Eksperiment natijalariga ishlov berish vazifalari. Asosiy tushunchalar. Vo

Ikki tanlama dispersiyalarning tengsizligi haqidagi gipoteza bir tomonli Fisher mezoni yordamida tasdiqlangan:
(16.2)
bu erda , F_{1- α} - Fisher mezonining jadvaliy qiymati
erkinlik darajasi erkinlik darajasida;
n_A, n_V - tanlamalarning xajmi; α – xato(noto‘g‘ri qaror qabul) qilish ehtimoli.
Dispersiyalar tengligi haqidagi gipoteza Fisherning ikki tomonli mezoni bo‘yicha tasdiqlanadi:
(16.3)
Teng xajmdagi bir necha tanlamalar dispersiyalarining bir xilligini tekshirish uchun Koxren mezoni qo‘llaniladi.

bu erda - tanlama dispersiyalaridan eng kattasi; m – tanlamalar soni;
- hamma dispersiyalar yig‘indisi, jumladan .xam.
Agar Koxren mezonining jadvaldan olingan qiymati xisoblangan qiymatidan katta bo‘lsa, ya’ni G_T ˃ G_p bo‘lsa, dispersiyalar bir hil gipotezasi qabul qilinadi. Ushbu holatga rioya qilish tajribalarning natijalari bir bosh to‘plamga tegishli ekanligini ko‘rsatadi.


17. Kuzatishlar yoki eksperimental ma’lumotlardan olingan xar qanday empirik taqsimot biror bir nazariy taqsimotga keltiriladi (yoki matematiklar aytganidek, approksimatsiyalanadi, yaqinlashtiriladi).
SHunday qilib, tasodifiy o‘zgaruvchining empirik taqsimoti u bo‘ysunadigan qonunlarni tavsiflash uchun unga eng maqbul nazariy taqsimot bilan almashtiriladi.
Agar olingan empirik taqsimot - gistogrammasi normal taqsimotga o‘xshash bo‘lsa, unda, olingan empirik taqsimotga yaqin bo‘lgan nazariy normal taqsimotni qurish uchun quyidagi (15.1) formuladagi ehtimollik parametrlari empirik taqsimotdan olingan statistik parametrlar bilan almashtirilishi kerak.
(15.1)
Misol tariqasida, 14.1- rasmda keltirilgan empirik taqsimotning statistik xarakteristikalari quyidagicha x_o‘r =28,41 l/100 km va = 1,097 l/100 km.
Demak, ushbu xolat uchun nazariy chastotalarni (normal taqsimot egri chiziq ordinatlarini) xisoblash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
(15.2)

(15.2) formuladan foydalanib hisoblab chiqilgan nazariy chastotalar 15.1-jadvalda keltirilgan.

15.1-jadval. Nazariy va empirik chastotalar

CHastotalar	Intervallar
	25-26	26-27	27-28	28-29	29-30	30-31
Empirik f(xe) Nazariy f(xt)	0,029 0,012	0,086 0,081	0,171 0,259	0,429 0,363	0,228 0,225	0,057 0,060

Hisoblangan normal taqsimot qonunining grafik tasviri. 15.1- rasmda keltirilgan, bu erda empirik va nazariy taqsimotlar chastotalari kattagina soxada bir-biriga mos tushishi kuzatiladi. Biroq, nazariy va empirik taqsimotlarning o‘zaro mosligi masalasi

15.1-rasm. Empirik taqsimotni nazariy normal taqsimotga approksimatsiyalash

(15.1-jadval asosida).