Elektrodlardagi jarayonlar. Oksidlanish-qaytarilish potensiallari ma’ruzaning maqsadlari


Download 445 b.
Sana05.11.2017
Hajmi445 b.
#19468


ELEKTRODLARDAGI JARAYONLAR. OKSIDLANISH-QAYTARILISH POTENSIALLARI


MA’RUZANING MAQSADLARI

  • Oksidlanish-qaytarilish potensiallari va umuman elektrodlarda boradigan jarayonlarning qonun-qoidalari organizm faoliyatini o’rganishda muhim ahamiyat kasb etadi. Oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida hosil bo’ladigan energiya odam organizmi faoliyati uchun sarflanib, ma’lum qismi jamlanib boradi. Shu energiyaning qanday hosil bo’lishi va uning miqdorini aniqlash yo’llarini o’rganish muhimligini anglab yetish, ushbu ma’ruzaning asosiy masalalaridan biri bo’lib hisoblanadi.



Ko’riladigan masalalar

      • Potensiallar turlari
      • Elektrokimyoviy potensial hosil bo’lishi
      • Elektrokimyoviy potensialni o’lchash va hisoblab topish
      • Oksidlanish-qaytarilish (red-ox) potensiallar hosil bo’lishi
      • Red-ox potensialni elektrokimyoviy potensial bilan farqi
      • Galvanik elementlar va elektrodlar
      • Potensiometrik titrlash
      • Red-ox potensiallarning tibbiyotdagi ahamiyati


Potensiallar turlari

  • 1. Diffuziya potensiali – konsentratsiysi bilan farq qiluvchi ikki eritma chegarasida

  • 2. Kontakt potensiali - ikki hil metall to’qnashish chegarasida

  • 3. Oksidlanish-qaytarilish potensiali - inert metall va oksidlangan va qaytarilgan modda shakllarini tutgan eritma chegarasida

  • 4. Elektrokimyoviy potensial - metall va suv, yoki shu metall tuzi eritmasining chegarasida

  • 5. Membrana potensiali - hujayra devorlari chegarasida



Diffuziya potensiali

  • Diffuziya potensiali – konsentratsiysi bilan farq qiluvchi ikki eritma chegarasida hosil bo`ladi:

      • + -


Kontakt potensiali

  • Kontakt potensiali - ikki hil metall to’qnashish chegarasida hosil bo`ladi:

  • - +



Qksidlanish-qaytqrilish potensiali

  • Oksidlanish-qaytarilish potensiali - inert metall va oksidlangan va qaytarilgan modda shakllarini tutgan eritma chegarasida hosil bo`ladi:

  • + Pt

  • [Fe3+]>[Fe2+]



Elektrokimyoviy potensial

  • Elektrokimyoviy potensial - metall va suv, yoki shu metall tuzi eritmasining chegarasida hosil bo`ladi:

  • Cu + Zn -



Membrana potensiali

  • Membrana potensiali - biologik membraning ikki tarafidagi ionlar konsentratsiyasining farqi hisobiga hosil bo`ladi.

  • Xujayra devorlarining tashqi va ichki taraflari orasida -75 mV ga teng potensiallar ayirmasi hosil bo`ladi. Shu qiymatning o`zgarishi ionlarning xujayradan o`tish tartibini o`zgarishiga olib keladi.



Elektrokimyoviy potensiallar uchun Nernst tenglamasi

  • RT

  • E = E0 + --------- ln CMe+z

  • zF

  • E - elektrokimyoviy potensial

  • E0 - standart elektrokimyoviy potensial

  • R - universal gaz doimiysi

  • T - absolut harorat

  • F - Faradey soni, z -metall valentligi

  • CMe+z - metall ionlarining konsentratsiyasi



Elektrokimyoviy potensiallar uchun Nernst tenglamasi

  • 0,058

  • E = E0 + --------- lg CMe+z

  • z

  • CMe+z = 1 mol/l bo`lganda potensial standart elektrokimyoviy potensial deyiladi.

  • Uni o`lchaganda vodorod elektrodi

  • Pt/ H+; H2 (Evod.= 0) - solishtirish elektrodi bo`ladi.



Rux - mis galvanik elementi

  • _ +

  • Zn Cu

  • CuSO4 + Zn = ZnSO4 + Cu



Har qanday oksidlanish - qaytarilish potensiallarining ayirmasi elektr.yurituvchu kuch E.Yu.K ni beradi: Ex = E2 - E1 ; V

  • Oksidlanish - qaytarilish potensiallari hosil bo`ladigan sistemalar:

  • PtFeCl3FeCl2; PtSnCl4SnCl2

  • Pt MnO4-  Mn2+; Pt Cr2O72- Cr3+

  • Pt K3[Fe(CN)6]  K4[Fe(CN)6]



Peters tenglamasi

      • RT oksidlangan
      • Ered = E0red+ ------- l n ---------------------
      • nF qaytarilgan
  • E - oksidlanish - qaytarilish potensiali

  • E0 - standart oksidlanish - qaytarilish potensiali

  • R - universal gaz doimiysi; T - absolut harorat

  • F - Faradey soni, n -elektronlar soni

  • oksidlangan - oksidlangan modda konsentrat-si

  • qaytarilgan - qaytarilgan modda konsentrat-si



Peters tenglamasi

      • 0,058 oksidlangan
      • Ered = E0red+ ------- l g ---------------------
      • n qaytarilgan
      • oksidlangan= qaytarilgan; Ered = E0red
      • Murakkab oksidlanish - qaytarilish sistemalar uchun:
      • 0,058 oksidlangan[H+]
      • Ered = E0red+ ------- l g ------------------------
      • n qaytarilgan


Red-Ox potensiallarni o`lchash

  • O`lchovchi elektrodlar:

  • Pt, Ir, Pd - E.Yu.K uchun

  • Pt/ HG/H+, shisha elektrodi - pH uchun

  • Solishtirish elektrodlari:

  • Ag/AgCl/KCl (to`yingan) -kumush hloridli elektrod (e = 0,201 V),

  • Hg/Hg2Cl2/ KCl (to`yingan) -kalomelli elektrod

  • (e = 0,246 V).



Shisha elektrodining tuzilishi



Galvanik element shemasi

  • Pt K3[Fe(CN)6] AgCl; Ag

  • K4[Fe(CN)6] KCl

  • (to`yingan)

  • Ag AgCl;HCl shisha aniql-gan AgCl; Ag

  • [H+]=const memb- eritma KCl

  • rana [H+]=x (to`ying.)



Potensiometrik titrlash egri chiziqlari



Potensiometrik titrlash egri chiziqlari



Download 445 b.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling