Elektronik sxemalar
Download 136 Kb. Pdf ko'rish
|
§
ChambarakSCH 15-32 ! Standart biQ-wular Shplini St. 3 1 Bolt тб x 40 St. 3 4 - Grnka St. 3 4 & 3 ■ Maieriaitar 14 Tiqinkanal $ Qistirmajibra ( i 1 t шт] 1 Burchagiy ventil j 1 . J .. I i 1 111 Y ig‘ish chizmasini detallarga ajratish 66-shakl. 112 67-shakl. 113 69-shakl. 115 3.8. O ‘quv chizmalarining spetsifikatsiyasi Yig‘ish chizm asiga spetsifikatsiya ilova qilinadi. Unga buyumning nomi va tarkibiga kiruvchi detal haqida m a’lumotlar yoziladi. Yig‘ish chizmasining nomi va unga tegishli har bir detalning pozitsiya raqami, nomi, belgisi, soni va qanday mate- rialdan tayyorlanganligi hamda eslatmalari bo‘lgan jadval y ig ‘ish chizmasining spetsifikatsiyasi deyiladi. Y ig‘ish chizm asida buyum tarkibiy qism larining spe tsifikatsiyasi qanday tartib d a belgilangan b o ‘lsa, pozitsiya raqamlari ham shu tartibda belgilanadi. Eskiz bajarilgandan so‘ng spetsifikatsiya tuziladi. O ‘quv chizmalarida yig‘ish chiz malarining spetsifikatsiyalarini bevosita chizma bajarilgan listda ham berish mumkin (70-shakl). Spetsifikatsiyadagi yozuvlarni 3,5; 5 va 7 mm o ‘lchamli shriftda qo‘lda yozish tavsiya etiladi. Spetsifikatsiya grafalari quyidagicha to ‘ldiriladi: 1. Format. Spetsifikatsiyada nomi ko‘rsatilgan hujjatlarning formati belgisi yoziladi. 2. Z ona. Agar chizm aning m aydoni zo n alari O ‘zD S t 2.108-98 ga muvofiq b o ‘lsa, buyumning tarkibiy qismlari joy- lashtirilgan zonalar ko‘rsatiladi. 3. Pozitsiya. Bunda spetsifikatsiyaga yozilayotgan buyum tarkibiga bevosita kiruvchi qismlarining tartib raqamlari spe tsifikatsiyada k o ‘rsatiladi. H ujjatlar, kom plektlar b o ‘limlari uchun bu grafalar to ‘ldirilmaydi. 4. Belgisi. Bu yerda konstruktorlik hujjatlarining belgilari yoziladi. Yig‘ish chizmasi va spetsifikatsiya bu grafada bir xil belgilanadi, lekin yig‘ish chizmasi belgisiga ikki harf YCH (yig‘ish chizmasi) qo‘shib yoziladi. 5. Bu grafada quyidagi m a’lumotlar beriladi: 1) hujjatlar b o ‘limida buyumning konstruktorlik hujjatlari kom plektiga kiruvchi, hujjatlarning nom i, masalan, yig‘ish 116 210 w *20 *6tr 6 8 70 „ < 63 „ 10 < 22 „ —► 5 N ч r F or m at Z o n a $ Belgisi Nomi S to Eslatma t Jo '— < > Oo i O‘zDSt 2.104-98 bo‘yicha asosiy yozuv. 2a-shakl 70-shakl. chizmasi, gabarit chizmasi, montaj chizmasi, texnikaviy talab- lar va h.k; 2) komplekslar, yig‘ish birliklari, detallar va komplektlar b o‘limlarida buyumning nomi yoziladi; 3) standart buyum lar b o ‘lim ida, standartlar tom onidan buyumga berilgan raqamlar va belgilar ko‘rsatiladi. 6. Soni. Bu grafada buyum tarkibiy qismlarining soni ko‘r- satiladi. 7. M aterial. Standart tom onidan mazkur materialga beril gan belgisi ko‘rsatiladi. 8. E s l a t m a . Ushbu buyumga yoki detalga taalluqli bo‘lgan qo‘shimcha m a’lum otlar, masalan, og‘irligi, o ‘lchov birligi, 117 tishli g‘ildiraklarning moduli va tishlar soni, zagotovka va ishlov berish turlari, ikki va undan ortiq listda turli shaklda bajarilgan hujjatlar ko‘rsatiladi. 3.9. Yoritqichni yig‘ish chizmasi Mikroskop va boshqa fizikaviy asboblarda yoritish uchun ishlatiladi. Yoritqichda bir nuqtadan chiqadigan yorug‘lik nurlari linzadan o‘tgandan keyin bir nuqta (fokus)da uchrashmasdan, dog‘ tarzidagi changlashib ketgan tasvir beradigan hodisa — sferik aberratsiyaning b o ‘lishiga yo‘l qo‘yib b o ‘lmaydi. Yoritqich lampasi (b) ning vaziyatini rezbali halqa bilan mahkamlangan aplanatik kollektorga nisbatan o‘zgartirish mum kin, buning uchun lampani o‘qi b o ‘ylab vtulka (4) ichida yoki halqa (6) ni aylantirish yo‘li bilan vtulka birgalikda siljitiladi (71-shakl). Bundan tashqari, lampa o‘qi bilan aplanatik kollektor o‘qi- ning o ‘qdoshligi ikkita o ‘rnatish vinti (3) yordamida ta ’min- lanadi va rostlab turiladi, bu vintlar halqa (6) ni optikaviy o ‘qqa perpendikular tekislikda surishi mumkin. Bunda fiksator vint (13) larning halqa (6) ga bir xilda bosib turishini ta ’min- laydi. Lampani o‘qi b o ‘ylab biroz surish uchun fiksator korpusi (8) ning fiksator shtogi (10) ni uning tubiga tiralgunga qadar burab kiritish kerak, bunda halqa (6) ikkita vint (13) va fik sator shtogi (10) o‘rtasida siqilib qoladi. Lampaning kojuxi (5) ni vintlar (13) ning qalpog‘i yorda mida aylantirilsa, lampa (5) halqa (6) ning M 30 x 2 rezbasi bo‘yicha o‘q bo‘ylab siljiydi, halqa shayba (7) bilan lampa koju- xiga siqilib turadi. Vintlar (11) shayba (7) ni kojux (5) ga mahkamlaydi. Lampa yonganda hosil bo‘ladigan issiqlik chiqib ketishi uchun kollektor (3) ning opravkasi va lampa kojuxi (5) ga lampani sovitadigan havo kiritib, chiqib turadigan teshiklar yasalgan. 118 1. 5-pol. korpus ko'ndalang «а» 6-pol halqa bilan bir tekis qilib 13 poz. ravon luflsiz harakat qiladigan bo'lguncha yo'nalsin. * Spravka o'lchamlari. 71-shakl. O'Ich. Varaa C.hiziii Tpkshirrli ipkKhi Qabul qildi № hui. Imzo Sana 111.010-02 СБ Yoritqich Lit. У List Og‘irl. Massht. 2:1 Listiar 12 ЛПЭТ № 574 Format S a n a Belgisi Nomi S S o Eslatma Detallar 11 1 Ш .010-02 Rezbali halqa 1 11 2 III.002—02 Aplanatik kollektor 1 11 3 III.003—02 Kollektor opravkasi 1 11 4 III.004—02 Vtulka 1 12 5 III.005—02 Lampa kojuxi 1 11 6 III.006—02 Halqa 1 11 7 III.007—02 Shayba 1 11 8 III.008—02 Fiksator korpusi 1 11 9 III.009—02 Prujina 1 (d-0,5; nx6) 11 10 III.011 —02 Fiksator shtoki 1 Standart buyumlar 11 Vint M2x5kl.2-010 ГОСТ 1475-62 3 12 Vint M2,5x10kl.2-010 ГОСТ 1475-62 3 13 Vint НУС3х9Н0-710-55 2 Materiallar St.3 ГОСТ 380-60 Poz.1,2,3, 4,5,6,7,8,9 Po‘lat 65Г ГОСТ 2052-53 Poz.9 O‘lch. S £ № huj. Imzo Sana Chiz.di Tekshirdi Qabul aildi Ш.010-02 Lit. List Listlar Yoritqich У 12 12 ЛПЭТ № 574 120 3.10. Platani chizish chizmasi Platani chizishdan oldin koordinatalar b o ‘yicha o‘lchamini quyidagi jadvaldan aniqlash kerak b o ‘ladi (72-shakl). Teshiklarning o ‘lchami chizmada ko‘rsatilgan b o ‘lib, koor dinatalar bo‘yicha joylashtirishdagi barcha teshiklar arab raqam- lari bilan belgilangan. Plataning chizmasida gabarit o‘lchamlari va har bir uchast- kadagi sim yo‘g‘onliklari, mahkamlash va biriktirish sxemalari beriladi. Chizma qog‘ozida platani tayyorlash texnologiyasi, texnikaviy sharoiti, koordinatalar setkasining qadami, simlar- ning yo‘g‘onligi va ular orasidagi masofalar, biriktirish may- donlari orasidagi masofa hamda biriktirish maydoni simlar ora sidagi masofalar va boshqa texnik m a’lumotlar yozilishi kerak. Asosiy yozuv ramkasi tepasiga spetsifikatsiya chiziladi. Chizmaning o‘ng tomonining tepa qismidagi b o ‘sh joyga texnik talablar ketma-ketligi: • Platani tayyorlash usuli. • Plata davlat standarti talabi b o ‘yicha bo‘lishi. • Koordinata setkasining qadami. • Simlarning o ‘zaro joylashishi. • Sim