Fanning predmeti, vazifalari va ilmiy asoslari

31. “ASSESSMENT” –metodi. misol keltiring
“Assesment” metodi. Assesment metodi talabalarning bilim, ko’nikma va malakalari darajasini har tomonlama, xolis baholash, rivojlantirish, istiqbol rejani shakllantirish imkoniyatini ta’minlovchi topshiriqlar to’plamidir. Metodning qo’llanishi. “Assesment” metodi o’quvmashg’ulotlarining barcha turlarida o’tilgan mavzuni o’zlashtirilganlik darajasini baholash, takrorlash, mustahkamlash uchun, oraliq va yakuniy nazorat o’tkazish uchun, shuningdek, yangi mavzuni boshlashdan oldin ta’lim oluvchilarning bilimlarini tekshirib, ko’nikma va malakalarini aniqlab olish uchun mo’ljallangan.
Misol: “Assesment” metodi bo’yicha namuna 

Test. Tegishli fan bo’yicha o’tilgan (bo’lim, kurs) yuzasidan 1- 2 ta test beriladi.	Muammoli vaziyat. O’tilgan mavzu asosida aniq hayotiy vaziyat, hodisaga asoslangan muammo beriladi.
Simptom. Mavzu bo’yicha ilmiy-nazariy fikrlar, g’oyalar, ta’riflar tugallanmagan fikr ko’rinishida beriladi, masalan: …..ta’rif bering, ……ilmiy asoslang…., yoriting… va b.	Amaliy ko’nikma. O’tilgan mavzu mazmunini hayotda ish foaliyatida qo’llashdagi ko’nikmalarga tegishli topishiriq beriladi, masalan: …..chizing, hisoblang, to’ldiring, toping, solishtiring… va b.

32. Muammoli o‘qitish texnologiyasi.
muammoli o'qitish talabaning mustaqilligini, fikrlash doirasini kengaytirishga olib keladi. Muammoli o‘qitish talabalarni faol bilish jarayoniga undab, tafakkurni ilmiy tadqiqotga yo‘naltiradi. Muammoli vaziyatning vujudga kelishi talabalarning aqlini peshlaydi. Muammoning kelib chiqish sabablarini, yechimini topishga undaydi. Muammoli savol qo‘yib o ‘qitish talabalarning bilimlarni ongli va mustahkam o'zlashtirishiga, bilish faoliyatini jonlashtirishga, ilmiy izlanishga, tadqiqotga chorlaydi. Shuning uchun ham xoh m a’ruza, xoh amaliy mashg'ulot, seminar bo'lsin o ‘qituvchining muammo qo‘yishi yoki muammoli vaziyat vujudga keltirishi katta ahamiyatga ega.
Misol: Guruhlar uchun muammoli vazifaga misol sifatida korxona (kimyo, metallurgiya, sellyuloza va qog'oz) yoki issiqlik elektr stantsiyasining optimal joylashuvini tanlash mumkin. Har bir guruh bu muammoni turli nuqtai nazardan ko'rib chiqishi mumkin: ekolog, shaharsozlik, sanoatchi, shifokor.
Shunday qilib, "Metallurgiya majmuasi" mavzusini o'rganayotganda, men yigitlarga bu "iflos sanoat" ekanligini tushuntiraman. Mavzuni o‘rganib chiqib, darslikning quyidagi matnidan foydalanib muammoli vaziyat tuzishni taklif qilaman: “Qora metallurgiyani rivojlantirishning muhim yo‘nalishi avtomatlashtirilgan mini-zavodlarni qurishdir. Ular metallolom ustida ishlaydi, nisbatan ekologik toza va talab o‘zgarishiga tez javob beradi”. Ushbu matnda talabalar o'zlarining mavjud bilimlariga zid bo'lgan iborani ko'rishlari va quyidagi mazmunda muammoli vaziyat yaratishlari kerak: “Ma’lumki, metallurgiya korxonalari kuchli ifloslantiruvchi hisoblanadi muhit. Qora metallurgiya korxonalari atmosferaga 15% gacha, rangli metallurgiya korxonalari esa 22% gacha zararli moddalar chiqaradi. Nima uchun ushbu majmuaning ba'zi korxonalari ekologik toza hisoblanadi. Ular nimaga ixtisoslashgan?