Etnik nizolar va etnosentrizm

Etnik nizolar va etnosentrizm

• Etnik nizo – fuqarolik, siyosiy yoki qurolli qarama-qarshilik shakli bo’lib, bunda har ikki tomon yoki tomonlardan birining harakati natijasida yoki etnik farqlar asosida bir tomonning aziyat chekishi.

Etnik nizo(konflikt)larning bosqichlari:

• shakllanishi;
• rivojlanishi;
• amalga oshirilishi;
• hal qilinishi.

Etnosentrizm – (yun. ethnos – xalq, qabila, lotincha centrum – doira markazi, diqqat markazida) – “o’z etnik guruhining turmush hodisalarini uning an’analari va qadriyatlari prizmasi orqali idrok etish va baholashda namoyon bo’ladigan ustunligi”.

• Etnosentrizm – (yun. ethnos – xalq, qabila, lotincha centrum – doira markazi, diqqat markazida) – “o’z etnik guruhining turmush hodisalarini uning an’analari va qadriyatlari prizmasi orqali idrok etish va baholashda namoyon bo’ladigan ustunligi”.

Etnosentrizm" atamasi 1906 yilda V. Sumner tomonidan kiritilgan bo'lib, uni "hamma narsaning markazida o'z guruhi joylashgan va boshqa barcha narsalar unga qarshi o'lchanadigan yoki unga ishora qilib baholanadigan narsalarning ko'rinishi" deb ta'riflagan. “Etnotsentrizmning tabiati ijtimoiy munosabatlarning turi, mafkurasi, milliy siyosatning mazmuni, shuningdek, shaxsning shaxsiy tajribasi bilan belgilanadi”.

Etnosentrizm" atamasi 1906 yilda V. Sumner tomonidan kiritilgan bo'lib, uni "hamma narsaning markazida o'z guruhi joylashgan va boshqa barcha narsalar unga qarshi o'lchanadigan yoki unga ishora qilib baholanadigan narsalarning ko'rinishi" deb ta'riflagan. “Etnotsentrizmning tabiati ijtimoiy munosabatlarning turi, mafkurasi, milliy siyosatning mazmuni, shuningdek, shaxsning shaxsiy tajribasi bilan belgilanadi”.

Ko'pincha odamlar bir xil madaniyatda yashashlari sababli, u tabiiy ravishda standartga aylanadi va atrofimizdagi dunyoni tushunishga yordam beradigan o'ziga xos kognitiv matritsani yaratadi. Shunday qilib, insonning o'z madaniyati dunyoning markaziga va hamma narsa uchun yagona mezonga aylanadi. Va agar bir vaqtning o'zida biror narsa o'z qadriyatlari tizimiga, xulq-atvor turlariga, odat me'yorlariga yoki o'z madaniyatining urf-odatlariga to'g'ri kelmasa, "bu past darajali hisoblanadi va o'zinikiga nisbatan pastroq deb tasniflanadi".

• Ko'pincha odamlar bir xil madaniyatda yashashlari sababli, u tabiiy ravishda standartga aylanadi va atrofimizdagi dunyoni tushunishga yordam beradigan o'ziga xos kognitiv matritsani yaratadi. Shunday qilib, insonning o'z madaniyati dunyoning markaziga va hamma narsa uchun yagona mezonga aylanadi. Va agar bir vaqtning o'zida biror narsa o'z qadriyatlari tizimiga, xulq-atvor turlariga, odat me'yorlariga yoki o'z madaniyatining urf-odatlariga to'g'ri kelmasa, "bu past darajali hisoblanadi va o'zinikiga nisbatan pastroq deb tasniflanadi".