Файзобод хонакоси ва поянда муҳаммад шоҳи ахсий файзободий ҳАҚида


Download 18.14 Kb.
Pdf ko'rish
Sana04.02.2023
Hajmi18.14 Kb.
#1157853
Bog'liq
Text h08dlfpa



ФАЙЗОБОД ХОНАКОСИ ВА ПОЯНДА МУҲАММАД ШОҲИ
АХСИЙ ФАЙЗОБОДИЙ ҲАҚИДА
Файзобод мавзидаги мозористонда авлиё Муҳаммад Шоҳи Ахсий Файзободий ва унинг ав
лодларининг кабрлари бўлиб, бу мозорда Муҳаммад Ахси Файзободининг мақбараси
бўлиб.
унда бир неча туг кўтарган азизларнинг мукаддас жасадлари кўмилган.
Угар кароматлари инсонларга килган эзгу ишлари ва охшиликлари билан ном чикарганлар.
халк уларнинг мукаддас кабрларини о зозлаб у жойни зиератгохга айлантирганлар.
ПО МУХАММАД АХГий Файзободий XVI асрнинг иккинчи ярми ва XVII асрнинг
бошлари-
да мъни Абдуллахон Шайбоний ва Аштархонийлар биринчи подшоликлари какшбан
длик тарикатнинг давомчиси сифатида узга уринган
зохидларидан
фаолияти Жуйбор шайхларининг тарикатлари билан чамбарчас богланган
Китоби мунтабеъ назми Муллозода да Поянда Мухаммад Ахсий Файзободийга бир неча
мис
радар багишланган. Биз намуна сифатида куйидаги айрим шеърий мисраларни келтиришни
по-
йилларида
бири бўлган Унинг бугун
зим курдик.
назм:
Муршиди рохи зохид Поянда,
Дар жахон буд мад" тобанда.
Кутби гардун" эхтидоьи" ў буд.
Низ чарх иктидои ў буд
Мекашиди зи чох камрохи,
Мардумро ба ҳарос огахи.
Аз жахон рафт дар хазору дах,
Суйи дорул карор: он огоҳ.
Акл аз бахри куввати он азим
Ох дилро дубора кард роким".
Дар Бухоро аст он рофеъ маком
Хоки у маржаъи хоси авом
Хар бахористон макон обод
Он заминро аст ном Файзобод.
Демак, бу мисраларнинг мазмунига караганда, зохид Ҳазрат Шайхпоянда Мухаммад Ахси
Файзободий ўз кароматлари оркали инсонларни узига жалб килиш хусусиятига эга
бўлган.Ос-
мону фалакка (Худога иктидоъ (пайравлик) килгани учун у хавф-хатарни олдинрок билиш
ко-
билиятига эга бўлган инсонларни эса буладиган хар кандай осмоний ва заминий
офатлардан
огох килгучи эди у жуда ҳам окил шахс сифатида катта билим сохиби хам бўлган, тарикат
соха-
сида айникса. Накбандлик тарикатини бошкалар дилига жо килиш кувватига эга бўлган.
Шунинг
учун хам Бухоро халки орасида баланд макомга эга бўлиб, халк уни Шоҳи Ахси (Шояхси),
яьни
Суфийлик тарикатининг шохи лакаби билан атаган. У 1010 ҳижрий (1601 милодий) йилда
дорул-
фанодан дорулбакога рихлат килади. Унинг мукаддас жасадини Файзобод мавзеида, ўзи
қурган
хонаконинг шаркий томонидаги майдончада дафн киладилар ва унга атаб макбара бино
килди.
лар Бухоро халки бу файзосор мозорни зиёратгохга айлантирадилар. У ерда туг кўтариб, бу
мо-
зористон ҳар йили хайигларда,айникса .бахорда мингларча одамларнинг сайлгоҳига
айланган.


Файзобод мавзеида Поянда Мухаммад Ахсий Файзободий ташаббуси ва маблаги билан
1596-
1597 йилларда Файзобод хонакоси, хужралар,гумбазли тахоратхона ва гуслхона каби бир
ан
самбл курдиради.Бу хонако узининг курилиш ва жихозлаш услублари жихатидан XVI
асрнинг энг
гузал обидаларидан булиб хисобланган XVI-XVII асрдаги вакф хужжатлари
маълумотларига кара-
ганда, Файзобод хонакоси фойдасига бир неча минг таноб ер унлаб дуконлар
тегирмон,хаммом
кабилар вакф килинган.Булардан келадиган даромадларнинг катта кисми шу хонако
хужралари-
да етиб юрган мусофирларга,сўфиларга, камбағал-қашшоқ бечораларга сафр килинган Бир
ки-
сми эса шу жойда яшайдиган мусофирлар ва бечораларнинг таомлари ва айрим вактларда
кий-
им бошларига сарфланган.Колган кисми хонако, унинг ёнидаги биноларни мозорни ва
макбара-
ни таъмирлашга ва шу ерда хизмат киладиган кишиларнинг маоши учун сарфланган.
Бухоро амири Дониёл (1758-1795) анча кексайиб ва касалманд булиб давлат ишларига
кара-
май колади Давлатни идора килиш Кушбеги ва козикалон кўлига ўтиб улар ўз
мансабларидан
фойдаланиб масжид мадраса, хонаколарга қарашли бўлган вакф ерлари ва уларга тегишли
бўлган
карвонсаройлар дуконлар хаммом ва бошка иншоотларни купчилигини узлари ва бошка
амал-
дорлар ўзлаштира бошлайдилар.
Ахмад Донишнинг ёзишича ўша вақтларда мадраса, хонаколарнинг кўпчилиги саройларга
ва
савдогарларнинг омборхоналарига айланниб колган эди.

Download 18.14 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling