tutish, tabiatda vujudga kelgan muammolarni bartaraf qilish uchun quyidagi tadbirlar amalga oshirilishi zarur:
1)matematikaning sonlar modelidan foydalanib joylardagi atrof muhitning o`zgarishi mumkinligi darajasini oldindan hisob-kitob qilish va korxonalarni shunga qarab joylashtirish.
2)hayot qonuniyatlarini o`rganishda ekologik tizimlarga ko`rsatiladigan antropogen ta'sirni hisobga olish;
3)inson ta'sirida muhitning o`zgarishini oldindan ko`rabilish, muhitning buzilishini bioindikatsiya va monitoring yo`li bilan aniqlab berish;
4)buzilgan ekotizimlarni qayta tiklash;
5)hali buzilmagan uchastkalarni etalon sifatida saqlab qolish;
6)texnologik, muxandislik va loyihasozlik ishlarida atrof muhitning ifloslanmasligini nazarda tutish. Bu tadbirlar quyidagi ishlarni o`z ichiga oladi: kamchiqit texnologiyani joriy qilish, xomashyo va chiqindilarni to`liq zararsizlantirish, sanoatdan chiqariladigan shuningdek yonilg`i yoqilishidan ajraladigan tutun va gazlarni tutib qolishni joriy qilish, yonish jarayonlari uchun ekologik toza bo`lib yoqilg`idan foydalanish va boshqalar.

Mavzuga doir tayanch iboralar

atrof-muhit, salomatlik, tabiat, jamiyat, E.Gekkel 1866 y., «oykos», biologik makrotizimlar, populyatsiya, biotsenoz, biogeotsenoz, ekologik meyorlashtirish, faktoral, abiotik va biotik omillar, global ekologiya, regional ekologiya, muxandislik ekologiyasi.