Faxridinov shoxruxning
Download 0.83 Mb.
|
shoxrux
- Bu sahifa navigatsiya:
- Maydon nomi Tipi Izoh
- Formalar bilan ishlash: Forma
- Avtoforma–MB
- Microsoft Access
«Mijozlar» munosabatlari jadvali
«Buyurtmalar» munosabatlari jadvali
«Xodimlar» munosabatlari jadvali
«Turistik marshrutlar» munosabatlari jadvali
«Biletlar» munosabatlari jadvali
MS Access dasturida “TURISTIK FIRMA” ma’lumotlar bazasini loyihalaymiz. Buning uchun quyidagilarni bajaramiz: Пуск menyusidan MS Access buyrug’ini tanlaymiz, ochilgan oynadan “Пустая база даннйх”buyrug’I tanlanadi va biz yaratayotgab bazamizga nom beramiz. “Cоздание” menyusidan “Конструктор таблица” bo’limidan jadval yaratib unga nom beramiz. Ushbu oyna hosil bo’ladi: Hosil bo’lgan jadvallarga mohiyat atributlarini kiritib , har bir atribut qaysi tipga kirishini kiritib ketamiz. Shu tarzda har bir jadvalga mohiyat atributlarini kiritib chiqamiz. Jadvallarning har biriga ma’lumotlarini kiritib chiqamiz. Barcha jadvallarga ma’lumotlarni kiritib bo’ldik , endi “Работа с базами данных” bandidan “ Схема данных ” buyrug’ini tanlaymiz va quyidagi oyna paydo bo’ladi: Formalar bilan ishlash: Formalarni tuzish uchun uni tashkil qiladigan usullardan biri tanlab olingach, muloqot darchasining pastki qismida forma tuziluvchi jadval yoki so’rov nomi ko’rsatiladi. Ma’lumki, forma asosan boshqarish elementlaridan iborat bo’lib, uning tashqi ko’rinishi shu boshqarish elementlarini rejali joylashtirishga bog’liq. Shuning uchun ham formani avtomatik ravishda tashkil qilish (avtoforma yordamida) maqsadga muvofiq. Avtoforma–MB darchasida «Создать» tugmasini bosish bilan «Новая форма» muloqot darchasi ochiladi. Unda kerakli so’rov yoki jadvalni tanlab «sichqoncha» chap tugmasini Автоформа turlaridan biri (lentali, jadvalli yoki ustunli) ustida 2 marta bosiladi. Master yordamida forma tashkil qilish esa 4 bosqichdan iborat: a) formaga kiritish mumkin bo’lgan maydonlarni tanlash, b) formaning tashqi ko’rinishini tanlash, c) formaning fon tasvirini tanlash, d) forma nomini berish. Microsoft Access oshqarish panelining Вид tugmasini bosish natijasida forma tuzilmasi bilan panel elementlari (formani boshqarish jarayonini tashkil qiladigan asboblari bilan jihozlangan) ochiladi. Shuni nazarda tutib Форма tuzilmasi haqida to’liqroq ma’lumot quyida keltirilgan. Forma tuzilmasi Forma tuzilmasi 3 qismdan iborat: -forma sarlavhasi, -ma’lumotlar beriladigan joy, -eslatmalar satri. Endi har bir jadvalimizning formasini yaratamiz . Buning uchun biz “Cоздание” menyusidan “Конструктор форм” bandini tanlaymiz . Quyidagi oyna paydo bo’ladi. Biz bu formaga sarlavha qo’yish uchun ushbu buyruqni tanlaymiz. Quyidagi oyna hosil bo’ladi va sarlavha qo’yamiz. Endi maydonlarni qo’shish uchun ushbu bandni tanlaymiz. Bu buyruq tanlangandan keyin “ Показать все таблицы” bandiga kiramiz va har u oynada har bir jadval nomlari aks etgan bo’ladi. Jadval nomini tanlasak uning atributlari kelib chiqadi. Har bir atribut ustiga sichqonchaning chap tugmasini ikki marta bosamiz va bu atribut