1-Mavzu: Ovozlarni har xil mashqlar orqali yo’lga qo’yish

Tekshirish savollari.
1.Soprano va alьt ovozlar xakida kanday tushunchaga egasiz?
2.Ayollar ovozining xususiyatlari kanday?


Tayanch tushunchalar

1. 
   Saprano – ayollarning eng yukori ovozi
   
2. 
   Koloratur – lotincha «colora» bezayman ma’nosida.
   

Erkaklar ovozi.
Ular ikki turga bulinadi A va V.
Tenor – lot ushlayman degani – eng yukori ovoz. Urta asrlarda asosiy kuyni T ijro etgan va bu kuy uzgarmagan xolda kaytarilgan asarning oxirigacha va T kalitida ishlardi. Xozir skripka kalitida yoziladi va bir oktava pastda ukiladi. Bas kalitida xam yoziladi. (agar partitura ikkitalik bulsa) D-do-do^2. .
T-ning asosiy turlari: 1, alьtino. 2, lirik. 3, lirik dramatik. 4,dramatik.

1. 
   U ikki registordan foydalaniladi, yukori va urta D-do¹-mi³ T1 partiyasida ijro etadi.
   
2. 
   do-do² bu ovozda xam ikki registr bor, kukrak va yukori, T1 partiyasini kuylaydi (Sattor Yarashev).
   
3. 
   ikkita registr pastki va yukori.
   
4. 
   Kuchli jarangdor buladi. Do²-si⁴ xor T11 vazifasini bajaradi. Kukrak va yukori registri bor. Bas ovozi erkaklarning past ovozi bulib 3 turga bulinadi.
   

1. bariton. 2. bas. 3. oktavachi bas.

1. 
   Grekcha ogir (barus) va ton (tonus) – erkaklarning urta ovozi. Ikki xil buladi: lirik dramatik.
   

1.Lirik bar – tenorga yakin .
2.Dramatik – basga uxshaydi.
Solь^kat –lyar¹ Ikkita registr (kukrak va yukori) xorda birinchi B1 partiyasini bajaradi. Bas – it Past degani, uch xil buladi:

1. 
   Yukori bas (lirik va dram)
   
2. 
   Urta bas
   
3. 
   Oktavali bas
   

1. Lirik basning D fa^kat –fa¹ ikki registr bar-pastki, yukori. Dram bas jarangdor buladi - mi¹ , u xam ikki registrga ega.

2. 
   Urta markaziy basning D=do^kat-do¹ xorda 1,2 bas partiyasining ijro etishad
   
3. 
   Oktavali bas (rofundo) kam uchraydi. Ular oddiy baslardan bir oktava pastda kuylaydilar. Prof xorda bu ovozning bulishi shart. Solь^kontraktdo¹ikki registrga ega: pastki va yukori. Ular xorda poydevor vazifasini bajaradi.