Faktor halqalar

∆_y = t _{qol max} – _{tqol min}
7.5 formulaga mos holda quyidagiga ega bo’lamiz
∆_{y =} (7.6)
7.6 ifoda C₁ = const uchun topilgan. Biroq tanavorlar partiyasiga ishlov berishda ularning qattiqligi HB_max dan HB_min gacha o’zgaradi, kesish kuchi esa keskichning eyilishi tufayli uning turg’unligini oxirida o’zgaradi. Natijada miqdorni dan gacha o’zgarishga ega bo’lamiz. Aytilganlarni hisobga olsak 7.6 fo’rmula quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi
∆_y = (7.8)
∆_y miqdorni tanavorning bikirligi minimal bo’lgan kesimida aniqlash maqsadga muvofiqdir. Keltirilgan formulalar yordamida turli amaliy masalalarni echiladi [*].
Masalan, Birlamchi sozlangan dastgohda ishlanuvchi partiya po’lat xalqalarni diametrlarini taqsimlanish chegarasini aniqlash zarur bo’lsin. Xalqalar tanavorlari konsolli opravkaga mahkamlanadi.
Elementlar bikirligi shpindel-opravka-zagatovka J_zag = 5000H/mm; elementlar bikirligi support-keskich J_kes = 8000H/mm; t_{ber max} = 4mm; t_{ber min} = 2,5mm; C_1max = 1200; C_1min = 1000; daraja ko’rsatkich x =0,9.
Partiya xalqalar uchun chegaraviy elastik itarilish (siljish) ayrimasini (7.8) formula bo’yicha aniqlaymiz
∆_y = (1200•4^0,9 - 1000•2,5^0,9)(1 / 5000 + 1 / 8000) = 0,78mm.
Ishlangan xalqalar diametrlarining chegaraviy o’lchamlarining
ayrimasi ∆_y ning ikkilangan qiymatiga teng va 2∆_y=1,56 mm.
Кeskich asbobning bikirligi etarli miqdorda bo’lishi, yuqori kesish rejimlarini belgilash imkoniyatini yaratadi, bikirligi past bo’lgan keskichlar qo’llanilsa, kichik rejimlar olinishiga va ishlov berish xatoligining ortishiga sababchi bo’ladi.
Moslamalarning bikirligi ham tanavorlarni ishlash aniqligiga kuchli ta’sir ko’rsatadi, shuning uchun moslamalarni ham odatdagi sxemalar bo’yicha deformasiyalanishini hisoblash kerak.
Texnologik tizimning bikirligini hisoblashni engillashtirish uchun tizimni beriluvchanligi (moyilligi) (W) tushunchasi kiritilgan, qaysiki bu tushuncha bikirlikka teskari bo’lgan miqdorni anglatadi.
W = 1 / j mm/kG (mm/N) yoki W = 1000/j mk/kG (mk/N)
Bu holda kesuvchi asbob qirrasining siljish miqdori y quyidagicha ifodalanadi
(mkm)
exnologik tizim zvenolarining bikirliklari va beriluvchanlik asosida uning elementar bog’liqligini aniqlashdan kelib chiqib, tizim bikirligini hisoblash uchun umumiy formula quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi
W = W₁ + W₂ + W₃ +...+ W_n
Beriluvchanlik belgilarini bikirlik belgilari bilan almashtirib, quyidagi formulaga ega bo’lamiz
1 / j = 1/ j₁+1/ j₂+1/ j₃ +. . . + 1/ j_n
Bunda, j₁, j₂, j₃, ...j_n lar alohida olingan zvenolarning bikirliklari [2]*.
Hisoblashlarda kesish kuchini turli ishlov berishlar (yo’nish, parmalash, frezalash, jilvirlash va boshq.) uchun taklif etilgan fo’rmulalardan foydalanib aniqlanadi. Oldingi o’tuvlarning elastik deformatsiyalanishdan hosil bo’lgan xatoliklar keyingi o’tuvlarda to’la yo’qotilishi mumkin emas, biroq ular doimo kamayib borishi zarur.
Faraz qilaylik zagatovka konus shaklga ega (7.2,a rasm). Kesish chuqurligi o’zgaruvchan bo’lganligi sababli yo’nib ishlangan detal ham xuddi shunday ko’nussimonlikks ega bo’ladi.
Uzunligi L zagatovkaning birlamchi ko’nussimonligi