Fakulteti “menejment va marketing” kafedrasi

Dastlabki Foydalanuvchi (Default User): Dastlabki foydalanuvchini o'chirish yoki uning kirish ma'lumotlarini o'zgartirish muhimdir. Dastlabki foydalanuvchi ko'p texnologiyalarda dastlabki hacklar uchun o'lchov bo'ladi.
Hujjatlarni O'zgarishlardan Himoya Qilish: Ma'lumotlarni qo'shish va o'zgartirishlarni cheklash. Hujjatlarni o'zgartirishlar kiritilganda, ularga qanday kirishga ruxsat berilishi kerakligini aniqlash uchun monitoring tizimlaridan foydalanish.
Dastur dasturlash interfeysi (API) Xavfsizlik: Hujjatlar uchun ishlatiladigan API-larda xavfsizlikni ta'minlash. Foydalanuvchilar faqat kerakli ruxsatlarga ega bo'lgan yoki foydalanuvchilar tomonidan ishlatilgan ularni kirib bo'lishiga imkon berish kerak.
Ma'lumotlar bazasini Xavfsiz Saqlash: Ma'lumotlar bazasini xavfsiz saqlash. Shuningdek, hujjatlarni yuqoriga ko'tarilgan maxfiylik standartlari bo'yicha saqlash, ma'lumotlarni maxfiy ravishda saqlash uchun hujjatlarni saqlashda juda muhimdir.
Hujjatlarni himoya qilishda foydalanuvchilarning faqat kerakli ruxsatlarga ega bo'lishi, xavfsiz parollar foydalanish, ma'lumotlarni shifrlash va maxfiylik standartlarini qo'llash muhimdir. Raqobatbardosh xavfsizlik protokollaridan va himoya taqvimi bo'yicha foydalanish, elektron hujjatlarni himoya qilishda katta muhimiyatga ega.
Elektron hujjat almashuvida xavfsizlik va maxfiylik, ma'lumotlarni muhofaza qilish, ulardan foydalanuvchilar tomonidan faqat kerakli shaxsiy ruxsatlar bilan kirib bo'lishini ta'minlashni talab qiladi. Bu, elektron hujjatlarni almashish, ulardan foydalanish va ularda o'zgartirishlarni amalga oshirish jarayonlarida foydalanuvchilarga maxfiylikni ta'minlashga yordam beradi. Quyidagi ko'rsatkichlar, elektron hujjatlarni almashuvda xavfsizlik va maxfiylikni ta'minlashda muhimdir:
Shifrlash va Maxfiylik: Ma'lumotlarni shifrlash (encryption) – ma'lumotlarni maxfiy ravishda saqlash uchun foydalaniladigan asosiy usuldir. Ushbu usul, ma'lumotlarni noaniq ko'rinishda kodlash orqali maxfiy ravishda saqlashga imkon beradi. Foydalanuvchilarga maxfiylikni ta'minlashda xavfsizlik protokollaridan foydalaniladi.
Ruxsat va Kirish Boshqaruvi: Elektron hujjatlarga kirishni cheklash va ruxsatlarni boshqarish muhimdir. Foydalanuvchilar faqat kerakli ruxsatlarga ega bo'lishi, va ma'lumotlarga faqat ularga ruxsat berilgan foydalanuvchilar kirib bo'lishi kerak.
Foydalanuvchilar identifikatsiyasi va Tizim Kirish Tizimi: Elektron hujjatlarda foydalanuvchilar identifikatsiyasi va tizim kirish tizimlari keng qo'llaniladi. Bunday usullar parol yoki boshqa maxfiy identifikatorlar orqali foydalanuvchilarni identifikatsiya qilishni va tizimga kirish huquqini ta'minlashda ishlatiladi.
Ma'lumotlarni Zaxira Ko'rinishida Saqlash: Hassasiyatli ma'lumotlar zaxira ko'rinishida saqlanadi. Bu, maxfiylik sohasidagi ommaviy qoidalar bilan ma'lumotlarni himoya qilishni ta'minlaydi.
Xavfsizlik Sozlamalari va Monitoring: Elektron hujjatlarda xavfsizlik sozlamalari sozlanishi va nazoratni o'z ichiga oladi. Xavfsizlik sozlamalari, tarmoqni, foydalanuvchilarni yoki hujjatlarni tashqi xakimot orqali nazorat qilishni ta'minlaydi.
Yedeklash va Ma'lumotlarni Qayta Tiklash: Ma'lumotlar bazasini yedeklash va ma'lumotlarni qayta tiklash, hujjatlardagi muammolarni tuzatish va maxfiylikni ta'minlashda muhim rol o'ynaydi.
Elektron hujjatlarni almashishda xavfsizlik va maxfiylikning ta'mini, foydalanuvchilarga ishonch hissi va ma'lumotlarni himoya qilishga ko'rsatilgan diqqatga bog'liqdir. Raqobatbardosh maxfiylik jarayonlari va xavfsizlik protokollaridan foydalanish, elektron hujjatlarni himoya qilishda katta muhimiyatga ega