yo‘g‘onligining eng kichik qiymatlarini yozish kerak. • Shtrix punkt belgilangan joy ochiq b o ‘lishi kerak. • Plataning param etrlari konstruktiv m a’lum otlarga mos kelishi kerak. • Sim yo‘g‘onligi b o ‘sh joylarga yozilishi kerak. • Ikki o‘tkazgich va ikki biriktirish maydoni orasidagi masofa b o ‘sh belgilanishi kerak. • Biriktirish maydonining ko‘rinishi ixtiyoriy. • Zenkovka qilishda biriktirish maydoni metall qismining tashqi qatlamida bajariladi. • Markazlar orasidagi farqni yozib qo‘yish kerak. • Emal bilan qoplangani ГОСТ b o ‘yicha yozib qo‘yiladi. 121 (1,26.-32) № Koordinatalar № Koordinatalar № Koordinatalar № Koordinatalar № Koordinatalar отв. X У отв. * i У отв. * I у отв. - У X отв. X У 1 О 27, 5 8 chizma 15 H ii7m a 22 15 5 29 75 О г chizma 9 chizma 16 15 17,5 23 2 0 5 30 2 0 О 3 2 5 27, 5 10 chizma 17 20 17,5 2Ь 2 5 5 31 2 5 О 4- 30 27,5 11 chizma 16 25 17,5 2 5 30 5 32 30 О s 0 2 2 ,5 12 chizma 19 30 17,5 26 О О б 13 2 5 20 20 0 10 2 7 5 О 7 10 |\22у5 14 30 2 0 21 chizma 28 Ю О ^ ( s j ) ABDE.XXXXXX. 001 Plata 1 Lit . ' Uslrl. Massht, от List hujjat № Imzo Sana 4:1 Ishlandi Tekshir. Т. nazorat. List | Listlar 1 Cm еклот ек cm олит СФ-1 лист 1,5 ТОСТ 10316-78 72-shakl. Nazorat № Tasdiq. 74-shakl. 19,20 poz- det. o ‘matish ABDE.XXXXX.010 CB O'lch. Varan Hui. № Imzo Sana Plata Yig‘ma chizma Lit. Og‘irl Massht. Chizdi 2:1 Tekshirdi T.nazorat List Listlar 1 Nazorat № Tasdiqlandi F o rm a t G 3 Й G 3 1/3 n a z. an o S a P Belgisi Nomi n i o S Eslatma Hujjatlar A3 ABDE.XXXXXX.010 CB Yig‘ma chizma 1 Detallar A4 1 ABDE.XXXXXX.015 Shteker 2 A3 2 ABDE.XXXXXX.017 Plata 1 A4 3 ABDE.XXXXXX.022 Shteker 2 A4 4 ABDE.XXXXXX.016 Vtulka 4 A4 5 ABDE.XXXXXX.018 Vtulka 2 A4 6 ABDE.XXXXXX.021 Zaklepka 4 Standart mahsulotlar Rezistorlar МЛТ ГОСТ ... 7 МЛТ-0,125-200 Om ±5% -B 3 R15,R17, R21 8 МЛТ-0,125-4,3 kOm ±5 % -B 2 R14,R18 9 МЛТ-0,125-10 kOm ±5 % -B 2 R19,R23 10 МЛТ-0,125-100 kOm ±5 % -B 1 R20 11 МЛТ-0,5-200 Om ±5 % -B 1 R16 12 МЛТ-1-330 Om+5% -B 1 R22 ABDE.XXXXXX.010 Plata Lit. List Listlar O‘lch. Varan Huj. № Imzo Sana 1 2 Chizdi Tekshirdi Qabul nildi 125 at m r o F a n a S z. o P Belgisi Nomi n i o S Eslatma Boshqa mahsulotlar Kondensatorlar 14 KM-56-H90-0,068 m k 0+10 % ОЖО.460.161 ТУ 2 С4, С6 15 K53-14-10B-15 m k 0+20 % ОЖО.464.096 ТУ 1 С5 Yarimo‘tkazgichli diodlar 16 КД 105Б ТТ3.362.060 ТУ 1 VD10 17 КД 102A ТТ3.362.083 ТУ 1 VD9 18 Stabilitron KC533A CM3.362.002 ТУ 1 VD8 Tranzistorlar 19 КТ3102Б aAО.336.122 ТУ 1 VT5 20 КТ3107Б aAО.336.170 ТУ 1 VT4 21 KТ814BaAО.336.184 ТУ 1 VT6 ABDE.XXXXXX.010 List O‘lch. Varan Huj. № Imzo Sana 2 126 KERAKLI MA’LUMOTLAR TO‘PLAMI O ‘lchanadigan kattaliklarning asosiy shartli harfi belgilari Belgila nishi O‘lchanayotgan kattalikni belgilovchi birinchi harfning asosiy qiymati Belgila- nishi O‘lchanayotgan kattalikni belgilovchi birinchi harfning asosiy qiymati D Zichlik P Vakuum, bosim E Istalgan elektrik kattalik Q Tarkib, konsentratsiya va sifat tavsifnomalarini bildiruvchi ka.tta.1ik F Sarf R Radioaktivlik G O‘lcham, holat, siljish S Tezlik, chastota H Qo‘l ta’siri T Harorat К Vaqt, vaqtli programma U Bir necha turli xil o‘lchanadigan kattaliklari L Sath V Qovushqoqlik M Namlik W Massa 127 Asboblar bajaradigan funksiyalarning shartli harfli belgilari Belgi lanishi Ma’lu- motni aks ettirish Belgi- lanishi Chiqish signalini tashkillash- tirish Belgi- lanishi Qo‘shimcha qiymat A Signaliza- tsiya C Sozlash (rostlash), boshqarish H O‘lchana- digan kattalikning yuqorigi chegarasi I Ko‘rsatma S Yoqish, o‘chirish, qayta yoqish L O‘lchana- digan kattalikning pastki chegarasi R Yozish — — — — Asboblarning funksional alomatlarga ko‘ra qo‘shimcha harfli belgilanishi Belgilanishi Funksional alomatlar E Sezgir element T Masofadan uzatish К Boshqarish stansiyasi Y O‘zgartirish, hisoblash funksiyalari O ‘lchash parametrini aniqlashtirish uchun qo‘shimcha harfiy belgilar Belgilanishi Funksional alomatlar D(d) Farq, darajalar farqi F(f) O‘zaro nisbat, ulush, kasr I Avtomatiko‘zgartirish Q(q) Vaqt bo‘yicha integrallash, summatorlash 128 Asboblar ishlash tavsifnom asi q o ‘shimcha harfiy belgilar Belgilanishi Tavsifnomasi Signal energiyasi: E Elektrik P Pnevmatik G Gidravlik Signalning turi: A Analogli D Diskretli Hisoblash qurilmasida bajariladigan operatsiya: E Jam g‘arish К Signalni doimiy koeffitsiyent К ga ko‘paytirish X Ikki yoki undan ortiq signallarni bir-biriga k o ‘paytirish Signallarni bir-biriga b o ‘lish fn Signal kattaligini darajaga ko‘tarish f Signal kattaligidan n darajali ildiz chiqarish lg Logarifmlash dx/dt Differensiallash Integrallash: X (-1 ) Signal ishorasini o ‘zgartirish max Signalning yuqorigi qiymati chegarasi m in Signalning pastki qiymati chegarasi Pnevmo va gidroavtomatika yordamchi qurilmalarining shartli belgilanishlari Nom lari Belgilanishlari Zaporli ventillar (klapanlar), to ‘g‘ri o ‘tkazuvchi, burchakli 1 X 1 U chta yurishli ventil (klapan) Zadvijka X Tushiruvchi voronka Y 129 Eng ko‘p ommalashgan elementlarning ГОСТ 2.710-81 bo‘yicha harfli kodlari Bir harfli kod Elementlar guruhi turlari Elementlar tulariga misollar Ikki harfli kod A B Qurilma (umumiy belgilar) Noelektrik kattaliklarni elektrik kattaliklarga o‘zgartirgichlar (generatorlar va tok manbalaridan tashqari) yoki teskarisiga, analogli yoki ko‘p razryadli o‘zgartirgich- lar yoki ko‘rsatish va o‘l- chash uchun datchiklar Kuchaytirgichlar teleboshqaruv asboblari Lazerlar, mazerlar Magnitostriksion element Nurlanishni ionlashtiruvchi detektorlar S elsin-qabullovchi Telefon Selsin-datchik Issiqlikdatchigi Fotoelement VV BD BE BF BC BK BL Mikrofon Bosim datchigi Pyezoelement Aylanish chastotasi datchigi (taxogenerator) Ovoz ajratgich (звукосниматель) Tezlik datchigi BM BP BO BR BS BV C Kondensator1ar Integral sxemalar, mikroyig‘malar Analogli integral sxema Raqamli integral sxema, logik element Ma’lumotni saqlash qurilmasi Kechikish qurilmasi Yorituvchi lampa Qizdirish elementi Yoritish lampasi Piropatron DA DD DS DT EL EK EL ET Zaryadsizlagichlar, saqla- gichlar, himoya vositalari Tok bo‘yicha tezkor ta’sir qiluvchi diskretli himoya elementi FA Tok bo‘yicha inersiyali ta’sir qiluvchi diskret himoya elementi Eruvchan saqlagich Kuchlanish bo‘yicha diskret himoya elementi, zaryadsizlagich FA FP FU FV 130 Generatorlar, oziqa manbalari Batareya GB Qayd qiluvchi va xabarlovchi Ovozli xabarlovchi asbob HA qurilma Simvolli indikator Chiroqli indikatsiya asbobi Tokli rele HG HL KA Rele, kontaktorlar, puskatellar Ko‘rsatkichli rele KH (ishgatushirgichlar) Elektr issiqlikli rele Kontaktor, magnitli puskatel Vaqt relesi Kuchlanish relesi KK KM KT KV Induktivlik g‘altagi, drossellar Luminessent