Farmatsevtika ta’lim va tadqiqot instituti fan: Fizik va kolloid kimyo Mavzu: Ikki komponentli sistemalarning holat diagrammalari Bajardi: Yarashboyeva Sh Tekshirdi: Azimov L ikki komponentli sistemalarning holat diagrammalari

2.Tizimni tuzish uchun holatlar va bog'lanishlarni aniqlang.

Ikki komponentli tizimning tuzilishi uchun quyidagi holatlar va bog'lanishlar aniqlanishi mumkin:

Holatlar:

1. Komponentlar alohida ishlashi mumkin holat
2. Komponentlar bir-biriga bog'liq holat
3. Komponentlar bir-biridan mustaqil ishlay olmaydigan holat

Bog'lanishlar:

1. Har bir komponentning kiritilgan va chiquvchi o'qimlar uchun tizimning kirish va chiqish portlari
2. Komponentlar orasida yo'naltirilgan ma'lumotlarni almashish uchun bog'lanishlar
3. Komponentlar orasida kuchlarni almashish uchun bog'lanishlar
Holatlar va bog'lanishlar asosida tizimni tuzishning asosiy tushunchalaridan biri holat diagrammasi yaratishga imkon beradi. Holat diagrammasi tizimning barcha holatlarni tasvirlash uchun ishlatiladi. Holatlar tizimning xususiyatlari bo'yicha turli turdagi foydalanuvchi talablarini qondiradi, bog'lanishlar esa tizim komponentlari orasidagi aloqani tasvirlaydi.

Holat diagrammasi yordamida tizimning holatlarini va aloqalarini tushuntirishning yanada batafsil usullari aniqlanishi mumkin. Bunday usullar:

1. Holat yoki aloq nomini yoritish: Har bir holat va aloqga o'ziga xos nom berish.

2. Holat tavsifi: Har bir holat uchun holatning tavsifini yozib chiqish.

3. Holatning qiymatlari: Holatga tegishli qiymatlarni yoritish.

4. Yorliq qo'llanishlari: Tizimda harakatlanishni tasvirlash uchun yorliq qo'llanishlaridan foydalanish.

5. Diagrammada tizim komponentlarining joylashgan manzilini ko'rsatish.

6. Holatlar orasidagi aloqalarni tushuntirish uchun bog'lanishlar.

7. Diagrammada ko'rsatilgan bog'lanishlar uchun ma'lumotli chiziq va nuqtalarni qo'llash.

8. Holatlar va o'tishlar o'rtasidagi shartlar va qiymatlarni belgilash.

Holat diagrammasi tizimning qurilishi haqida to'liq tushuncha beradi va tizimni tuzish va yangilashda yordam beradi.

Holat diagrammalari tizimlarning aniqlanishi va o'rganilishi uchun keng ishlatiladigan vositalardan biri hisoblanadi. Holat diagrammasi yordamida tizimni o'rganishning eng muhim qismi uning holatlarini, aloqalarini va tizimni tuzishni tushunishdir.

Holat diagrammalari yaratilishida, tizimni tashkil qilayotgan barcha holatlar va aloqalar aniqlanib, har bir holat uchun yarimxalqalarni yozish kerak. Holatlar haqida to'liq ma'lumot olish uchun ulardan tavsif va qiymatlar yoziladi. Bundan tashqari, tizim komponentlarining yarimxalqlari tizim holatlariga bog'liqligi bo'yicha bog'lanishlar tasvirlanadi.

Holat diagrammalari yordamida tizimning xususiyatlari va asosiy elementlari tasvirlanadi. Bu turlarda diagrammalar muhim bo'lgan protsesslarni, aloqalarni va qarashlarni ham ko'rsatadi. Holat diagrammalari tizimni yangilash, muhokama va tahlil qilish uchun ham ishlatiladi.

Holat diagrammalari tizimning tuzilishini aniqlashga yordam beradi, tizimning muammolari aniqlanishi va ularni hal qilishda yordam beradi. Holat diagrammalari tizimni o'rganish, yangilash va optimallashtirishda ham foydalaniladi.