Farmatsevtika in st it u t I talabalari uchu n 0 ‘quv adabiyoti


koeffltsiyentlarini qo'ying


Download 48 Kb.
Pdf ko'rish
bet31/36
Sana28.11.2017
Hajmi48 Kb.
#21119
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36

koeffltsiyentlarini qo'ying:
a)  Sb
2
0
3
+ K C l+ H
2
0 - > ...
b)  As
2
0
3
+ H N 0
3
+ H
2
0 - >  ...
d)  Sb+ K C 10
4
+ H
2
S 0 4- > ...
e) AsH
3
+ H N 0 3-> ...;
0   As
2
S
3
+ K C 1 0
3
+ H
2
0 -> ...
g)  Sb
2
S
3
+ H N 0 3- > ...
313

h) As2S3+ N a 2C 0 3+ H 20 2+ H 20 ->
i)  A s H ..+ N a 0 H + 0 3-»
j)  N a A s0 2+ N 2H4+ H ,S 0 4-> ... 
k)  S b + H C l+ H N 0 3->
1)  H 3S b 0 4+H C l  (kons.)  -> 
m)  BiCl3+ K 0 H + K C 1 0 ->  
n)  K B i0 3+ H 20 2+ H 2S 0 4-> ...
o)  Bi2( S 0 4)3+ H 20   (elektroliz)  -> 
p)  A s+ K 2Cr20 7+ H 2S 0 4- > ... 
q) A s+ N a C 1 0 + N a 0 H -> ... 
r)  Sb20 3+ K M n 0 4+H C l-> 
s)  Sb20 3+Br2+ K 0 H -> ... 
t)  S b+ K C 103+ H 2S 0 4-> ...
6. As (III),  Sb  (III),  Bi (III)  qatorda gidroksidlaming kislota-asoslik 
xossalari qanday o ‘zgaradi?
7.  Issiq va sovuq konsentrlangan nitrat  hamda sulfat  kislota mishyak, 
surma va vismutlarga qanday ta’sir qiladi?  Reaksiya tenglamalarini 
yozing.
8.  Marsh usulida surma va vismutlaming aniqlash reaksiyalarini yozing. 
Vismut va surma «ko‘zgu»larini bir-biridan qanday ajratish mumkin?
9.  P  (V),  As  (V),  Sb  (V),  Bi  (V)  qatorda  kislorodli  birikmalaming 
oksidlovchilik xossalari  qanday o ‘zgaradi?  Misollar keltiring.
10.  Quyidagi  moddalaming formulalarini yozing.  Kalsiy arsenit,  natriy 
digidroarsenat,  kaliy  metaarsenat,  arsin,  kaliy  arsenid,  magniy 
vism utid,  surma  (III)  oksosulfat  (antim onil  sulfat),  natriy 
geksagidroksostibiat  (V)  (natriy antimonat); vismut  (III) oksosulfat 
(vismutilsulfat).
11.  Tarkibida  82  %  Bi20 3  b o‘lgan  1  t  vismut  yaltirog‘ini  kuydirish 
uchun  qancha hajm  havo  (n.  sh.)  kerak bo'ladi?
12.  Nitrat  kislota N O  gacha qaytarilsa,  20  ml  64  %  li  H N 0 3 eritmasi 
bilan  necha  gramm  mishyak  (III)  oksidini  arsenat  kislotagacha 
oksidlash  mumkin?
314

