Ер ишлари ҳажмини ҳисоблаш. Ер ишлари ҳажмини тақсимлаш графиги

Ер ишлари ҳажмини ҳисоблаш. Ер ишлари ҳажмини тақсимлаш графиги.
Ер ишлари ҳажми бўйлама кесимдаги ишчи белгилар ва кўндаланг кесимга асосан ҳисобланади.
Ер ишлари ҳажмини формулалар, жадваллар ҳамда ЭҲМ ёрдамида аниқлаш мумкин.
Кўтарма ёки ўйма ҳажмини қуйидаги формула ёрдамида аниқлаш мумкин.

Бу ерда: , - йўл пойининг кетма-кет жойлашган кўндаланг кесим юзаси.
-кўндаланг кесимлар орасидаги масофа.
- кўндаланг кесим ёки бағир нишаблиги.
, - кетма-кет жойлашган ишчи белгилар
Агар, - < 1,0 бўлса, уларнинг қийматлари ҳисобга олинмайди. У ҳолда грунт ишлари ҳажми қуйидагича аниқланади.

Жойнинг кўндаланг нишаби 100% дан кам бўлган ҳолларда, грунт ишлари ҳажмини ҳисоблаш учун Н.М.Митин жадвалидан фойдаланса бўлади.

Пикетлар	Масофалар, м	Ишчи белги, м		Ишчи белги йиғиндиси, м	Ишчи белги фарқи, м	Ҳажми, м3		Тузатиш, м3		Тузатилган ҳажмлар, м3		Зичлаш коэф. ҳисобга олгандаги ҳажм
		Кўтарма	Ўйма			Кўтарма	Ўйма	Йўл тўшамаси учун	Ишчи белги фарқи	Кўтарма	Ўйма	Кўтарма	Ўйма
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14

H =h₁ + h₂ + h₃ + h₄

Ер ишлари тақсимлаш графигини қуриш учун координата ўқларида йўл узунлиги ва грунт ишлари ҳажмини жойлаштирамиз. Ўқдан юқорида ўйма, қуйида кўтарма ҳажмлари жойлаштирилади.
Графикда кўтармани барпо қилишда грунт қаердан келтирилиши ва ўймада ишлаганда ортиқча грунт қаерга ишлатилиши кўрсатилиши керак. Шу мақсадда энг аввало, ўймадаги грунтни тақсимлашни кўрсатишимиз керак. Ўймадаги грунт кўтарма ҳосил қилиши учун тўлиқ ишлатилади. Етмай қолган грунтни скреперлар ёрдамида 100-500 м масофада ён резервдан ташилади. Агар ён резервдаги грунт яроқсиз бўлса, у ҳолда кўтарма ташиб келтириладиган грунтдан барпо қилинади. Графикда кўтармани барпо қилишда грунт қаердан келтирилиши ва ўймада ишлаганда ортиқча грунт қаерга ишлатилиши кўрсатилиши керак. Шу мақсадда энг аввало, ўймадаги грунтни тақсимлашни кўрсатишимиз керак. Ўймадаги грунт кўтарма ҳосил қилиши учун тўлиқ ишлатилади. Етмай қолган грунтни скреперлар ёрдамида 100-500 м масофада ён резервдан ташилади. Агар ён резервдаги грунт яроқсиз бўлса, у ҳолда кўтарма ташиб келтириладиган грунтдан барпо қилинади.
Йўл пойини қуришда 2 м гача бўлган кўтармаларни ён резервдан барпо қилишда бульдозерлардан, 2 м дан юқори бўлган кўтармаларни ўймадан ёки ён резервдан 500 м гача бўлган масофадан ташиб келтириб қуриш учун скреперларни қўллаш мақсадга мувофиқдир.
Йўл пойини қуришда грунтнинг ўртача ташиш масофаси 2 км бўлса, у ҳолда эксковатор ва автомобил-самосваллардан фойдаланган ҳолда олиб борилади.