2004 йилда Европа Иттифоқига қўшилгандан сўнг, посткоммунистик мамлакатлар тиббий хизмат учун харажатлар таркибини кескин ўзгартирдилар. Бунинг сабаби янги иқтисодиётда Қонунчилик ва мулкчиликнинг ўзгариши

4 хулоса 2004 йил 2015 йил давомида даволаш хизматларининг таъсири ошган Болтиқбўйи мамлакатларида соғлиқни сақлаш харажатлари таркибида сезиларли ўзгаришлар қайд етилди, бу соғлиқни сақлаш харажатларида соғлиқни сақлаш хизматларининг улуши сезиларли даражада ўсганлигини кўрсатмоқда. Соғлиқни сақлаш харажатлари таркибидаги енг кичик ўзгаришлар Полша хонадонларида қайд етилди. Истеъмолчиларнинг тиббий хизматлар бозоридаги хатти-ҳаракатларига турли иқтисодий, демографик ва ижтимоий омиллар таъсир қилади. Тахминларга Соғлиқни сақлаш бозорини ривожлантириш учун Полша асосий тўсиқ маиший маблағларнинг етишмаслиги (Ниесзпорска, 2017) ҳисобланади. Тиббий хизматларга сарфланадиган харажатларга нисбатан соғлиқни сақлаш харажатлари таркибида енг катта ўзгаришлар кузатилди. (Болтиқбўйи мамлакатлари соғлиқни сақлаш харажатлар таркибида) тиббий хизматлар бўйича харажатлар енг катта ўсиш Литва ва Латвияда қайд етилди. Соғлиқни сақлаш хизматларига ажратилган маблағларнинг кўпайиши жамият саломатлиги тўғрисида хабардорликнинг ўсиши, демографик ўзгаришлар (аҳолининг қариши) ва соғлиқни сақлаш хизматларига талабнинг ўсиши натижасидир, бу еса аҳоли даромадларининг ўсиши натижасидир. Турли усуллардан фойдаланган ҳолда соғлиқни сақлаш харажатлари асосида мамлакатларни гуруҳларга бўлиш 2004 йилда Болтиқбўйи мамлакатлари бир гуруҳга мансублигини кўрсатади. Ўн йил ўтгач, Болтиқбўйи давлатларида соғлиқни сақлаш харажатлари таркибида диверсификация мавжуд еди. Соғлиқни сақлаш харажатлари таркибида поларизация 2015 йилда кузатилган. Литва ва Полша Естония ва Латвия бошқа гуруҳнинг бир қисми бўлганида, битта кластерга тегишли еди. Соғлиқни сақлаш хизматларига бўлган талабнинг катта ўсиши жамиятларнинг қариши билан боғлиқ. Давлат соғлиқни сақлаш муассасаларининг имкониятлари чекланганлиги сабабли хусусий маблағлар ҳисобидан соғлиқни сақлашга бўлган талабнинг ошишини қўллаб-қувватлаш зарур. Кўпгина ўзгарувчилар соғлиқни сақлаш харажатларининг ўзгаришига таъсир қилади ва бу ўзгарувчилардан бири маданият деб гумон қилинади. Кейинги тадқиқотларда Болтиқбўйи мамлакатларида соғлиқни сақлаш харажатлари билан иқтисодий, демографик ва ижтимоий-маданий омиллар ўртасидаги муносабатларнинг мустаҳкамлигини ўрганишга арзийди. Структуравий тенгламани моделлаштириш усулидан фойдаланиш қатъиян тавсия етилади; шунга қарамай, тадқиқот ҳар бир мамлакатда сўров ўтказишни талаб қилади.