Эркнп Охуижонов

Абу Райҳон Беруний номқцаш То111кс1гг Даклаттехпика универсигсти кутубхонаси. КугубХона 1929 йилда Ўрта Осиё пахтачилик-сурориш политехника ипституги <1933 йилдан у Ўрта Осиё саноати инстигути деб номлапади) негизида ташкил топган. 1949 йилда инстигуг Ўрта Осиё политсхника институти деб номланди, 1961 йилдан эса, у Тошкент Политехника институти (ТПИ) дсб юритилади. 1990 йил ТПИдан мсханика ва самолётсозлик факулметлари ажралиб чиқиб, улар негизида Тошкент машинасозлик институги (ТМИ) ташкил этилди. Ку|убхона эса, иккита олий ўқув юртига хизмат кўрсатганлига туфайли, ТПИ ва ТМИ институтлараро кутубхонаси бўлиб қолди.
1991 йил июлда ТПИ ва ТМИ қайта тузилиб, Тошкент Давлат техника университети (ТДТУ)га айлантирилди, унинг меъморчилик, саноат ва фуқаро қурилиш ва қурилиш-муҳаидислик факультетлари неғизида Тошкент мсъморчилик-қурилиш инсти'1уги (ТМҚИ), кимё факультети негизида эса, Тошкент кимё-технология институги (ТКТИ) ташкил қилинди. Нагижада, ТПИ ва ТМИ институглараро


225




кутубхоиаси Тошкенғ Давлат техника университети, Тошкент 1О'рили111-меъморчилик институти ва Тошкснт кимё-технология инсти1утининг институглараро кугубхонаси сифатида фаолият кўрсата бошлади. 1995 йил Тошкент Давлат авиация институти ташкил этилганидац сўнг, кўрсатилган ҳэр бир олий ўқув юрги институглараро кугубхона фондини ўзаро бўлашиб олиб, ўз кутубхонасига зга бўлди.
Бугунги кунда Тошкент Давлат техника университетининг бош ва учта тармоқ кугубхоналари, етгита қироатхона, тўққизта бўлим ва секторлари мавжуд: 1. Босма нашрлар билан тўлдириш бўлими; 2. Босма нашрларга ишлон бериш бўлими; 3. Китобхонларга хизмат кўрсатиш ва босма нашрларни сақлаш бўлими; 4. Маълумотнома- библиогра({)Ия бўлими; .5. Методик бўлим; 6. Ғоявий-оммавий тарғибот бўлими; 7 КЛЛ сектори; 8. Чет эл адабиётлари сектори; 9. Бошқа шаҳарлардаги тармоқ кугубхоналари сектори.
Кугубхонанинг умумий китоб фонди 1 млн дан ортиқ нусхани ташкил этади Булар даилаттилидаги ҳамда рус вз хорижий тиллардаги дарсликлар, илмий-техникавий ва бадиий адабцётлардир. Рсснубликамизда ва МДҲ давлатларида босилган вақгли матбуот нашрлар фоТгди ҳам талайгина. ТПЙ. ва ТДТУда ёқланган диссертациялар, авггорефсратлар, университет олимларининг қўлёзма ишлари ва уларнинг тўпламлари фонди ҳам мавжуд. Кутубхонада нодир библиографик нашрлар жамланган.
Кутубхона ягона китобхонлик абонементи асосида 10 минг китобхонТа хизмат кўрсатади. Бош кутубхона ва унинг тармоқ кутубхоналари хизматидан университет талабалари, ўқитувчи- профессорлар таркиби, шунингдек, бошқа илмий муассаса ва ўқув юртларииинпалабалари ва мутахассислари фаол фойдаланадилар.
Кутубхонанинг кўп соҳавийлиги нафақат Тошкент шаҳридаги, балки бутун реснублика бўйича китобхонларнииг эҳтиёжини қондпришга имконияг яратади.
Китобхонлар билан ишлаш жараёнида компьютер ахборот гехнологиясини жорий этиш ва ривожлантиришга катга аҳамият берилади. Кугубхонада Интернетга чиқиш имкониятига эгабўлган ички тармоқ ташкил қилинган ва у университетнинг Корпорагив тармоғига уланган. Олий ўқув юртининг Корпоратив тармоғига кирувчи барча бўлимлар ўз иш жойида кутубхона электрон каталогидан фойдаланишлари мумкин. Ку|убхона «ИРБИС» дастурида ишлайди. Ҳозирги вақтда электрон каталог тузиш устида иш олиб борилмоқда Китобхонлар кутубхонанинг электрон каталогидан фойдаланган ҳолда, ўзларига зарур бўлган адабиётларни қидириш ишларини амалга оширадилар.


226




Маълумотнома библиография бўлимида талабалар учун Интернетдан бепул фойдаланиш имконияти яратилган. Ьот кугубхона ва унинг тармоқ кугубхоналарида мавжуд нусха кучириш ускуналари китобхонлар талабини тўла қоидириш имконнпи беради.
Асосий кутубхона кигобхонларга ахборот беринша гурли шакллардан фойдаланади. Ҳар ойда «Янги кел^^ан адабиётларнинг очиқ кўриги» кунлари, тематик экспозициялар ва янги келган адабиётларнинг доимий кўргазмаси ўтказиб турилади. Кузубхонага келган янги адабиётларнинг рўйхати мунтазам равишда чиқариб турилади.
Вақтли матбуот қироатхонасида китобхонларга ёрлам бериш мақсадида тематик картотека ва папкалар ташкил этилган.
Китобхонлар 46 китобнинг электрон кўринишини, 50 дан ортиқ СП-КОМ дисклар мажмуасини, ТДТУ ва бошқа олий ўқун юртлари ўқитувчилари томонидан ёзилган маърузалар матнларининг элекгрон нусхаларини ўз ичига олган элекгрон кугубхона манбаларидан фаол фойдаланадилар. Жадаллаштирилган тарзда инглиз тилини ўрганиш видеокурси ва «ТОЕҒЕ» имтиҳонга тайёрлов курсларидан талабалар казта қизиқиш билан фойдаланмоқцалар.
Қироатхонада МДҲ мамлакатларида нашр этилган тсхникага оид журналларнинғ очиқфонди ташкил этилган.