1.O‘zbek matnshunosligi tarixida lug‘atchilik ishlarining paydo bo‘lish sabablari.
O'zbek matnshunosligi tarixida lug'atchilik ishlarining paydo bo'lish sabablari ko'pdir. Bunday sabablardan ba'zilari quyidagilardir:
1. Til va insoniyatning mukhtalitligi - O'zbek tilining o'ziga xos gramer va leksikasi borligi, shuningdek, milliy va adabiy asarlarining ko'p va qimmatli bo'lishi lug'at yaratishni zarur qilgan.
2. Tarixiy-ijtimoiy faktor - O'zbekistonning ijtimoiy, siyosiy va iqtisodiy hayoti tarihi boylikda turli xil davrlarda o'tganligi uchun, bu davrlarda paydo bo'lgan maxsus so'zlar va tabirler ham shu davrning qog'ozi hisoblanib qolgan.
3. Rivojlanayotgan madaniyat - Bugungi kunda dunyo bilan integratsiya jarayonida O‘zbekistonda yangi so‘zlar, tabirlar va konseptlar yuzaga kelmoqda. Bu esa lug‘atchilik ishlarini yanada talabga solishga sabab buladi.
4. O‘zbek tilining rivojlanishi - O‘zbek tili oʻz-oʻzidan ham rivojlanmoqda va uning yangi soʻzlari, tabirlari har kuni paydo bo‘lyapti. Bu esa odamlarning bu soʻzlarni tushuntirishi uchun lug‘atlar zarur bo‘ladi.
5. O‘zbekistonda o‘qitish tizimining rivojlanishi - O‘zbekiston o‘qitish tizimi ham xalqimizning tilini oʻrganish va uning grammatikasini, leksikasini tushuntirishga bagʻishlangan hamda bu maqsadga muvofiqlikka ega boʻlgan qoʻllanmalar va lug‘atlar yaratilmoqda.
6. Tashqi ta'sir - O'zbekiston milliy tillari dunyoda keng tarqalgan tillarning orasida joy olganligi sababli, boshqa tildagi so'zlarning tarjimalari kerak buladi. Bunga ko'ra hamlug'atlar yaratilmoqda.
Matnshunoslikda tarixiy filologik lug‘atlarning ahamiyati kattaroq. Shuning uchun biz lug‘atlar deyilganda ana shunday lug‘atlarni nazarda tutamiz. Bundan tashqari, matnshunoslik fani uchun maxsus tuzilgan lug‘atlar ham juda muhimdir. Shu nuqtai nazardan biz ularni quyidagicha tasnif qilishni ma’qul hisoblaymiz:
Do'stlaringiz bilan baham: |