nomlari formamizda paydo bo’ladi. Biz bu formamizga rasm ham quyishimiz mumkin buning uchun ushbu buyruqni tanlab kompyuter xotirasidan o’zimizga kerakli rasmni tanlab “OK” tugmasini tanlaymiz. Bundan tashqari biz yaratayotgan formaga ma’lumotlarni kiritish v a ular ustidagi amallarni bajarish uchun maxsus tugmalar qo’yishimiz mumkin . Buning uchun ushbu buyruqni tanlab uzimizga kerakli tugmalarni tanlaymiz.Bunda biz tugmalar nomlarini matn ko’rinishida yoki rasm ko’rinishida kiritishimiz mumkin. Quyidagi tugma paydo bo’ldi.Shu tarzda har bir jadval uchun forma yaratib unga rasm va tugmalar quyib chiqamiz. Biz “Turistik firma” bazasining har bir jadvallarning formalarini yaratdik, bu bizga jadvallarga ma’lumot kiritish va ma’lumotlarni tahrirlash imkonini beradi. 6.Ma’lumotlar bazasini ishini boshqarish. Biz yaratgan “Turistik firma” ma’lumotlar bazasi orqali quyidagi so’rovlar natijasini olishimiz mumkin. 1.Ma’lum xodimlar xizmat ko’rsatadigan mijozlar ro’yxatini olish mumkin. Masalan: Hakimova Guzal xizmat ko’rsatadigan mijozlar ro’yxatini quyidagi so’rov orqali olishimiz mumkin. Natija quyidagicha bo’ladi: 2.”Turistik marshrut “ nomiga qarab marshrut buyurtma qilgan xodimlar ro’yxatini olish. Masalan: Samalyot marshrutini tanlagan xodimlar ro’yxatini olaylik; Natija quyidagicha: 3.ID raqamiga qarab mijozlarga bilet buyurtma qilgan xodimlar ro’yxatini olish mumkin. Masalan: ID=3 bo’lgan biletlarni buyurtma qilgan xodimlar ro’yxatini quyidagi so’rov orqali olishimiz mumkin: Natija quyidagicha bo’ladi: Xulosa Biz bu mustaqil ishini bajarish davomida ma’luotlar bazasi bilan ishlashni urgandik, bunda har bir soxaga tegishli ma’lumotlar bazasini tashkil qilishda har xil modellardan foydalangan holda tuzib chiladi. Biz yaratgan Ma’lumotlar bazasi turistlar uchun ximat qilib, ular o’zlar firma reytingiga qarab xohlagan firma orali xodim tanlab buyurtma berishi mumkin. Bunda xodimlar buyurtma asosida mijozlarga qulay marshrut va bilet xarid qilishiga xizmat ko’rsatadi. “Turistik firma” mavzusida ma’lumotlar bazasini tuzishda ER-model, XMIND va relatsion model, (Access) yordamida har bir bo’limlarni bir biri bilan bog’lanishini o’rganib chiqdik . MBBT va uning turlari, qulayliklar hamda kamchiliklarini o’rgandik. Ma’lumotlar bazasida jadvallar hosil qilish shu jadvallarga nisbatan ma’lumotlarni qo’shish, taxrirlash, o’chirish, so’rov hosil qilish hamda jadvallarni olib tashlash kabi buyruqlarni hosil qilish uchun formalar yaratdik va ko’rib chiqdik. Bunda biz har bir mohiyatlar uchun alohida jadvallar yaratdik, bu jadvallarga: ma’lumotlar bazasining jadvallarini hosil qilish, bu jadvallarga ma’lumotlar qo’shish, jadvaldagi ma’lumotlarni tahrirlash, jadvaldagi ma’lumotlarni uchirish, uchun ushbu tiplarga murojat qildik (Счетчик, Текстовый, Числовой, Дата/время va hokazo). Bundan tashqari jadvallarga so’rovlar, formalar hosil qilishni ko’rib chiqdik. So’rovlar orqali ma’lum savollarga javob olishni o’rgandik. Download 0.83 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|