Fan va texnologiyalar

6. Moliyaviy faoliyatdan olingan daromad va yukotishlar taxlili

Moliyaviy faoliyatdan olingan natija korxona faoliyat natijaviyligining aloxida xisob katori sifatida tarkiblanadi va taxlil etiladi (53-jadvalga qarang). Moliyaviy faoliyatdan olingan foyda va zararlar korxonaning fond bozori, moliya bozoridagi faoliyatidan keladigan natijalarni uz ichiga oladi. Moliyaviy faoliyatdan olinadigan daromadlar katori maxsulot ish va xizmatlar tannarxiga kiritiladigan xarajatlar, maxsulot ish va xizmatlarni ishlab chikarish va sotish xarajatlari tarkibi va moliyaviy natijalarning shakllanish tartibi tugrisidagi Nizomga muvofik tarkiblanadi. Moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlarning korxonalarning jami xisob foydasi tarkibidagi salmogi sunggi yillarda bir kadar usib bormouda. Moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar katoriga kuyidagilarni kiritish mumkin. Masalan, boshka korxonalar foaoliyatida xissali katnashishdan olingan daromadlar, valyuta mablaglarining kurs uzgarishidan olingan daromadlar, boshka korxonalarga, shu’ba, assosiatsiyalangan korxonalarga berilgan karzlar buyicha olingan daromadalar, foizlar buyicha olingan va tulangan daromadlar, aksilar buyicha olingan dividendlar summasi va x.k.
Taxlilda ularning rejaga va utgan yillarga nisbatan uzgarishlariga mutlou va nisbiy uzgarishlariga baxo beriladi uning uzgarishiga ta’sir etuvchi omillar urganiladi. Ta’sir etuvchi omillar xar bir tarkib kator buyicha aloxida va umumiy asosda urganiladi.
Taxlil uchun zarur bulgan ma’lumotlar moliyaviy natijalar tugrisidagi moliyaviy xisobotdan va uning katorlari buyicha berilgan izoxlardan olinadi. Moliyaviy natijalar tugrisidagi xisobotda moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlarning kuyidagi:

• 
  shu’ba va assosiatsiyalangan korxonalardan olingan dividendlar;
  
• 
  boshka olingan dividendlar;
  
• 
  shu’ba va assosiatsiyalangan korxonalarga berilgan va olingan karzlar buyicha foizlar;
  
• 
  boshka olingan va berilgan karzlar buyicha foizlar;
  
• 
  valyuta kursining uzgarishidan farklar;
  
• 
  moliyaviy faoliyatdan olingan boshka daromadlar va yukotishlar.
  

Молиявий фаолиятдан олинган даромадлар ва йукотишлар тахлили
Xulosa uilib shuni aytish mumkinki, korxona moliyaviy faoliyatdan olingan foyda utgan yilning shu davriga nisbatan (53 ming sumga usgan. Zarar summasi esa 22 ming sumga ortgan.
Moliyaviy faoliyatdan olingan sof natija utgan yil 84 ming sumni tashkil etgan xolda xisobot yili 115 ming sumni tashkil uilgan.