Ekonomika teoriyası pániniń predmeti hám metodı Ekonomika teoriyası pániniń metodologiyasi Ekonomika teoriyasındaǵı tiykarǵı aǵıslar

Ekonomika teoriyasınıń taǵı bir metodologik principi - bul ekonomika hám tábiyaat ortasındaǵı óz-ara baylanısıwdı esapqa aldıwdır .Ekonomika Ábiy-attan sırtda bolıwı ulıwma múmkin emes, sebebi bul onıń materiallıq súyenishi bolıp tabıladı. Tábiyaattan alınǵan resurslardan paydalanmay turıp, óndiristiń bolıwı múmkin emes. Tábiyiy sharayat óndiristiń qanday bolıwın belgilep beredi. Qazilma baylıq qay jerde kóp bolsa, bulmanda undirma sanaat, jer jaqsı orında dıyxanshılıq, jaylawlar kóp orında sharbashılıq, ormanzor kóp jerde aǵashnı islew sanaatı, suwǵa jaqın orında kemasozlikning rawajlanıwı buǵan mısal.
Ekonomika teoriyasında ekonomikanıń tábiyaatqa qayta tásiri de esapqa alınadı. Tártipsiz ekonomikalıq iskerlik tábiyaatqa ziyan jetkeredi, odaǵı ekologiyalıq teń salmaqlılıqtı buzadı, ekologiyalıq xaterdi júzege keltiriwi múmkin, bunıń menen ekonomikanıń tábiyiy súyenishi muzdıń jarıǵı ketedi. Mine sol mashqala da teoriyada onıń predmeti kózqarasınan analiz etiledi.
Ekonomika teoriyasınıń taǵı bir metodologik tiykar tamaqtası - bul ekonomikanı statikada (jatqan jaǵdayda ) emes, bálki dinamikaǵa (rawajlanıwǵa ) tıykarlanıp úyreniw bolıp tabıladı. Bunıń menen ekonomikalıq hádiyselerdiń kelip shıǵıw sebepleri, odaǵı ózgerisler qanday barıwı bilip alınadı. Ekonomikanıń rawajlanıwına tán bolǵan tendensiyalar (beyimlik) anıqlanadı. Bular nege alıp keliwi hám soǵan kóre xojalıq iskerligin keleshekte qanday shólkemlestiriw kerekligi anıqlanadı.
Usı pán ekonomikaǵa tán nızam -qaǵıydalardıń obiektiv bolıwınan, kisiler olardı óz bilgeninshe biykar ete almasligidan, lekin olardı ańlap jetken halda olar talabına maslawıp iskerlik kórsete alıwlarınan kelip shıǵadı.
Teoriya daǵı basqa bir metodologik princip bul ekonomikanı texnologiyalıq ózgerislerdi esapqa alıp úyreniw bolıp tabıladı. Texnologiyanıń ózi ekonomika teoriyasınıń predmeti emes, sol sebepli onı texnikalıq pánler úyrenedi. Biraq texnologiya ekonomikanıń materiallıq hasası bolǵanınan, odaǵı saldamlı ózgerisler ekonomikalıq iskerlikti tupten jańalap jiberedi. Mine sol zattı teoriya itibardan qochirmaydi. Mısalı, teoriyada «Úlken cikller - úlken tolqınlar» degen túsinikler bar, bular texnologiya daǵı úlken búklemdiń ekonomikaǵa tásirin názerde tutadı. Ulıwma jańa texnologiya payda bolıwı menen ekonomika rawajlanıwında jańa dáwir - úlken cikl baslanadı, bul ádetde 50-60 jıl dawam etedi. Mine usılardı teoriya analiz etedi.
Analiz usılları. Ekonomika teoriyası predmetin úyreniwde aqıl
etiwdiń eki basqıshı qollanıladı.