VI  A  GURUH  ELEMENTLARI
VI 
A   guruh  elem en tlariga 
kislorod, 
oltingugurt,  selen  tellur va poloniy
 kiradi. 
Bu  e le m e n tla m in g   tashqi  p o g 'o n a sid a  
o lt it a d a n   e le k t r o n   b o 'lib ,  u la r n in g  
elek tro n   form u lasi  ns2p 4.  s,  S e,  T e  va 
P o   e le m e n tla r in in g   tashqi  p o g 'o n a sid a  
k i s l o r o d d a n   fa r q   q i l i b ,   b o ' s h   d 
p o g 'o n a c h a si  bor.  S h u n in g   u ch u n   ular 
2,  4 ,  6  va len tli  b o 'la   oladi.  K islorod   esa 
faqat  ikki  valen tlid ir.
Bu  e le m e n tla r   vod orod   b ilan   H 2R 
xilid agi  b irik m alar  h osil  q ilad i,  tartib 
n o m eri  o rtish i  b ila n   u la m in g   k islotalik  
xossalari  k u ch a y ib   boradi.  Suv  ( H 20 )  
a m fo te r   m o d d a .  Q o lg a n la r i  k u c h s iz  
kislotalardir.
VI 
A   guruh  elem en tlari  R 0 2,  R 0 3 
x ilid a g i  o k s id l a m i  h o s il  q ila d i.  B u  
o k sid la r  k islo ta li  ok sid   b o 'lib ,  ularga 
H 2R 0 3  va  H 2R 0 4  xilidagi  kislotalar m o s 
keladi.
K islorod   birikm alarida  asosan   —2, 
q o lg a n   e le m e n t la r   e sa   — 2 ,  + 4 ,   + 6  
oksidlanish  darajalarini  n a m o y o n  qiladi.
Tartib  raqami  ortishi  bilan  m etall- 
m aslik xossalari susayib,  m etallik xossalari 
kuchaya  boradi.  O ,  S,  S e  va  T e  m etal- 
lm aslarga,  P o   esa  m etallarga  kiradi.
Kislorod yerda en g k o'p  tarqalgan e l­
e m e n t  b o 'lib ,  yer  p o 's tlo g 'in in g   4 7 ,2  
%  ni  t a s h k il  q ila d i.  B a r c h a   tir ik  
organizm lam ing tarkibiga kislorod  kiradi.
315

K islorod   ( 0 2)  rangsiz,  h id siz  gaz.  Suvda  k am   eriydi.  H avod a 
hajm  jih a tid a n   21  %  kislorod  b o ‘ladi.  K islorod   nafas  olish   u ch u n  
zarur,  o ziq -o v q a t organik m od d alarinin g kislorod bilan oksidlanishi 
h ayot  fao liyatin in g  energiya  asosi  hisob lan adi.
Yer yuzidagi erkin kislorod o ‘sim liklarda yashil m odda— xlorofill 
ishtirokida  ro‘y  beru vch i  fo to sin tez jarayoni  tufayli  p aydo  b o'lad i. 
Shu  tariqa  kislorod  tabiatda  aylanm a  harakat  qiladi.
K islo ro d   m o lek u la si  ^ 0 2)  p aram agn it  xossaga  ega.  B u  h oi 
m olekulada  ikkita juftlashrrtagan  elektron  borligi  bilan  tushuntiriladi 
(M O M ).  Kislorod molekulasi tuzilishini quyidagicha ifodalash mumkin.
K islo ro d   fa ol  m e ta llm a s,  u  g eliy ,  n e o n   va  argon d an   b osh q a 
b a r c h a   e le m e n t la r   b ila n   b ir ik m a   h o s il  q ila d i.  In ert  g a z la r , 
g a lo g en la r,  o ltin   va  p latin ad an   tashqari  b arch a  ele m e n tla r   b ilan  
t o ‘g ‘r id a n -to ‘g ‘ri  birikib,  ok sid lar h o sil  q ilad i.  L itiy uy haroratida 
h avo  k islorod i  b ilan   reaksiyaga  kirishadi:
4L i + 0 2 = 2 L i20  
2 N a  + 0 2 = N a 20 2 
Q o lg a n   ele m e n tla r  esa  q izd irilg an d a yon adi:
K islo r o d n in g   allotrop ik   shakl  o'zgarish larid a n   biri  o z o n d ir  
( 0 3).  O zo n   k o'k im tir rangii,  o 'zig a  x os h id li,  zaharli gaz.  K im y o v iy  
jih atd an   b eq aror,  k islorod ga  nisb atan   k u ch li  o k sid lov ch i:
L aboratoriyad a  k islorod n i  b a ’zi  tu zlarn i  q izdirib ,  p arch alab  
o lish   m u m k in :
:0  = 0 :  
yok i
  :Q  - - -   0:
4 P + 5 0 = 2 P 20
s
2 H 2+ 0 = 2 H 20
4 L i + 0 2= 2 L i20
3 F e + 2 0 2= F e 30 4
S + 0 2= S 0 2
C + 0 , = C 0 2
2 C a + 0 3= 2 C a 0
4 A 1 + 3 0 2=A 120 3
2 K I + 0 , + H 10 = L + 2 K 0 H + 0
2 K C 1 0 3= 2 K C l + 3 0 2 
2 K M n 0 4= K 2M n 0 , + M n 0 2+ 0  
2 K N 0   = K N 0 , + 0 ,
316

S an oatd a  kislorod suyuq  havoni  haydab   olinadi.  Bunda dastlab 
a z o t  (tqayn= — 196°C   ajralib  ch iqad i.  S u yu q   h old a  kislorod  q o la d i, 
ch u n k i  u n in g   qaynash   harorati  yuqori  — 183°C.
O ltingugurt  in son lar  q adim d an   ishlatib   kelgan,  yerda  keng 
tarqalgan  elem en tlard an .  O ltingugurt  sariq  rangii,  m o ‘rt,  suvda 
erimaydigan, a m m o uglerod sulfid va benzolda yaxshi eriydigan kristall 
m odda.  Oltingugurt bir necha allotropik shakl o'zgarishlar hosil qiladi.
R om b ik  ( a )   oltin gugu rt  od atd agi  haroratda barqaror o k ta ed r- 
s im o n   kristallar h o sil  qiladi.  9 4 ,5 °C   dan   yu qorid a  m o n o k lin ik   ((3) 
oltin gu gu rt  barqaror  b o 'lib ,  u  u zu n   ig n a sim o n   to 'q   sariq  rangii 
kristallar hosil  qiladi.  R om bik va m on o k lin ik  oltingugurtlarda uning 
m olek u lasi  S g  halqa  shaklida bo'ladi.
O ltingu gu rt  119,3°C   da  su y u q la n ib ,  4 4 4 ,6°C  da  q aynayd i. 
Q a y n o q   oltin gu gu rt  te z   sovitilsa  a m o rf,  p lastik  oltin gugu rt  h osil 
b o 'la d i.  P lastik  oltin gugu rt  rezin a sim o n   m assa.
Oltingugurt qizdirilganda ko'pchilik  m etall va metallm aslar bilan 
reaksiyaga kirishadi:
S + 0 = S 0 2 
2S+C=CSj
S +C 12=SC 12 
S + F e = F e S
S+H^H.S 
S+Zn=ZnS
Oltingugurt suyultirilgan kislotalar b ilan   reaksiyaga kirishmaydi. 
Q izdirilganda konsentrlangan sulfat v a  nitrat  kislota ham da ishqorlar 
b ilan   reaksiyaga kirishadi:
S + 2 H 2S 0 4= 3 S 0 2+ 2 H 20
kons.
3 S + 6 K 0 H = K 2S 0 3+ 2 K 2S + 3 H 20  
S + 6 H N O   = H , S 0 , + 6 N 0 , + 2 H , 0
kons.  3 



2
V o d o ro d  sulfid  ( H 2S)  palag'd a tu x u m   h idli  rangsiz gaz.  Suvda 
yaxsh i eriydi.  Suvli  eritm asi  vod o ro d  su lfid li  suv yoki  sulfid  k islota 
d eyila d i.  S ulfid  k islota  karbonat  k islo ta d a n   h am   k u ch siz  kislota. 
V o d o ro d   su lfid   va  u n in g  tuzlari  k u ch li  qaytaruvchilardir.
2 H 2S + 3 0 2= 2 S 0 2+ 2 H 20
C u S + 4 H N 0 3= C u ( N 0 3) 2+ S ^ + 2 N 0 2+ 2 H 20
317

