1. Issiqlik qurilmalari haqida tushuncha. Issiqlik uskunalarining rivojlanish tarixi

Mavzu: Qurilish materiallari ishlab chiqarishda issiqlik uskunalarining ahamiyati

Reja:

1. Issiqlik qurilmalari haqida tushuncha.

2. Issiqlik uskunalarining rivojlanish tarixi

3. issiqlik texnikasi ahamiyati

ISSIQLIK QURILMALARI HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR . Issiqlik ishlovi berish jarayonlari va qurilmalari Silikat materiallar ishiab chiqarish texnologiyasida issiqlik ishiovi berishdan asosiy maqsad xomashyo materiallari va yarim lavyor njahsulotga issiqlik cnergiyasi ta’sirida sodir bo'iadigan н/ikaviy va fizik-kimyoviy o‘zgarishlar hisobiga yangi, sifat jihatidan yuqori bo‘lgan xususiyatlami berish hisoblanadi. Issiqlik ishlovi odatda issiqlik qurilmalari ichida beriladi, ulaming har birida o‘ziga xos issiqlik tartibi hosil qilinadi.

Issiqlik tartibi deb, materialga issiqlik va massa almashuv ta’sirmi yaratib beruvchi sharoitiaming majmuasiga aytiladi, bunda issiqlik qurilmasidagi temperatura, gaz va suyuqliklarning harakat iezligi, gazlaming konsentratsiyasi va bosimi belgilab beriladi. Materialga issiqlik ishlovi berish texnologiyasi deb, issiqlik qurilmasidagi issiqlik jarayoni bilan materialda ro‘y beradigan o‘zgarishlar orasidagi bog‘lanishga aytiladi

Texnologiyada kuzatiladigan jarayonlar 5 turga ajra.til.adi. 1) mexanik; 2) massa almashuv; 3) kimyoviy; 4) gidrodinamik; 5)-issiqlik. Issiqlik ishlovi berish jarayonida materialda issiqlik, massa almashuvi va kimyoviy o‘zgarishlar ro‘y bersa, issiqlik qurilmalarida issiqlik, massa almashuvi va gidrodinamik o'zgarishlar ro‘y beradi.

Ushbu jarayonlar bir vaqtda yoki birgalashib sodir boiishi mumkin, ayrim hollarda ulaming ba’zilarigina kuzatilishi mumkin. Tashkiliy-texnik jihatdan issiqlik jarayonlari uzluksiz va davriv boiishi mumkin. Uzluksiz jaravonlarda issiqliklikning barcha bosqichlari bir vaqtning o‘zida qurilmaning turli nuqtalarida sodir bo‘ladi. Davriy jarayonlarda esa issiqlik ishlovining bosqichlari qurilma bo‘ylab turli vaqtda sodir boiadi.

Issiqlik qurilmasi deb, issiqlik jarayoni sodir boladigan qurilmaga aytiladi. Issiqlik qurilmasida tashqaridan berilgan issiqlik energiyasi yordamida material xususiyatlarining o‘zgarishi ro‘y beradi. Issiqlik qurilmalarida issiqlik almashuvi bevosita ishchi jism hisoblangan issiqlik tashuvchi bilan materia! orasida yoki devor orqali ro‘y bcrishi mumkin.

Issiqlik uskunalarining rivojlanish tarixi Silikat sanoatida qo‘llaniladigan qadimgi eng oddiv xumdonlardan tortib hozirgi zamonda bunyod etiigan yuqori samaradorli pechlaming rivojlanish tarixida bir nechta bosqichlar mavjud bo‘lgan. Birinchilar qatorida qurilgan pechlaming torni bo‘lmagan va ular faqat devor va qattiq yoqi!g‘ini yondirish uchun o‘rnatilgan o‘choqdan i bo rat boMgan. Ularda asosan sopol buyumlar kuydirilgan.

Keyinchalik kamerali pechlarga mukammalroq o*ehoqlar qurilib, tutun gazlarini olib chiqib ketish uchun tutun quvurlari o‘rnatilgan va ularda ham asosan qattiq yoqilg‘i ishlatilgan. Chinni ishlab chiqarishda uzoq vaqt dumaloq shakldagi 2 va 3- qavaili xumdonlardan foydalanilgan. Ularning birinchi qavatida 1350-1400°C da sirlangan buyumlarni asosiv kuydirish jarayoni olib borilgan va o'choqda qattiq yoqilg‘i yondirilgan, ikkinchi qavatning kamerasida esa 900°C da dastlabki kuydirishni birinchi qavatdan chiqayotgan tutun gazlari hisobiga arnalga oshiriigan.

XX asrga kelib ancha ijobiy xususiyatlarga ega boMgan va qurilish g‘ishtini kuydirishga mo‘ljallangan haiqali pechlar yaratilgan va ular uzoq vaqt keng koiamda qoilaniigan pechlar qatoriga kirgan. Hozirgi vaqtda ko'p hollarda haiqali pechlar tunnel I i pechlarga almashtirilayapti.

Eʼtiboringiz uchun rahmat