Mavzu: Izotoplar, izobarlar va izotonlar.
Atom
massasini A bilan belgilasak, undagi protonlar soni Z va netronlar soni N o’rtasida quyidagi bog’liklik bor:
A=Z+N N=A-Z
→N →18
Ta’rif: Bir elementning yadro zaryadi bir xil, atom massasi har xil bo’lgan atomlar shu elementning izotoplari deyiladi.
Masalan:
Izotoplar bir-birlari bilan faqat neytronlar soni bilan farq qiladi.
N 0 1 2
Izotoplar aralashmasidan elementning o’rtacha atom massasi kelib chiqadi.
Masala: Cl ikkita 75% va 25% izotoplaridan tashkil topgan. Uning o’rtacha atom massasini hisoblang.
Ā
r(Cl)=A
r1∙𝜔
1+A
r2∙𝜔
2=35∙0,75+37∙0,25=35,5m.a.b.
Shuningdek, elementning o’rtacha atom massasiga qarab undagu har bir izotopning massa ulushlari quyidagicha hisoblanadi:
x=75% 25%
Ta’rif: Atom massalari bir xil, yadro zaryadlari bilan farq qiluvchi atomlar turiga izobarlar deyiladi.
Masalan,
Ta’rif: Neytronlar soni bir xil bo’lgan atomlar turiga izotonlar deyiladi.
Masalan,