Elektr yuritmalarning quvvatini tanlash

Qisqa muddatli ishlash rejimidagi yuritgichlarning quvvatlarini hisoblash.
Qisqa muddatli ishlash rejimi uchun amalda ko’pincha uzoq muddatli ishlash rejimiga mo’ljallangan yuritgichlar qo’llaniladi. Bunday yuritgichlardan to’liq foydalanish uchun ularning harorati, ish vaqtining oxirida barqarorlashgan miqdorga tenglashishi kerak. Bu shart bajarilishi yuritgichga katta yuklama berilganda, mumkin bo’ladi. SHunday qilib, qisqa muddatli rejimda ishlaydigan ma’lum quvvatli elektr yuritma uchun, uzoq muddatli rejimda ishlaydigan kam quvvatli yuritgichni qo’llash mumkin.
Buning uchun quyidagi tartibda hisob qilinadi.
Harorat bo’yicha zo’riqish koeffitsienti topiladi:
bu yerda: e = 2,718 – natural logorifmlar asosi
- ishlash vaqti
- qizish vaqti doimiysi
Keyin mexanik zo’riqish koeffitsienti topiladi.

bu yerda: - quvvat yo’qotilishi koeffitsienti - qiymatlari yuqorida keltirilgan.
So’ng, yuritgichning ruxsat etilgan quvvati aniqlanadi.
kVt
bu yerda: R_k - qisqa muddatli ishlash rejim uchun yuritkich quvvati, kVt.
Aniqlangan quvvat miqdori bo’yicha yuritgichning rusumi tanlanadi.
Qisqa muddatli ishlash rejimiga mo’ljallangan maxsus turli yuritgichlarning quvvatlari quyidagicha aniqlanadi.
Ekvivalent moment yoki ekvivalent quvvat usulini qo’llab, yuritgichning rusumi tanlanadi, bunda, elektr yuritmaning ishlash vaqti hisobga olinadi. Agar ishlash vaqti standart miqdordan farq qilsa, ekvivalent ko’rsatgichlar standart ishlash vaqtiga quyidagi formulalar orqali keltiriladi:

bu yerda: standtart ish vaqtiga keltirilgan ekvivalent moment miqdori

- standtart ish vaqtiga keltirilgan ekvivalent quvvat miqdori
- yuklamalar diagrammasidan olinadigan moment va quvvatlar miqdorlari
- haqiqiy ish vaqtiga yaqin bo’lgan standart ish vaqti

Elektr yuritkichning rusumi quyidagi shart bo’yicha tanlanadi.

bu yerda: - standart ish vaqtiga mo’ljallangan yuritkichning nominal momenti.

- standart ish vaqtiga mo’ljallangan yuritkichning nominal quvvati.


Takrorlanuvchan qisqa muddatli ishlash rejimidagi yuritgichlarning quvvatlarini hisoblash.
Takrorlanuvchan qisqa muddatli ishlash rejimi uchun, agar
bo’lsa, uzoq muddatli ishlash rejimiga mo’ljallangan yuritgich qo’llash mumkin.
Buning uchun quyidagi tartibda hisob olib boriladi.
Harorat bo’yicha zo’riqish koeffitsienti topiladi.

bu yerda: - tanaffus vaqti
- sovush vaqti doimiysi.
- sovutish qiyinlashishini xisobga oluvchi koeffitsient ( yopiq sovutilmaydigan yuritkichlar uchun; yopiq aloxida ventilyator bilan sovutiladigan yuritkichlar uchun: yopiq o’zining shamollatishi bilan sovutaladigan, ustida sovutish uchun moslamalari bo’lgan yuritkichlar uchun: ximoyalangan o’qida o’rnatilgan ventilyator bilan sovutiladigan yuritkichlar uchun)

Keyin mexanik zo’riqish koeffitsienti topiladi:

Yuklamalar diagrammasidan ishlash vaqti uchun ekvivalent quvvat topiladi:

So’ng, yuritgichning ruxsat etilgan quvvati topiladi:

Aniqlangan quvvat bo’yicha yuritgichning rusumi tanlanadi:

Takrorlanuvchan qisqa muddatli rejimda ishlaydigan maxsus turli yuritgichlarning quvvatlari quyidagi tartibda aniqlanadi.
Yuklamalar diagrammasidan ekvivalent yuklama ishlash vaqti uchun aniqlanadi:

Keyin nisbiy ulanish davomiyligi hisoblanadi:

Bu ko’rsatgich standardagi keltirilgan qiymatga teng bo’lsa, ma’lumotnomadan yuritgichning rusumi qabul qilinadi:


Agar hisoblangan UD% ning miqdori standartdagidan farq qilsa, hisoblangan ekvivalent quvvat quyidagicha, yaqin bo’lgan UD% ning standart miqdoriga keltiriladi:

Aniqlangan quvvat bo’yicha yuritgichning rusumi tanlanadi:

Yuqorida ko’rsatilgan usullardan biri qo’llanib, ruxsat etilgan qizish bo’yicha tanlangan yuritgich ishga tushirish sharti bo’yicha va zo’riqishga chidamliligi bo’yicha tekshirilishi lozim.
Ishga tushirish bo’yicha:

bu yerda: - yuritkichning ishga tushirish momenti
- maksimal statik moment (yuklamalar diagrammasidan olinadi)
Zo’riqishga chidamliligi bo’yicha:
bu yerda: - tanlangan yuritkichning pasportida keltirilgan zo’riqish koeffitsienti.

1-misol.Yuklamasi o’zgaradigan uzoq muddatli rejimda ishlaydigan mexanizm uchun oldindan R_n=40 kVt quvvatli va η_n=0,90 FIK li yuritgich tanlanadi.

Quvvat yo’qolishining o’rtacha qiymati usuli bilan tanlangan yuritgichni tekshirish amalga oshirilsin.
Yo’qotishlar grafigi (20-rasm) bo’yicha ∆R₁=7,4 kVt, ∆R₂=5,0 kVt, ∆R₃=3,2 kVt,
t₁=5sek, t₂=10sek, t₃=20sek;
Echish:


Demak yuritgich to’g’ri tanlangan.

2-misol. Yuklamasi o’zgarmaydigan uzoq muddatli rejimda ishlaydigan nasos uchun yuritgich tanlansin.

Dastlabki ma’lumotlar:
Q=30 m³/s – nasos unumdorligi;
N=40m – nasos zo’riqmasi;
ρ =1000 kg/m³ – nasos suv zichligi;
k=1.25- zaxira koeffitsienti;
η_n=0.56 – nasos F.I.K;
η_u= 0.99 – uzatma;
n=2950 ayl/min;
Echish:
Nasos yuritgichining quvvati hisoblanadi:

Hisoblangan quvvatga asosan, VR112M2 yuritgichini tanlanadi.
Pasport ko’rsatgichlari:
R_n=7,5 kVt; n_s=3000 ayl/min; U_n=380 V; I_n=14,8 A; η_n=0,88; sos φ_n=0,88.

3-misol.
Qisqa muddatli rejimda ishlaydigan mexanizm uchun qisqa tutashgan rotorli asinxron yuritgich tanlansin.

Dastlabki ma’lumotlar:
R_q=37 kVt - yuklama ;
t_q=14 min – ishlash vaqti;
T_q=50 min - qizish vaqt doimiysi;
α =0,5 – kuvvat yukotilish koeffitsienti;
Echish:
Harorat bo’yicha zo’riqish koeffitsienti

Mexanik zo’riqish koeffitsienti

Yuritgichning ruxsat etilgan quvvati:

R_r=R_q / 2.06= 18 kVt
Ma’lumotnomadan KOF 22-4 yuritgichi tanlanadi.

Pasport ko’rsatgichlari:

R_n=20 kVt, n_n=1475 ayl/min; M_maks/M_nom=2,1; M_pusk/M_nom=2,1;

Ishga tushirish va mexanik zo’riqish bo’yicha tekshirish:

Yuritgichning nominal momenti:
M_n=9550 =9550 =129.5 Nm.

Maksimal moment:

M_maks= Nm

Ishga tushirish momenti:

M_pusk= Nm

Mexanizmning statik momenti:

M_s=9550 Nm
M_s=240 Nm < M_pusk=272 Nm
Ishga tushirish bo’yicha tanlangan yuritgich to’g’ri keldi.
Zo’riqish koeffitsienti

Mexanik zo’riqish bo’yicha tanlangan yuritgich to’g’ri keldi.

4-misol.Takrorlanuvchan qisqa muddatli rejimda ishlaydigan ko’prikli kran uchun faza rotorli asinxron yuritgich tanlansin.

Dastlabki ma’lumotlar:
M_e=227 Nm – ekvivalent moment;
UDI=21% - ishchi ulanish davomiyligi;
n_n=960 ayl/min – nominal tezlik;
Echish:
Ekvivalent quvvat:
R_e= kVt
Standart UD_st=25% li yuritgichning quvvati:
kVt
Ma’lumotnomadan MTV-411-6 yuritgich tanlanadi.
Pasport ko’rsatgichlari:
R_n=22 kVt; UD_st=25%; n_n=965 ayl/min;