yoritgich drosseli LL M Dvigatellar FA P Asboblar, o‘lchash qurilmalari Ampermetr FP (uskunalari) Impulslar sanagichi Chastota o‘lchagich Aktiv energiya sanagichi Reaktiv energiya sanagichi Ommetr Yozuvchi asbob Soatlar, vaqt o‘lchagichlari, harakat Voltmetr Vattmetr FU FV GB C PA PC PF PI Kuchli zanjirlardagi o‘chir- Avtomatik o‘chirgichlar PK gichlar va ajratgichlar Qisqa tutashtirgich PR (energiya ta’minoti, asbob- uskunalar manbalari va h.k.) Ajratgich PS PT PV PW Rezistorlar Boshqaruv zanjiridagi kommutatsion qurilmalar Termorezistor Potensiometr O‘lchash shunti Varistor O‘chirgich va yoqgich Tugmali o‘chirgich QF QK QS Eslatma: SF belgisi kuchli Avtomatiko‘chirgich PK zanjirlarga aloqasi bo‘lmagan Turli ta’sirlar natijasida RP apparatlar uchun qo‘llaniladi ishlovchi o‘chirgichlar: Sath ta’sirida Bosim ta’sirida Holat ta’sirida (yo‘l) RS RU SA 131 Aylanish chastotasi ta’sirida SB Harorat ta’sirida SF T ransformatorlar, Tok transformatori SL avtotransformatorlar Elektromagnit stabilizator SP Kuchlanish transformatori SQ Aloqa qurilmalari, Modulator UZ noelektrik kattaliklarni Demodulator VD elektrik kattaliklarga Diskriminator VL o‘zgartirgichlar Chastota o‘zgaruvchisi, inventor, chastota generatori, to‘g‘rilagich VT Elektrovakuumli va yarim- Diod, stabilitron VS o‘tkazgichli asboblar Elektrovakuumli asbob WE Tranzistor WK Tiristor WS Shoxoblagich Qisqa tutashtirgich W SVCH liniyalari va Ventil WS elementlari Transformator, faza SVCH liniyalari vaelementlari aylantirgich WT Attenuator WU Antennalar Antenna WA Tok oluvchi, sirpanuvchi kontakt XA Shtir XS X Kontaktli ulanish Teshikcha XT Yig‘ma bog‘lagich XW Elektromagnit YA Elektromagnit yuritmali mufta YB Elektromagnit patron yoki YC Y Elektromagnit yuritmali plata YH mexanik qurilmalar Z Oxirgi qurilma, filtrlar, Chegaralovchi ZL chegaralovchilar Kvarsli filtr ZQ 132 Kvalifikatsiyalovchi simvollar Shartli belgilanish turi Kvalifikatsiyalovchi simvol Eslatma Yuqori sathda belgilash: Ruxsat etiladi Qurilm a = Funksional guruh + Elementni konstruktiv belgilash (pozitsion belgilanish — Elektrik kontaktning belgilanishi Belgi qavsning Adresli belgilanish) () ichiga kiritiladi Tarkibiy harfiy-raqamli belgilanishlarning strukturasi Yuqori sathda belgilanish Kons truktiv belgila- nish Elementlarning belgilanishlari Belgi- lash Adresli belgi- lash Qurilm a Funk- sional guruh Turi Ra- qami Funk- siyasi =N A N A NANA +N A N A —A N A:NANA: NANA (NANA) Q o‘shimcha qism Zaruriy qism Q o‘shimcha qism 133 Avtomatlashtirish vositalarining funksional sxemalarda shartli ko‘rinishi T /r Nom lanishi Belgilanishi 1 H aroratni o ‘lchash uchun birlam chi o ‘zgartirgich (sezgir element); joyiga o ‘rnatilgan (termoelektrik term ometr, qarshilikterm om etri, m anom etrik ter m ometr, term oballon, pirom etr, avto- m atik ko‘prik va sh.o‘.). @ 2 Joyida o ‘rnatilgan haroratni o ‘lchash asbobi (simobli term om etr, m anom etrik term om etr v a s h .o ‘.). @ 3 Shchitga o ‘rnatilgan haroratni o ‘lchash asbobi (millivoltmetr, potensiometr, avtomatik ko‘prik v a s h .o ‘.). @ 4 Joyida o ‘rnatilgan, shkalasiz ko‘rsatgich- larni masofaga uzatuvchi, haroratni o ‘l- chash asbobi (shkalasiz pnevmatik yoki elektr uzatgichli manometriktermometr). TT 5 Shchitga o ‘rnatilgan, bir nuqtali, qayd qiluvchi haroratni o ‘lchash asbobi (o‘zi yozuvchi millivoltmetr, potensiometr, logometr, ko‘prikva shu kabilar). © 6 Shchitga o ‘rnatilgan, avtomatik yozuvchi qurilmali qayd qiluvchi haroratni o ‘l- chash asbobi (ko‘p nuqtali qayd qiluv chi potensiometr, ko‘prik va sh.o‘.). ( t J r ) 7 Shchitga o ‘rnatilgan, qayd qiluvchi, rostlovchi haroratni o ‘lchash asbobi (qayd qiluvchi, rostlovchi potensiometr, ko‘prikva sh.o‘.). ^TRC) 8 Joyida o ‘rnatilgan, shkalasiz haroratni o ‘lchash asbobi (dilatom etrik harorat regulatori va sh.o‘.). @ 9 Joyida o ‘rnatilgan, qayd qiluvchi, rost lovchi, boshqarish stansiyali haroratni o ‘lchash kom plekti (ikkilam chi asbob PV10.1E va rostlash bloki PR3.31). ( T D © 134 10 Joyida o ‘rnatilgan, kontaktli qurilmali shkalasiz, haroratni o ‘lchash asbobi (masalan, harorat relesi) @ 11 Shchitga o ‘rnatilgan, masofadan boshqarishning baypasli paneli 0 12 Elektrik o ‘lchash (boshqarish) zanjirlari almashlab ulagichlari. Shchitga o ‘rna- tilgan, gazli havo liniyalari uchun almashlab ulagichlar 0 13 Joyida o ‘rnatilgan (siyraklashgan), bosim o ‘lchash asbobi (istalgan ko‘rsatuvchi m anom etr, difmanometr, tyagometr, naporom etr, vakuum m etr va sh.o‘.). C E D 14 Joyida o ‘rnatilgan bosim lar farqini o ‘l- chash asbobi (masalan, ko‘rsatuvchi difmanometr). 15 Joyida o ‘rnatilgan, shkalasiz, ko‘rsat- gichlarini masofadan uzatuvchi (siyrak- lashgan) bosim o ‘lchash asbobi (masa lan, m anom etr yoki bosimni qayd qiluv chi istalgan ikkilam chi asbob). © 16 Shchitga o ‘rnatilgan, qayd qiluvchi (siy raklashgan) bosim o ‘lchash asbobi (masalan, o ‘zi yozuvchi m anom etr yoki bosimni qayd qiluvchi istalgan ikkilam chi asbob). ( P R ) 17 Joyida o ‘rnatilgan, kontaktli qurilmali o ‘lchash asbobi (masalan, bosim relesi). ( P S ) 18 Joyida o ‘rnatilgan, ko‘rsatuvchi, kontaktli qurilmasi (siyraklashgan) (bosim o ‘lchash asbobi, elektr kontaktli m anom etr, vakuum m etr v a s h .o ‘.). в 19 Tashqi energiya manbayidan foydalan- masdan ishlovchi regulator (to‘g‘ri harakatlanuvchi bosim regulatori). K p s ) -CKI-- 1— 20 Shchitga o ‘rnatilgan, sarf o ‘lchash uchun birlamchi o ‘lchovchi o ‘zgartirgichni (sez- gir element) (diafragma, soplo, induktiv rasxodometr v a sh .o ‘.). © 135 21 Joyida o ‘m atilgan, shkalasiz, ko‘rsat- gichli masofadan uzatuvchi sarf o ‘l- chash asbobi (masalan, shkalasiz difma- nom etr, pnevmo yoki elektr uzatgichli rotametr). © 22 Shchitga o ‘rnatilgan, qayd qiluvchi, sarf- lar nisbatini o ‘lchovchi asbob (sarflar nisbatini qayd qiluvchi ikklam chi asbob). ( f f R 23 Joyida o ‘rnatilgan ko‘rsatuvch sarf o ‘lchash asbobi (masalan, difmanometr yoki ko‘rsatuvchi rotametr). © 24 Joyida o ‘rnatilgan integrallovchi sarf o ‘lchash asbobi. © > 25 Joyida o ‘rnatilgan ko‘rsatuvchi sarf o ‘l- chash asbobi (masalan, ko‘rsatuvchi difm anometr yoki integrator). @ @ > 26 M ahsulotning berilgan m iqdoridan o ‘tgandan so‘ng signal beruvchi quril- m alari, integrallovchi sarf o ‘lchash asbobi (masalan, schotchik-dozator). © 27 Joyida o ‘rnatilgan, sathni o ‘lchovchi b ir lam chi o ‘zgartirgich (sezgir element) (masalan, elektrik yoki hajmli urovnemer) © 28 Joyida o ‘rnatilgan, ko‘rsatuvchi sath o ‘lchash asbobi (masalan, o ‘lchashda foydalanadigan m anom etr yoki difmanometr). © 29 Joyida o ‘rnatilgan, kontaktli sath o ‘l- chash asbobi (masalan, sath relesi). (L A ) 30 Joyida