Electr xa'm magnetizm lat

o’tkizgishligi dep ataydı. Om nızamı fizikalıq jaqtan bir tekli zatlar ushın orınlanadı. Elektr 
o’tkizgishlikke keri bolg’an shamanı materialdın’ (denenin’) salıstırmalı qarsılıg’ı dep ataydı: 
=
. 
(80) 
Gauss sistemasında (elektrostatikalıq sistemada da) elektr o’tkizgishlik 
waqıtqa keri bolg’an 
o’lshem birlikke iye (yag’nıy keri sekund s
-1
). Salıstırmalı qarsılıq 
sekundlarda o’lshenedi (s). 
Salıstırmalı qarsılıq penen waqıttın’ o’lshem birliklerinin’ birdey ekenligi olardın’ fizikalıq 
ta’biyatı da birdey degen juwmaq kelip shıqpaydı. Bunday sa’ykeslik tek Gauss sistemasında 
ha’m SGSE sistemasında orın aladı. Basqa birlikler sistemalarında bul shamalar ha’r qıylı 
o’lshem birliklerge iye. 
Eger toq statsionar bolsa, onda bir tekli o’tkizgishtegi elektr zaryadlarının’ ko’lemlik tıg’ızlıg’ı 
nolge ten’. Haqıyqatında da statsionar toqlar ushın (78)-an’latpa (
= 0) orın aladı. Bul 
an’latpanı 
= 0 yamasa (
) = 0 tu’rinde ko’shirip jazamız. Biz ortalıqtı bir tekli 
dep qarap atırmız. Sonlıqtan 
= ha’m = ha’m biz karap atırg’an ten’leme 
= 0 ten’lemesine aylanadı. Bunnan Ostrogradskiy-Gauss teoreması boyınsha = 0.

---

44 
Solay etip statsionar toqlar jag’dayında makroskopiyalıq elektr zaryadları tek o’tkizgishtin’ 
betinde yamasa bir o’tkizgishtin’ bir tekli emes ushastkalarında g’ana jaylasıwı mu’mkin. 
Bunday ko’z-qarastan statsionar toqlardın’ elektr maydanları elektrostatikalıq elektr 
maydanınday. Usınday eki maydan arasındag’ı uqsaslıq ja’ne de bir katar juwmaqlarga alıp 
keledi. Eger toqlar statsionar bolsa, onda ken’isliktin’ ha’r bir noqatındag’ı tıg’ızlıg’ı waqıttın’ 
o’tiwi menen o’zgerissiz qaladı (waqıtqa baylanıslı o’zgermeydi). Ta’jiriybeler usınday 
qozg’alıwshı zaryadlardın’ tap sonday tıg’ızlıqqa iye qozgalmaytug’ın zaryadlar sıyaqlı elektr 
maydanın payda etetug’ınlıgın ko’rsetedi. Bunnan statsionar toqlardın’ elektr maydanının’