Фармацевтика иқтисодиёти

9.2. Солиқ солинаднган объектлар
С олиқсолинадиган объект 3 гуруҳга бўлинади:
Мол айланмаси. Даромад. Корхона даромадидан солиқолинади, 
фуқаролар даромадидан солиқолинади.
М о л -м ул к солиғи. Ю ридик ва ж исм они й ш ахсларнинг ер 
майдони, асосий воситалари, уй-ж ой, дала ҳовли ва бошқалар солиқ 
тўланадиган объект ҳисобланади.
9.3. Солиқ 
меъёрларя, 
стамсалари 
ва 
имтиёзлари
Солиқ меъёри. С олиқсум м асинингсолиқсолинадиган объекти 
суммасига нисбатан солиқ меъёри — нормаси деб аталади. Масалан,
С о л и < с у м м а с н
|0 0 % = 130.00. , 0 0 ./о = | 3 % ,
Даромад суммаси 
100000
Демак, корхона даромадидан олинадиган солиқмеъёри 13 фоизни 
ташкил этди.
С олиқ нормаси даромад суммасига қараб, мол-мулк қийматига 
қараб ёки товар айланмаси ҳажмига қараб белгиланади. Масалан, 
аҳолидан олинадиган даромад солиғи фуқаронинг олган даромадига 
қэраб 13%, 18%, 25% фоизларда олинади.
Аҳолидан ер солиғи олинаётганда ҳар бир квадрат метр ер учун 
сол иқ олинади, корхоналардан эса ҳар бир гектар ер учун солиқ 
сшинади:
Масапан, бир фуқаронинг 600 кв.м. ери бор. 1 кв. м ер учун 9 сўм 
солиц олинади, демак 600 9 сўм = 5400 сўм тўланади.
Қўшимяа қнймат солиғи
Қўшимча қиймат солиғи сотилаётган маҳсулотнинг чакана нархи 
усгига қўйилади. 2000—2007 йилларда 20 фоизни ташкил қилди. Европа 
итгифоқига кирган давлатларнинг аксариятида қўшимча қиймат солиғи 
16—18 фоизни ташкил этади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар М аҳкамасининг 12 июль 
2002 йил 249-сонли “ Савдо ва умумий овқатланиш корхоналарини
141

---

с о л и ққа т о р т и ш қо и д а л а р и ” қа р о р и га асосан 
Ўэбекистон 
Республикасида дори-дармон ва тибтехника буюмлари реалиэацияси 
билан шуғулланадиган корхоналар қўшимча қиймат солиғи тўлашдан 
озод этилганлар.
Арманистон, Қирғиэистон, Россияда ва Европа давлатларида ҳам 
дори-дармонга қўш имча қиймат солиғи белгиланган. Масалан, 
Ш вейцарияда — 2%, И спанияда - 4%, Ф р а н ц и я д а —5,5%, 
Голландияда — 6%, Россия ва Италияда - 10%, Германияда -16% .
Ҳозирги вақтда Россияда дори воситаларига қўш имча қиймат 
солиғи 10 % бўлиб, 18%ли стандартдан фарқли равишда фармацевтик 
маҳсулот нархини бирмунча пасайтиради.