Metod deb keng ma`noda obyektiv borlik tabiat va jamiyatdagi uzgarishlarni urganish va urganishga yondashishni tushunmok lozim, Tabiat, jamiyat va tafakkurning rivojlanish qonunini tadqiq qilish va urganishning birdan-bir to'g'ri ilmiy metodi dialektik metodidir. Materialistik dialektikaning xususiyatlari shundan iboratki, u iqtisodiy Jarayonini uning birligida uzaro alokalari xarakat va rivojlanishida urganishni takazo etadi. Iqtisodiy tahlil metodi deb-xo'jalik jarayonlarini vujudga kelishi va rivojlanishiga dialektik usul orqali u`rganishga aytiladi. Iqtisodiy tahlil metodining uziga xos xususiyati mavjuddir. U kuyidagidan iborat: 1. Korxona xo jalik faoliyatini ifodalashda ko'ratkichdan sistemasidan foydalanish. 2. Ko`rsatkich sistemasini organish. 3. Uzgarish sababini bir-biri bilan uzviy boglikligi xamda sotsial iqtisodiy samaradorlikka ta`sirini aniqlash. Tahlil metadiga barilgyan ta'rifda xo`jalik jarayonlarini urganishda dialektik usulda foydalanish takidlangan . Xojalik rivojlanishining uziga xos belgilari bulib, mikdor amalini sifat amaliga utishi yangi sifatni payda bulishi qarama-qarshiliklar kurashi, eskininng orniga yangining paydo bulishi hisoblanadi. Iqtisodiy tahlil użiga xos xususiyatidan biri-bu xo'jalik jarayoni va vokiylkni ko `rsatkich sistemasi -rejasini tuzish iqtisodiy axborot sistemasini tuzishda shakllanadi. ikkinchi xusasiyati-xo'jalikdagi ko'rsatkichning uzgarish sababini urganish bu yerda ta'sir etuvchi omil ichida eng asosiysini aniqlash va u ta `sirini miqdor jixatdan hisoblashdan iborat. uchinchi xusasiyati ko `rsatkichni bir-biri bilan uzviy bog`likligi aniqlash va hisoblab topishdlir.
TAHLILDA QO`LLANILADIGYAN USULLAR VA ULARNING KLASSIFIKATSIYASI. Xo'jalik faoliyatini tahlil etishda ko`pgina usuldan foydalaniladi. Bu üsulni quyidagi 2 guruxga ajranish mumkin: 1. An'anaviy usul; An `anaviy usul-tarkibiga quyidigini kiritrish mumkin;mutloq, nisbiy va urtacha miqdor ko `rsatkich; taqqoslash guruhlarigya ajratish, indeks metodi, zangirli bog`lanish, balans metodi.
Do'stlaringiz bilan baham: |