Фармацевтика иқтисодиёти

9.5. Аҳолянн ва корхоналарии солнққа тортшп тартиблари
Ю ридек 
шяхслар, корхоналардан олииаднгаи мол-мулк солиғи
Корхоналарнинг мол-мулюиз солиналиган солиқставкаси қонун 
бўйича асосий фондларнинг қайта баҳолашгача бўлган қийматидан 
қуйидаги миқдорда солиқставкаси қўлланиб келинган:
1995 йил 1%; 
2001 йил 5%;
1996 йил 2%; 
2002 йил 2%;
1997 йил 3%; 
2003 йил 2,5%;
1998 - 2000 иил 4%; 2006 йил 3,5%;
2007 йкл 3,5%.
1995 
- 200! йилларда корхомаларда солиқсолиш объекти бўлиб 
асосий фондлар ва номоддий обьектларнм нг баланс қийм ати 
ҳисобланган.
147

---

2008 йилдан жясмоний шахслардан даромад солиғи қуйидаги 
тартибда олинади
13-ж адвап
Даромад миқдори
Солиқ суммасв
1. Э н г кам ойлик иш қа қи - 
н и н г 6 баробари миқдорида
Даромад сум масининг 13 фоиз 
миқцорида
2. Э н г кам иш ҳ а қи н и н г 6 
баробари плюс 1 сўмдан 10 
баробари микдоригача
Э н г кам о йл ик иш ҳ а қи н и н г 5 
баробари миқдорндан олинадиган 
солиқсуммаси ва плюс 5 бароба- 
ри минимум иш ҳақидан ошади- 
ган сумманинг 18% микдорида
3. Э н г кам иш ҳа қи н и н г 10 
баробари миқцоридан плюс 
1 сўмдан ортиқсуммадан
Э н г кам ойлик иш ҳ а қи н и н г 10 
баробари миқцорида олинадиган 
с о л и қ суммасига 10 баробар 
м иним ум о й л и к иш ҳақидан 
ош адиган суммадан 25 фоиз 
миқдорида олинадиган со л и қ 
суммаси қўшилади. 
j
2002 
йил корхоналарнинг асосий фондларини қайта баҳолаш 
натижасида асосий фондларнинг қиймати ке ски н ўсиш и сабабли 
м ол -м ул к сол иғини асосий ф ондларнинг қ о л д и қ қийм атидан 
ҳисоблашга ўтилди. Ш у сабабли корхоналарнинг м ол-м улкига 
солинадиган сол иқ ставкаси 5% дан 2% га туширилди.
Норматив муддатларда ўрнатилмаган ва фойдаланилмаётган 
аппаратура, асбоб-ускуналар, асбоб-ускуналарнинг қолдиққийматига 
ю қори сол иқ ставкаск (2 баробар) қўллаш тартиби 2007 йил ҳам 
сақлаб қолинди.
М ол -м ул к солиғини тўғри ҳисоблаш ва ўз вақтида бюджетга 
ўтказиш ҳамда солиқ идораларига тегиш ли со л и қ ҳисоботи ва 
хисобларни топшмриш жавобгарлиги корхона, бирлашма \амда 
ташкилотлар раҳбарлари ва бош бухгалтерига юклатилган.
С о л и қ идopa^apи томонидан текш ириш утказилганда қушимча 
солиқҳисобланса, солиқ идоралари хабар қилган кундан бошлаб 5 
кун ичида бу сумма бюджетга ўтказилиши зарур. Бюджетга тўловлар 
муддатини ўтказиб ю борганлик учун ҳар кунга 0,075% миқдорида 
пеня тўланади.
148

---

Аҳоли тўлайдиган сошқлар деганда, аҳолинингдаромадлари, мол- 
мулки қиймаггидан, фойдаланилаётган ерлар, транспорт воситалари учун 
ва даалат бюджетига тўланадиган мажбурий тўловлари тушунилади.
Аҳсши тўлайдиган солиқпар туркумига қуйидагилар киради:
— аҳоли даромадига сол иқ — даромад солиғи;
— ер солиғи;
— мол-мулк солиғи;
— транспорт воситалари эгалари солиғи.
М ол-мулк солиғини қонун бўйича мулк объектларига эга бўлган 
ж исм оний шахслар тўлайди. А ҳол и н и н г қуйидаги мулкларининг 
қиймати солиқ объекти бўлиб ҳисобланади:
— турар-жойлари, иморат ва иншоотлари;
— кваргиралар;
— боғдорчилик ва узумчилик уюшмаларининг боғлари;
— гаражлар;
— моторли қайиқлар;
— вертолётлар;
— самолётлар ва бошқа транспорт турлари.
Аҳоли — фуқароларни, ж исм они й шахсларни яшаб турган уй- 
жойлари, квартиралари, иморатлари, иншоотлари 1 январь 1998 йилда 
қайта ҳисобланган суммадан қуйидаги миқцорда мол-мулк солиғи 
тўланади.