Fan: Algoritimlarni loyihalash

Algoritm xarakteriktikasi

Barcha protseduralarni algoritm deb atash mumkin emas. Algoritm quyidagi xususiyatlarga ega boʻlishi kerak:

 Birma—bir — algoritm aniq va bir maʼnoli boʻlishi kerak. Uning har bir bosqichi (yoki fazalari) va kirishlari / chiqishlari aniq boʻlishi va faqat bitta maʼnoga olib kelishi kerak.

 Kirish — algoritmda 0 yoki undan koʻp aniq maʼlumotlar kiritilishi kerak.

 Chiqish — algoritm 1 yoki undan koʻp aniq natijalarga ega boʻlishi va kerakli natijaga mos kelishi kerak.

 Aniqlik — algoritmlar cheklangan miqdordagi qadamlar (step) dan soʻng nihoyasiga yeyishi lozim.

 Texnik imkoniyatlar — mavjud manbalar yordamida amalga oshirish kerak.

 Mustaqil — algoritm har qanday dasturiy kodlardan mustaqil boʻlishi kerak boʻlgan bosqichma—bosqich yoʻnalishlarga ega boʻlishi kerak.

 Algoritmni qanday yozish kerak?

Algoritmlarni yozish uchun aniq belgilangan standartlar yoʻq. Aksincha, muammo va resurslarga bogʻliq. Algoritmlar hech qachon maʼlum bir dasturiy kodni qoʻllab—quvvatlash uchun yozilmaydi.

 

Biz bilamizki, barcha dasturlash tillari looplar (do, for, while), flow—control (oqimlarni boshqarish) (if—else) va hokazo kabi asosiy kodli konstruksiyalarni boʻlishadi. Ushbu oddiy konstruksiyalar algoritm yozish uchun ishlatilishi ham mumkin.

 

Biz algoritmlarni bosqichma—bosqich yozamiz, lekin har doim ham bunday boʻlmaydi. Algoritm yozish jarayoni va muammo aniq belgilanganidan keyin bajariladi. Yaʼni, biz yechim ishlab chiqayotgan muammolar sohasini bilishimiz kerak.

 Misol Keling, misol yordamida algoritm yozishni oʻrganishga harakat qilaylik.

 Muammo — ikki raqamni qoʻshish va natijani koʻrsatish uchun algoritm tuzing.

 1—qadam — BOSHLASH

2—qadam — a, b va c nomli uchta butun sonlarni eʼlon qilish

3—qadam — a & b ning qiymatlarini aniqlash

4—qadam — a & b ning qiymatlarini qoʻshish

5—qadam — 4—qadamdan c gacha boʻlgan chiqishni saqlang

6—qadam — c ni chop eting

7—qadam — TOʻXTASH

 Algoritmlar dasturchilarga dasturni qanday kodlash kerakligini aytadi. Shu bilan bir qatorda, algoritm quyidagicha yozilishi ham mumkin:

 1—qadam — BOSHLASHNI QOʻSHISH

2—qadam — a & b qiymatlarini olish

3—qadam — c ← a + b

4—qadam — display c

5—qadam — TOʻXTASH

 Algoritmlarni loyihalash & tahlil qilishda hamda algoritmni tavsiflashda ikkinchi usul qoʻllaniladi. Bu algoritmni tahlil qilishni tahlil qiluvchiga barcha kiruvchi taʼriflarni eʼtiborsiz qoldirishni osonlashtiradi. U qanday operatsiyalar ishlatilayotganini va jarayon qanday ketayotganini kuzatishi mumkin.

Algoritm tahlili

Algoritmning samaradorligi ikki xil bosqichda, amalga oshirishdan oldin va amalga oshirilgandan keyin tahlil qilinishi mumkin. Ular quyidagilar: