Fan: biologiya

Darsning borishi: 
Tashkiliy qism: O’qituvchining salomlashishi, jurnalga yo’qlama qilishi,sinf o’quvchilarini darsga jalb 
qilib, ishchi muhitini yaratish. 
Uy vazifasining bayoni:______________________________________________________________ 
__________________________________________________________________________________ 
Yangi mavzuning bayoni: Diduragay chatishtirishda duragaylash uchun ikki juft alternativ belgili 
masalan, rangi va shakli bilan farq qiluvchi no‘xatlar chatishtiriladi. Digomozigotali organizmlar AABB 
(sariq, silliq) va aabb (yashil, burushgan) organizm lar chatishtirishdan F1da АаВb (100%) sariq silliq 
organizmlar olina di. Bunda birinchi avlodda bir xillilik (bir xilligi) qonunining yuzaga chiqqanligini 
ko‘ramiz. So‘ngra hosil bo‘lgan digeterozigota duragaylar o‘zaro chatishtirilganda 
F2 quyidagi natijani olamiz: sariq silliq A – B–; sariq burushgan A – bb; yashil silliq aaB–; yashil 
burushgan – aabb. Duragaylarning F2 dagi fenotipik jihatdan 9:3:3:1, genotipik jihatdan 
1:2:2:4:1:2:1:2:1 nisbatda ajralish beradi. Shunday qilib, chatishtirish uchun olingan belgilar yig‘indisidan 
tashqari belgilarning yangi kombinatsiyasi kelib chiqdi. Bu tajribadan G. Mendel ikkita 
har xil belgilarning bir-birini inkor etuvchi variantlari mustaqil kombinatsiyalana olishi mumkin ekan, 
degan xulosaga keldi va uchinchi qonuni – belgilarning mustaqil holda taqsimlanishi deb ataladi. 
U quyidagicha ta’rifl anadi: ikki yoki undan ortiq alternativ belgilari bo‘lgan geterozigota organizmlar 
o‘zaro chatishtirilganda belgilarning mustaqil holda nasldan naslga o‘tishi yoki kombinatsiyalanishi 
kuzatiladi. Lekin shu narsani unutmaslik kerakki, bu qonun faqat noallel genlar nogomolog 
xromosomalarda joylashgandagina amalga oshadi. 
Mustaxkamlash 1. Irsiyat nima? 2. O‘zgaruvchanlikka ta’rif bering. 

---

www.sadikov.uz @sadikov_uz
Mazkur dars ishlanmalar to’plamidan faqat namuna sifatida foydalansa bo’ladi!
3. Gibridologik usul haqida gapiring.