o ‘rnatilgan, shkalasiz, ko‘rsat- gichlarni masofadan uzatuvchi sath o ‘l- chash asbobi (masalan, pnevmo yoki elektr uzatuvchisi shkalasiz urovnemer). © 31 Joyida o ‘rnatilgan, shkalasiz, rostlovchi kontaktli, qurilmali, sath o ‘lchash asbobi (masalan, sath signalizatorining elektrik regulatori. Berilgan misolda H harfi yuqori sath b o ‘yicha blokirovkani anglatadi). H ( l c s ) 136 32 Shchitda o ‘m atilgan, ko‘rsatuvchi, kontaktli, qurilma, sath o ‘lchash asbobi (masalan, signal qurilmasi ikkilam chi ko‘rsatuvchi asbob. H va L harflari yuqo rigi ham da pastki sathlar signalizatsiya- sini bildiradi). H ^ L 33 Joyida o ‘rnatilgan, shkalasiz, ko‘rsatgich- larini masofadan uzatadigan, aralashm a zichligini o ‘lchaydigan asbob (masalan, pnevm o yoki elek tr uzatgichli p lo t- nomer). @ 34 Joyida o‘rnatilgan, o‘lchamli o‘lchash asbo bi (masalan, p o ‘lat tasmalarning qalin- ligini, o ‘zgarishini ko‘rsatuvchi asbob). ® 35 Joyida o ‘rnatilgan, ko‘rsatuvchi, istalgan elektrik kattalikni o ‘lchovchi asbob (masalan, aniq o ‘lchanayotgan kat.ta.1ik rasshifrovka qilib yozuvchi yoki asbob yaqinida chizm a m aydonida jadval ko‘rinishda joylashtiriladi). 36 Voltmetr. O ' 37 Ampermetr. ® A 38 Vattmetr. © W 39 Shchitda o ‘rnatilgan, jarayonni vaqtin- chalik dastur asosida boshqaruvchi asbob (buyruqli elektropnevm atikasbob, ko‘p maqsadli vaqt relesi va sh.o‘.). @ 40 Shchitda o ‘rnatilgan, qayd qiluvchi, nam liko‘lchash asbobi (masalan, ikki lamchi vlagomer asbobi). ( m r ) 41 Joyida o ‘rnatilgan, m ahsulot sifatini o ‘lchash asbobi, sezgir element, masalan, p H -m etr datchigi. ® ‘H 137 42 Joyida o ‘m atilgan, ko‘rsatuvchi, m ah- sulot sifatini o ‘lchash asbobi (masalan, tugun gazlardan kislorod tarkibini ko‘r- satuvchi gazoanalizator). q 2 43 Shchitda o ‘rnatilgan, qayd qiluvchi, rostlovchi, mahsulot sifatini o ‘lchash asbobi (masalan, aralashmadagi oltin- gugurt konsentratsiyasi regulatorining ikkilam chi, o ‘zi yozuvchi asbob). H 2SO2 © 44 Joyida o ‘rnatilgan, ko‘rsatuvchi, kontakt li qurilmali, radioaktivlikni o ‘lchovchi asbob (masalan, a va p nurlarning oxirgi ruxsat etilgan konsentratsiyasini ko‘r- satuvchi va signalizatsiyalovchi asbob). 0 45 Shchitga o ‘rnatilgan, qayd qiluvchi, uzatmaning aylanish chastotasini o ‘l- chovchi asbob (masalan, ikkilamchi taxogenerator asbobi). @ 46 Joyida o ‘rnatilgan, qayd qiluvchi, bir necha turli kattaliklarni o ‘lchovchi asbob (masalan, bosim ni va bug‘ haroratini qo‘shimcha yozuvchi, o ‘zi yozuvchi difmanometr, rasxodomer. O ‘lchana- digan kattalikni rasshifrovkalovchi yozuv yoki asbobdan o ‘ngda yoki sxema m aydonida qo‘shimcha joylashtiriladi). U =(F,T) @ 47 Joyida o ‘rnatilgan, ko‘rsatuvchi, aralash- maning qovushqoqligini o ‘lchovchi as bob (masalan, ko‘rsatuvchi viskozimetr). 48 Joyida o ‘rnatilgan, ko‘rsatuvchi kontaktli qurilmali, m ahsulot massasini o ‘lchovchi asbob (masalan, elektrotenzom etrik yoki signalizatsiyalovchi qurilma). ( w v a ) 49 Shchitda o ‘rnatilgan, shkalasiz, kontaktli qurilmali, pechdagi m ash’alning so‘ni- shini nazorat qiluvchi asbob (masalan, ikkilam chi o ‘t olishdan himoyalovchi qurilma. Zaxira harfi V ning qo‘llanilishi sxema m aydonida aytib o ‘tilgan b o ‘lishi kerak). © 138 50 Shchitda o ‘m atilgan, signal o ‘zgartirgichi (kirish signali elektrik, chiqish signali ham elektrik, masalan, term oelektrik EDSsini doimiy toksignaliga o‘zgartirishga xizm at qiluvchi o ‘zgartirgich). © W 51 Joyida o ‘rnatilgan signal o ‘zgartirgichi (kirish signali pnevmatik, chiqish — elektrik). E @ 52 Funksiyaning doimiy koeffitsiyenti K ga ko‘paytiruvchi hisoblash qurilmasi. 