Farg’ona filiali 630-20 guruh talabasi

Glossariy (asosiy atamalar)
Jarayonlarni boshqarish bloki (Process Control Block – PCB) – jarayonlarni boshqarish uchun OT ishlatadigan tizimli ma’lumotlar strukturasi.
Bajarilishga tayyor (ready) – bajarilishi uchun protsessor resurslarining ajratilishini kutib turgan jarayon holati.
Rejalashtirish – operatsion tizim rejalashtiruvchisi tomonidan protsessor kvant vaqtlarini ketma-ket taqsimlash.
Uzoq muddatli rejalashtiruvchi (topshiriqlarni rejalashtirish) – qaysi jarayonlar tayyor jarayonlar navbatiga joylashtirilishini aniqlovchi OT rejalashtiruvchisi.
Ruxsat berilgan (admitted) - tizimga qabul qilinganidan keyin OT dan oladigan jarayonning holati (barcha jarayonlar navbatiga kiritilgan).
Yakunlangan (terminated) – uni bajaradigan dasturning yakunlanishidagi jarayon holati.
Faollashtirish yozuvi (boshqa nomlar: activation record, stekli qism - stack frame, lokal ma'lumotlar maydoni - local data area) bu jarayonning joriy avlodi (ishga tushirilishi)ning lokal ma'lumotlarini saqlaydigan stekdagi xotira maydoni.
Bajarilayotgan (running) – OT boshqaruvidagi kompyuter tizimi protsessorlarida yoki protsessorda komandalari bajarilayotgan jarayon holati.
Jarayonlarni kaskad usulida yakunlash - ota-jarayoni yakunlanganda yoki yo'q qilinganda qismjarayonlarini avtomatik ravishda yo'q qilish qoidasini rekursiv ravishda qo'llash natijasida jarayonlarni guruhli ravishda yakunlash.
Qisqa muddatli rejalashtiruvchi (protsessorni rejalashtiruvchi) – keyin qaysi jarayon bajarilishi zarurligi va qaysi jarayon protsessorga taqdim etilishini aniqlovchi OT rejalashtiruvchisi.
Yangi (yaratilgan - new) – operatsion tizim tomonidan yaratilgan, lekin hali bajarilishni boshlamagan jarayon holati.
Kutayotgan (waiting) – qandaydir hodisa sodir bo’lishini kutayotgan jarayon holati, masalan, kiritish-chiqarishning tugashini kutish. Kutish holatidagi jarayon protsessorni band qilmaydi.
Kiritish-chiqarishga yo’naltirilgan (I/O-bound) – hisoblashlarga nisbatan kiritish-chiqarishga ko’p vaqt yo’qotadigan jarayonlar.
Protsessorni ishlatishga yo’naltirilgan (CPU-bound) – asosiy vaqtini hisoblashlarga sarflaydigan jarayonlar.
Kiritish-chiqarishni kutayotgan jarayonlar navbati (device queues) – kiritish-chiqarish qurilmalari ishi natijasini kutib turuvchi jarayonlar to’plami (har bir qurilma o’zining navbatini tashkil qiladi).
Tayyor jarayonlar navbati (ready queue) – asosiy xotiradagi barcha bajarilishga tayyor bo'lgan jarayonlar to'plamini o'z ichiga oladi va o’zgartiriladigan navbat.
Topshiriqlar navbati (job queue) – tizimdagi barcha jarayonlar to’plamini saqlaydi..
Kontekstni almashtirish (context switch)– protsessor boshqa jarayonga almashganda, tizim, oldingi jarayoning holatini saqlab qolgan holda, yangi jarayon uchun saqlangan holatni yuklab olishi.
Rejalashtiruvchi (scheduler) - jarayonlarni rejalashtirilgan va tayyor holatdan ishlaydigan holatga o'tkazadigan OS komponentasi.
Chiqarish (diskka) va joylashtirish (xotiraga)ni rejalashtiruvchi – qaysi foydalanuvchi jarayonlari xotiraga yuklanishi yoki diskka chiqarilishi zarurligini aniqlaydigan OT rejalashtiruvchisi.
Boshqaruv oqimi (potok) (control flow) – jarayon tomonidan bajariladigan buyruqlar ketma-ketligi.
Jarayon (process)– bajarilayotgan foydalanuvchi dasuri.
Demon-jarayon- tizimning qayta ishga tushirilishigacha tizimda saqlanib turadigan jarayon.
Ma'lumotlar bo'limi (data section ) - bu operatsion tizim tomonidan jarayonga ajratiladigan, uning global o'zgaruvchilari, massivlari, tuzilmalari, ob'ektlarini saqlash uchun asosiy xotiraning statik (doimiy ravishda ajratilgan, o’zgarmas o'lchamdagi) sohasi.
Stek (stack) – asosiy xotiraning rezident sohasi, jarayonni yaratishda operatsion tizim tomonidan ajratilgan asosiy protsessorning doimiy maydoni, bu jarayon protseduralarining mahalliy ma'lumotlarini, ularning parametrlarini (argumentlarini) va hisob-kitoblarni tashkil qilish uchun zarur bo'lgan o'zaro bog'liq ma'lumotlarni saqlaydi.
Multidasturlash darajasi (koeffitsienti) – vaqt birligida tizimga xizmat ko’rsatuvchi jarayonlar soni.
Buyruqlar hisoblagichi (program counter - PC) – joriy vaqtda bajarilayotgan jarayon buyrug'ining manzili, odatda maxsus apparat tizim registrida saqlanadi.