Sulfid lard an   N a 2S  a m a liy   ah am iyatga  ega ,  u n i  N a 2S 0 4  ni 
k o 'm ir  y o k i  v o d o ro d   b ila n   qaytarib  olinadi:
N a 2S 0 4+ 2 C = N a 2S + 2 C 0 2
Ish q oriy  m eta ll  su lfid la rin in g   k o n sen trla n g a n   eritm ala rid a 
oltin gugu rt  erib,  p ersulfidlar  h o sil  qiladi:
N a 2S + ( n — 1)  ->   S = N a 2S n; 
n = 2 - 2 9
Persulfidlar tabiiy h old a  h a m   uch rayd i.M asalan ,  p in t  m inerali 
(F e S 2).  S an oatd a  piritni  kuydirib,  oltingugurt  (IV )  oksid  olinad i:
4 F e S 2+ l  1 0 2= 2 F e 20 3+ 8 S 0 2
L aboratoriyada  S 0 2  ni q u yid a g ich a  olish   m um kin: 
C
u
+ 2 H 2S 0 4= C
u
S 0 4+ S 0 2T + 2 H 20
kons.
N a 2S 0 3+ H 2S 0 4= N a 2S 0 4+ S 0 2T + H 20  
S 0 2  suvda yaxsh i  eriydi:
S 0 2+ H 20 = H 2S 0 3
Sulfid  k islota  (H 2S 0 3)  o so n   parch alanad i,  erkin  h o ld a  olin gan  
em as.
S 0 2, sulfid kislota va u nin g tuzlarida oltingugurtning oksidlanish 
darajasi  + 4  b o ‘lib,  ular h a m  o k sid lo v ch i,  h am  q aytaruvchi b o 'lish i 
m um kin:
s o
2 +
c i
2=
s o
2  C l2
qaytaruvchi
2 S 0 2+ 0 2= 2 S 0 3
S 0 2+ 2 H 2S = 3 S + 2 H 20
o k s i d l o v c h i
Sulfid kislota va uning tuzlariga qaytaruvchanlik xossalari xosdir.
5 N a 2 S 0 3  + 2 N a  M n 0 4+ 3 H 2S 0 4= 2  M n S 0 4+ 6 N a 2S 0 4+ 3 H 20
318

N a 2S 0 3  eritm asiga  oltin gu g u rt  q o 'sh ib   q ay n a tilsa,  tio su lfa t 
tuzlari  h osil  boMadi:
N a 2S 0 3+ S = N a 2S 20 3 
T iosu lfatla r  k u ch li  q aytaru vch ilard in
N a 2S 20 3+ C l 2+ H 20 = N a 2S 0 4+ 4 S + 2 H C l
N a 2S 20 3+ I 2= N a 2S40 6+ 2 N a I
N a 2S40 6  tetra tio n a t  k islo ta   ( H 2S40 6)  n in g tuzidir.  O ltingugurt 
u m u m iy  form u lasi  H 2S n0 6  boMgan  p o litio n   kislotalar h o sil  qiladi:
O  
O
II 
II
H — O — S — S — S — O — H  trition  kislota
II 
II
o  
o  

o
II 
II
H — O — S — S — S — S — O — H  tetration kislota
II 
II
o  
o
O ltingugurt  (IV ) ok sid n i katalitik oksidlab  S 0 3 olin ad i.  U n d an  
esa  k im yo  sa n o a ti  u c h u n   m u h im   boMgan  m o d d a   —  sulfat  kislota 
olinadi.
O ltingugurt  (V I) ok sid  sulfat kislotada eriydi.  Bunda  pirosulfat 
k islota  hosil  boMadi:
O  
O
II 
II
S 0 3+ H , S 0   = H , S , 0 7 
H - O - S - O - S - O - H
3
 