53 Elektrodvigatelni boshqarish uchun ishga tushiruvchi qurilm a (masalan, magnitli puskatel, kontaktor va sh.o‘. Zaxira harfining qo‘llanilishi sxema maydonida aytib o ‘tilgan b o ‘lishi kerak). ® 54 Elektrodvigatelni boshqarish uchun ishga tushiruvchi qurilm a (masalan, magnitli puskatel, kontaktor va sh.o‘. Zaxira harfining qo‘llanilishi sxema maydonida aytib o ‘tilgan b o ‘lishi kerak). © 55 Shchitga o ‘rnatilgan, signalizatsiya bilan taxminlangan qurilm alarni masofadan qo‘lda boshqarishga m o‘ljallangan appa- ratura (boshqaruv kaliti chiroqlaridan qurilgan tugma. Zadatchik v a s h .o ‘.). 0 56 Shchitga o ‘rnatilgan, boshqarish rejimini tanlashga m o‘ljallangan boshqaruv kaliti (masalan, keltirilgan rasmda pozitsion belgi katta, shuning uchun ichkarida joylashgan). S101-2 139 Texnologik jarayonlarni avtomatik boshqarish sistemasining funksional tuzilish sxemalarda funksiya turlari, funksiya rejimi va funksiya qismining realizatsiya rejimi kodlari T /r Funksiya turi, funksiyaning realizatsiya rejimi va qismi Kod 1.1 Funksiyalarning turlari T a’sir xarakteri b o ‘yicha: • boshqaruvchi U • informatsion I 1.2 Yo‘nalish b o ‘yicha: • sistema ichidagi Vs • tashqi Vn 1.3 Vazifasi b o ‘yicha: • asosiy O • yordamchi V 2.1 Funksiyalarning realizatsiya rejimi Avtomatlashtirilgan rejim: • qo‘l yordam ida ARR • maslahatchi ARS • dialogli ARD 2.2 Avtomatik rejim: • vositali boshqarish AK • to ‘g‘ridan to ‘g‘ri AP 3.1 Funksiya qismining realizatsiya rejimi: • avtomatik A 3.2 Q o‘l yordamida R Texnologik jarayonlarni avtomatik boshqarish sistemasining funksional va tashkiliy tuzilish sxemalarida ishlatiladigan aloqa kanallarining shartli belgilanishi Shartli belgila- nishlar Nom lanishi (matn) Informatsion aloqa kanali ----------------- Raqam bilan ifodalangan b o ‘sh chizma maydoni- dagi informatsion aloqa tavsifi. Aloqa liniyalari b o ‘yicha uzatiladigan, informatsiyaning tarkibi b o ‘lgan raqamli ifodalar aloqa kanali shartli belgisining boshlang‘ich va oxirgi qismiga kiradi. Tarkibiy tuzilish uchun b o ‘ysunuvchi aloqa kanali. -------- Funksional tuzilishi uchun kiruvchi aloqa kanali. 140 Elementlar ro ‘yxati Pozi- tsiyasi Pozitsiya- ning bel- gilanishi Nom i Turi S o n i Texnik tavsif- nomasi Boshqarish shchiti 101 HL1 AS-220 ko‘k linzali arm atura- dagi lam pa S-220-10 1 220 V, 10 W 102 HL2 AS-220 qizil linzali arm atura- dagi lam pa S-220-10 1 » 2 1 105 SB1, SB2, SB5 Boshqarish tugmasi K-03 3 220 V, 5A 1 +1 r z 112 KV Oraliq relesi RP-25 1 220 V 4 +1 z r 114 R1, R2 Emallangan simli rezistor PE-15 2 100 Q, 15W Joyida 108 SB2, SB4, SB6 Boshqarish tugmasi K-03 3 220 V, 5A 1 +1 r z — M Dvigatel A O S31-4F2 1 80 ,6 3 0, — SQ 1-SO 4 Oxirgi o ‘chirgich UKV-4 4 Kuchlanishli elektr qurilmalarining shkafi 115 KA M aksimal tokli rele R T-40/6 1 380 V, 6 A — QF Avtomatik o ‘chirgich A P50-3M T 1 M M K K Reversiv magnitli ishga tushirgich PM E-114 1 500 V, I =2,5 A n o m 5 I =7I nom os 220 V — FU Saqlagich PR2 1 > < 6 Download 136 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling