Fan: qattiq jism fizikasi 8-semestr

Shunday qilib, xusus y/o’ termoeyk

• ta’q zona kengligi va
• El va k.lar harakatchanligi nisbati bilan aniqlanadi.

•  

(6) Ifoda asosida termoeykning katta o’sishini (ba’zan past T larda toza moddada shunday kuzatiladi) tushuntirib bo’lmaydi. Bu hodisa fononning tortib ketish effekti deb ataluvchi electron-fonon o’zaro ta’sir turi bilan tushuntiriladi.

(6) Ifoda asosida termoeykning katta o’sishini (ba’zan past T larda toza moddada shunday kuzatiladi) tushuntirib bo’lmaydi. Bu hodisa fononning tortib ketish effekti deb ataluvchi electron-fonon o’zaro ta’sir turi bilan tushuntiriladi.

Y/o’ da T gradiyenti mavjud bo’lganida fononlar tarqalishida anizotropiya bo’ladi, chunki fononlar konsentratsiyasining gradiyenti ularni harakatlanishini yuzaga keltiradi.

Har bir electron – fonon sochilishida (bu jarayon fonon yutilishi bilan birga yuz beradi) electron-fononning energiya va kvaziimpulsini oladi. Kristallning issiq qismidan sovuq qismiga yo’nalgan (harakatlanayotgan) kvaziimpulsli fononlar qarama-qarshi yo’nalgan kvaziimpulslardan ko’p bo’lgani uchun, elektronlar fononli kvaziimpulsni yutib fononlar oqimida ergashtirib ketiladi.

Buning oqibatida elektronlar namunaning sovuq qismiga dreyflanadi.

Buning oqibatida elektronlar namunaning sovuq qismiga dreyflanadi.

Elektronlar dreyfi qachongacha davom etadi?

Elektronlarning qayta taqsimlanishi bilan elektr maydoni hosil bo’lguncha davom etadi. Bu maydon fonon oqimining elektronlarga ta’sirini muvozanatlaydi. Bu potensiallar farqi qo’shimcha termoeykni beradi, u esa electron-fonon o’zaro ta’siri yo’q paytidagi termoeykga qo’shiladi.

Fononning ergashtirib ketish effekti termoeykni faqat past T larda o’stiradi, chunki o’zaro to’qnashuvlar tufayli fononlar taqsimoti muvozanat holatiga sekin qaytadi. Ancha yuqori Tlarda fononlarning fononlarda sochilishi fononlarning muvozanatli taqsimotini tez tiklaydi va ergashtirish effekti yo’qoladi.

Metallarda elektronlar konsentratsiyasi T ga bog’liq emas, elektronlarning o’rtacha energiyasi