2
 
3
 
2
 
2
 
7
 
II 
II
o  
o
pirosulfat  kislota 
O ltingugurt  bir  n e c h a   p ero k so k islo tala r  h o sil  qiladi:
O
II
S 0 . + H , 0   = H , S O s 
H - O - S - O - O - H





||
o
peroksomonosulfat kislota
319

Peroksodisulfat kislota (H
2
S
2
Og) sulfat kislotani elektroliz qilib olinadi: 
2 H
2
S 0
4
  elektrohz> 
H
2
T + H
2
S
2
0
8
P eroksokislotalar  od atdagi  sharoitda  kristall  m od d alar  b o ‘lib, 
kuchli  k islota  h a m d a  k uchli  ok sid lo v ch ilik   xossalarini  n a m o y o n  
qiladi.
K islo ro d n in g   b io lo g ik   a h am iyati  n ih o y a td a   ulkan.  K islorod  
tiir ik   o r g a n iz m la r d a g i  b io k im y o v iy   jih a td a n   m u h im   b o 'lg a n  
m oddalar tarkibiga kiradi (oqsillar,  yog'lar,  uglevodlar, suv,  nuklein 
k islota  va  b osh q a la r).
B arch a  o 's im lik  va h a y von lar k islorod   bilan  nafas o la d i.  Tirik 
o r g a n iz m d a n   k islo r o d   u g le v o d la r ,  y o g 'la r   va  b o sh q a   o rg a n ik  
m o d d alarn i  o k sid layd i.  B u n d a  ajralib  ch iq q a n   en erg iy a   b arch a 
h a y o t i y   j a r a y o n l a r n i   t a ’ m i n l a y d i   ( b i o k i m y o v i y   s i n t e z ,  
m u sk u llarn in g  ish i,  harakat  va  b o sh q alar).
K islorod   o rg a n izm   tarkibiy  q ism in in g   6 4 ,4 3   fo iz in i  tash k il 
qiladi.  T in ch   h olatd a o d am  organ izm i  har daqiqada 0 ,2 6 4   /k islo ro d  
iste’m ol  qiladi.
K islo r o d   o r g a n iz m d a   k islo r o d   y e tish m a slig i  b ila n   b o g 'liq  
bo'lgan bir q an ch a kasalliklarda d av olovch i vosita sifatida  ishlatiladi. 
N a fa s  o lish   y o 'lla r i,  y u rak -q on   to m ir  tiz im i  kasalliklarida  h a m d a  
is  g a zi,  H C N   b ilan   zah arlan ga n d a  k islorod   ish latilad i.  O d atd a , 
tark ib id a  95  
%
  k islo r o d   va  5  %  u g lero d   (IV )  o k sid   b o 'lg a n  
aralashm a  —  k arb ogen  q o'lla n ila d i.
K islo r o d n in g   a llotrop ik   shakl  o'zg a rish i  b o 'lg a n   o z o n   k u ch li 
o k sid lo v ch i  b o 'lg a n lig i sababli  su v n i,  h a v o n i  d ezin fek siy a  q ilish d a  
ish la tila d i,  ch u n k i  u  m ikroblarni  o 'ld irad i.
O ltin g u g u r tn in g   k ish i  ta n a sid a g i  u m u m iy   m iq d o r i  140  g 
atrofida b o 'lib ,  unga o rg a n izm n in g   k un d alik  eh tiyoji 
1
  g  ni  tashkil 
qiladi.  O ltingugurt  k o'pgina organik  m od d a la m in g , ju m lad an   oq sil, 
am in o k islotalar (sistin ,  sistein ,  m e tin in ),  gorm on la r (in su lin ),  v ita ­
m in lar  (B )  tarkibiga  kiradi.
T a rk ib id a   o ltin g u g u r t  tu tg a n   b a ’zi  a m in o k is lo ta la r   tirik  
o rgan izm lard a  v o d o ro d n i  tash ish   vazifasin i  bajaradi.  M a sa la n , 
tarkib ida  g id r o su lfid   gu ru h i  b o 'lg a n   s is te in n in g  
1
  m o le k u la si 
o k sid lan ib   v o d o ro d   ajralib  ch iq a d i  va  sistinga  aylanad i.  S istin   o 'z  
n avbatida  v o d o ro d   t a ’sirida  q aytarilib,  sistein ga  a ylan ad i.
3 2 0

sistein molekulalari
sistin
N atijad a vod o ro d  organ izm n in g bir q ism id an  ikkinchi  qism iga 
o'ta d i.
S iste in ,  sistin   va  tarkibida  — S H ,  — S — S —gu ru hin i  tu tgan  
boshqa m oddalar organizm ni radiatsion nurlanishdan h im oya qiladi. 
S h u n in g   u c h u n   ular  nur  kasalliklarida  ish latilad i.
O ltingugurt  q ad im d an  dori  m o d d a si  sifatid a  ishlatib k elingan . 
O ltingugurtning teriga ta ’siri  natijasida sulfidlar va p en tation  kislota 
(H
2
S
5
0 6)  h o sil  b o ‘ladi.  U lar  m ik r o b la m i  o 'ld irish   xususiyatiga 
ega.  O ltingugurt  ich ilgan d a  10—4 0   %  m iq d o rid a  vo d oro d   sulfidga 
va  su lfid larga  aylan ad i.  U lar  ic h n i  yurishtiradi.  B u  m aqsadlarda 
to z a la n g a n   va  c h o 'k tir ilg a n   o ltin g u g u r t  ish la tila d i.  T a rk ib id a  
oltingugurt b o 'lg a n  k o'pgina tuzlar dori  m od d asi sifatida ishlatiladi.
N a
2
S
2
0 3—  n a t r iy   t i o s u lf a t   g a l o g e n l a r ,  s ia n id la r   b ila n  
z a h a r la n g a n d a ,  s h u n in g d e k ,  A s ,  P b ,  H g   b ir ik m a la r i  b ila n  
zah a rlan gan d a  ish latilad i.  N a
2
S
2
0
3
  t a ’sirid a  g a log en la r  zah arsiz 
tuzlarga,  sia n id la r esa  rodanidlarga  aylan ad i.
K C N + N a
2
S
2
0
3
= K S C N + N a
2
S 0
3
A s,  P b,  H g  lar zah arsiz sulfidlar h o sil  q iladi.  B undan  tashqari, 
N a
2
S
2
0
3
  a l l e r g i y a ,   a s a b   k a s a ll ik la r i d a   h a m   q o ' l l a n i l a d i .  
N a
2
S 0
4
 •  1 0 H 20   n atriy sulfat  su ig i  sifa tid a   h a m d a  q o 'r g 'o sh in   va 
bariy b irikm alari b ila n  zah arlan gand a  ish latilad i.

2 C a S 0
4
  ■ Н 20   —  k a lsiy   su lfa t  su y a k   sin g a n d a   b o g 'lo v c h i 
m od d a sifatid a  ishlatiladi.
M g S 0
4
  •  7 H 20   —  m a g n iy   sulfat  surgi,  o g 'riq n i  q o ld iru v ch i 
vosita sifatida ishlatiladi.
B a S 0
4
  —  b a riy   su lfa t,  su vda  e r im a y d ig a n   m o d d a ,  r e n tg en  
suratini o lish d a   kerak b o'lad i.
C u S 0
4
  •  5 H
2
0 ,   Z n S 0
4
  •  7 H
2
0 ~   a n tisep tik   xossaga  ega.  U lar 
k o 'z to m c h i  d orilarin i tayyorlashda  ish latilad i.
K A 1 (S 0
4) 2
  •  12H 20   —  alyum okaliyli ach ch iq to sh  yallig'lanishga 
qarshi  h a m d a  q o n   to 'x ta tu v ch i vositad ir.
F e S 0
4
  •  7 H
2
0 —tem ir  (II)  sulfat  k a m q o n lik d a   ishlatiladi.
T ark ibid a  oltin gu gu rt  tu tgan   o rgan ik   b irik m alard an   su lfa ­
n ila m id la r  (e ta z o l,  n o rsu lfa zo l  va  b o sh q a la r)  tib b iy o td a   k en g 
q o 'lla n ila d i.
S elen   —  katta  b io lo g ik   ah am iyatga  ega.  S e le n n in g   org an izm  
h im o y a la n ish   q ob iliyatiga  h a m d a   fe rm en ta tiv   reaksiyalarga  katta 
t a ’sir  e tis h i  a n iq la n g a n .  O d a m ,  q u sh   va  h a y v o n la r n in g   k o 'z  
pardasida o z  m iqdorda selen  bo'ladi.  K o'rish qobiliyatining o'tkirligi 
b ila n   ajralib  tu ru v ch i  b u rgu tlarn in g  k o 'z   p ard asid a  s e le n n in g  
m iqdori od am n ik id an  yuz marta ko'p.  Shu n in g u ch u n  selen 
UKo'rish 
elem enti
“  d eb   h a m   ataladi.
H o z ir g i  v a q td a   tib b iy o td a   tark ib id a  s e le n   tu tg a n   o rg an ik  
m od d alar d ori  m o d d a  sifatida q o'lla n ila d i.
TAJRIBALAR
Z arur asbob  va  reaktivlar:
 sh tativ  q isq ic h i  b ilan ,  tiq in li  sh ish a 
n a y ,  t iq in la r ,  1 5 0 — 2 0 0   m l  h a jm li  k o lb a la r   tiq in la r i  b ila n , 
ch o 'p la r ,  te m ir   q o sh iq ch a ,  lakm us  q o g 'o z ,  filtr  q o g 'o z .  V o d o ro d  
sulfid  (7 9 -r a s m )  va  oltingugurt  (IV )  ok sid   o lish   u ch u n   (8 2 -r a sm ) 
asboblar,  probirkalar,  q isq ich ,  shish a tayoq ch ala r,  stakanlar.  K aliy 
p e r m a n g a n a t,  k a liy   xlorat,  m a rgan es  (IV )  o k sid ,  o ltin g u g u rt, 
pista  k o 'm ir ,  n atriy  m eta lli,  fe n o lfta le in ,  d istilla n gan   su v,  m is 
b o 'la k c h a la r i,  m a g n iy   k u k u n i,  te m ir   su lfid ,  n atriy  su lfit,  rux 
b o 'la k ch a la ri,  shakar,  xlorli  suv,  b ro m li  su v,  y o d li  su v,  v o d o ro d  
su lfid li  suv.
322

Eritmalar:
  kons.  H N 0 3;  kons.  HCI;  2  n  H N 0 3;  2  n  H C1-5  n 
N a O H ;  kons.  H
2
S 0 4;  2  n  H
2
S 0 4;  0 ,5   n  B aC l2;  0 ,5   n  (N H
4
)
2
S;  0,5 
n  N a
2
S;  0 ,5   n  F eC l3;  0 ,5   n  K M n 0 4;  0,5  n  K
2
Cr
2
0 7;  0 ,5  n  N a
2
S
2
0 3;
0 ,5   n  N aC l;  0 ,5   n  Z n S 0 4;  0 ,5   n  C b S 0 4;  0 ,5   n  KI;  0,5  n  N a
2
S 0 3.
1-tajriba.
  K islo ro d n in g   o lin ish i.
a)  k aliy  p erm an gan atn i  p arch alab   kislorod  olish .
Quruq probirkaning  1/3  qism iga kaliy permanganat kristallaridan 
solib ,  uni  shtativga  vertikal  h old a   o'rnating.  Probirkaning  o g 'zin i 
gaz  o'tk azgich   egilgan   nayli  tiqin  b ilan   berkitib 
8 6
-rasm dagidek 
asbob  yig'ing.  T iqin li  u ch ta  150— 200  ml  hajm li  kolba  tayyorlab, 
har biriga  10  m l cham asida distillangan suv quying.  N ayn in g ikkinchi 
uchini rasmdagidek kolba ichiga tushiring.  Probirkani 2—3 daqiqa gaz 
alangasida  qizdiring.  K olb an in g  og 'zid a n   nay  trubkani  olib,  tiq in  
Download 48 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling