Ер силкиниши ва сурилиши, тупроқ, қор кўчкилари, сув тошқини, кучли шамоллар, қурғоқчилик ва сел ҳодисаси офатлари, уларнинг келиб чиқиш сабаблари, хусусиятлари

9-БАЛЛ. БИНОЛАРНИ БУТУНЛАЙ 
ШИКАСТЛАНИШИГА 
ОЛИБ 
КЕЛУВЧИ ЗИЛЗИЛА 
- Зилзиладан аҳоли қаттиқ саросимага тушади. Ҳайвонлар кучли овоз чиқариб, 
бетартиб югуришади. Айрим ҳолларда темир йўл рельсларининг букилиши, 
йўлларнинг зарарланиши рўй беради. 
10-БАЛЛ. 
ИНШООТЛАРНИНГ 
БУТУНЛАЙ БУЗИЛИШИГА ОЛИБ 
КЕЛУВЧИ ЗИЛЗИЛА 
- Зилзила оқибатида бинолар бузилади, темир йўл рельслари енгил букилади, ер ости 
қувурлари узилади. Ерда кенглиги бир неча дециметрга тенг ёриқлар ҳосил бўлади. 
11-БАЛЛ. ТАЛОФОТЛИ ЗИЛЗИЛА 
- Зилзила оқибатида пухта қурилган иншоотлар, кўприклар, темир йўллар жиддий 
шикастланади. Ерда кенг ёриқлар, узилишлар, горизонтал ва вертикал сурилишлар, 
кўплаб тоғ кўчкилари кузатилади. 
12-БАЛЛ. 
ЕР 
РЕЛЬЕФИНИНГ 
ЎЗГАРИШИГА 
ОЛИБ 
КЕЛУВЧИ 
ЗИЛЗИЛА 
- Зилзила туфайли ер остидаги ва устидаги барча иншоотларнинг тўла 
шикастланиши ёки бузилиши кузатилади. Ерда катта ёриқлар вужудга келади, ер 
рельефида шиддатли ўзгариш кузатилади. 

---

---

---

Кучли 
ер 
силкиниши 
вақтида 
Зилзила рўй берганда, ернинг юза қисми унча узоқ 
бўлмаган вақт тебраниб туради. Ер силкиниши даври – 
силкиниш ер қатламининг юзасида ва яқин масофада 
бўлса, бир неча сония, чуқурроқда бўлса, 2-3 дақиқагача 
давом етиши мумкин, бу тебранишлар инсонга 
ноқулайлик туғдириб, саросимага туширади. Лекин ер 
силкинишининг тўхташини кутишдан бошқа чора йўқ. 
Шунинг учун ваҳимага тушмасликка ҳаракат қилинг, 
осойишталик ва хотиржамликни сақлаш жуда муҳим. Ер 
қимирлаётганда хотиржамлик ва ақл билан иш 
кўрсангиз талофатсиз чиқишингизга кўпроқ имконият 
бўлади. Бундан ташқари атрофингиздаги одамлар сиздан 
ўрнак олишади ва бу улар учун ниҳоятда фойдали. 

---