«Elektr texnologik qurilmalar» fani bo‘yicha tuzilgan ushbu O‘quv-uslubiy majmua dts talablari asosida tuzilgan

11.3 YOyni yonishi.
YOyni qayta yondirish va uning barqaror yonishini ta’minlash uchun yoy zanjiriga, unga ketma-ket qilib induktivlik ulash tavsiya qilinadi. YOy toki va manba kuchlanishining yoy zanjiriga induktivlik ulangan xolatidagi ossilogrammalari 11,b - rasmda keltirilgan. Ushbu rasmdagi grafiklarning tahlili shuni ko‘rsatadiki, manba kuchlanishi yoydagi kuchlanish U_d dan kamaygandan so‘ng yoyning o‘chmay yonishini induktivlikda to‘plangan elektromagnit energiya qo‘llab quvvatlaydi. Bu esa quyidagi shart bajarilsa amalga oshadi :
U_d=U_mSin yoki =arcsin U_d/U_m (2)
bu erda U_m - manba kuchlanishining amplituda qiymati.

quyidagini inobatga olsak:

Sin =, lekin

Cos =/2U_d/U_m

unda

(2) dagi qiymatni (3) ga qo‘ysak,

U_d/U_m  0,54 va
Cos =(/2)(U_d/U_m)( /2)0,54=0,85
SHunday qilib, agar U_d/U_m nisbat 0,54 ga teng yoki unda kichik bo‘lsa va sos= 0.85 ga teng yoki kichik bo‘lsa, yoyning barqaror yonishi ta’minlanadi.

Nazorat savollari

1. 
   Elektr yoyning xarakteristikalari nimalar?
   
2. 
   YOy quvvatini manba kuchlanishi orqali boshqarish kanday sodir bo‘ladi?
   
3. 
   YOy kuvvptini qanday usullar orqali boshkarish mumkin?
   
4. 
   O‘zgaruvchan tok elektr yoyi nima?
   
5. 
   YOyni yonishida qanday elementdan foydalaniladi?
   

MAVZU -12